سیناپرس نوشت:
به گفته دانشمندان قاره‌های کنونی ۳ میلیارد سال پیش، از اقیانوس‌های موجود در سطح کره زمین سر برافراشتند. این تخمین نزدیک به یک میلیارد سال از چیزی که زمین‌شناسان پیش‌ازاین پیش‌بینی کرده بودند بیشتر است.
کره زمین تنها سیاره در منظومه شمسی محسوب می‌شود که سطح آن از اقیانوس‌ها و خشکی تشکیل شده است. گفتنی است هم‌اکنون بلندترین نقطه خشکی‌های کره زمین در حدود ۹ کیلومتر بالاتر از سطح آب اقیانوس‌ها قرار دارد.
هر یک از قاره‌ها و خشکی‌های زمین از پوسته‌ای ضخیم و بسیار سخت تشکیل شده‌اند که عمق آن‌ها در بیشتر نواحی کره زمین به‌طور متوسط به بیش از ۳۵ کیلومتر می‌رسد، این در حالی است که پوسته صلب و چگال زیر اقیانوس‌ها تنها ۷ کیلومتر عمق دارد. از همین رو پوسته قاره‌ای به علت ضخامت بیشتر در کمتر جایی به زیر پوسته اقیانوسی می‌رود و این پدیده تاکنون باعث باقی ماندن بسیاری از سنگ‌های قاره‌ای کهن پوسته کره زمین در طی سال‌های متوالی شده است؛ اما روزهای ابتدایی و چگونگی پیدایش این قاره‌ها همچنان در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برد.
به گفته سینتی لی، زمین‌شناس دانشگاه رایس در ایالت هیوستون آمریکا، سطح کره زمین به‌طور مداوم در اثر پدیده‌هایی همچون فرسایش و حرکت صفحات تکتونیکی در حال تغییر و دگرگونی قرار دارد و به همین دلیل عواملی که باعث شکل‌گیری و به وجود آمدن قاره‌های کنونی شده‌اند احتمالاً تاکنون از بین رفته‌اند و دیگر سرنخی از آن‌ها وجود ندارد.
برای واضح‌تر شدن عوامل شکل‌گیری قاره‌ها برونو دویمه، شیمی‌دان دانشگاه بریستول انگلستان و همکارانش بیش از ۱۳ هزار نمونه از سنگ‌های پوسته قاره‌ای کره زمین را مورد آزمایش‌های متعددی قرار دادند. لازم به ذکر است بعضی از نمونه‌های آنالیز شده بیش از ۴ میلیارد سال قدمت داشتند.
آزمایش‌های پیشین نشان داده‌اند که دو میلیارد سال اول از تاریخ ۴٫۵ میلیارد ساله کره زمین در احاطه کامل آتش‌فشان‌هایی بوده که پوسته بستر اقیانوس‌ها را تشکیل داده‌اند و تصور می‌شود پوسته ضخیم قاره‌ای که سرشار از سیلیکا بوده طی دو میلیارد سال گذشته به وجود آمده است. تعیین اینکه پوسته قاره‌ای در ابتدا به چه شکل بوده و دقیقاً در چه زمانی شکل گرفته امری پیچیده و مبهم است زیرا پوسته کره زمین مدام در حال ذوب و مخلوط شدن با سایر مواد موجود در نواحی دیگر پوسته است.
محققان دریافتند زمانی که ماگما سرد شده و به حالت کریستال درمی‌آید، سنگ‌های مذاب باقی‌مانده سرشار از سیلیکا و روبیدیوم شده اما میزان استرانسیوم به‌شدت در آن‌ها کاهش می‌یابد؛ بنابراین میزان نسبی روبیدیوم و استرانسیوم به مقدار سیلیکای موجود در سنگ مرتبط خواهد بود و می‌توان با استفاده از این ویژگی زمان به وجود آمدن پوسته قاره‌ای ضخیم و سرشار از سیلیکا را سنجید.
طبق نتایج مطالعات اخیر پوسته ضخیم سیلیکادار قاره‌ای برای اولین بار در ۳ میلیارد سال پیش شکل گرفت و طبیعت سخت و ضخیم این سنگ‌های قاره‌ای باعث شد تا آن‌ها از بستر اقیانوسی جدا شده و به ارتفاع کنونی خود برسند. به گفته تی لی، بی‌شک قاره‌ها تا پیش‌ازاین در تاریخ کره زمین وجود داشته‌اند اما بیشتر آن‌ها در لایه‌های اقیانوسی مدفون شده بودند.
علت به وجود آمدن لایه‌های قاره‌ای در ۳ میلیارد سال پیش همچنان ناشناخته است، اما احتمالاتی مبنی بر حرکت پوسته سنگی سطح زمین به داخل گوشته و ذوب شدن آن وجود دارد که منجر به تشکیل ماگمای سیلیکاداری شده که از عناصر اصلی تشکیل‌دهنده سنگ‌های کنونی هستند.
5353
نظر شما