آیا به راستی روح و ذائقه فرهنگ دوستی و هنرپروری میان مردم فارس در جنب و جوش است یا رو به سکون دارد؟ آیا آن قدر دغدغه فرهنگ و هنر در مردم وجود دارد که در نتیجه آن چرخ اقتصاد هنر و هنرمند بچرخد؟ این ها و ده ها سؤال دیگر ممکن است ذهن اصحاب فرهنگ و هنر را به خود مشغول کرده باشد، سؤالاتی که برای یافتن پاسخ آن ها با برخی از مدیران و نگارخانه داران استان فارس به گفت وگو نشستیم، گفت وگويی که نتیجه آن در ادامه می آید.
در نظر گرفتن بودجه سالانه برای خرید آثار هنری
به گزارش «خبرجنوب» در ارتباط با همین موضوع، مدیر نگارخانه وصال از تازه ترین فعالیت این گالری در برگزاری چهارمین دوره نمایشگاه عکس شیراز امروز یاد کرد و گفت: این نمایشگاه که پیش تر در تاریخ 22تیرماه سال جاری افتتاح شده است تا 28 تیرماه برپا خواهد بود. بهروز مسلمی با اشاره به استقبال درخور توجه مردم از نمایشگاه عکس در روز افتتاحیه، خاطرنشان کرد: به علت این که این نمایشگاه در قالب جشنواره ارائه شده است آثار آن به فروش نمیرسد اما در بخشهای دیگری همچون برگزاری نمایشگاه نقاشیِ هنرمندانی مانند پگاه منجزی، راضیه مصدق و صدیقه سپهری از یک تا هفت اثر آنان به فروش رفته است.
وی با اشاره به حرکت رو به رشد اقتصاد هنر طی دو سال اخیر در میان عموم مردم اظهارداشت: با این حال اختصاص بودجه ای خاص به طور سالانه برای خرید آثار هنری از سوی نهادهای حامی فرهنگ و همچنین ایجاد همکاری مستمر میان نگارخانههای شیراز با گالری ها و حراجیهای تهران میتواند عاملی مؤثر در رونق اقتصاد هنر باشد.
رکود فرهنگی شیراز در سایه مهاجرت
در همین ارتباط مدیر نگارخانه طرح با اظهار ناراحتی از رکود فرهنگی حاکم بر شیراز کنونی، عامل این امر را انزوای جامعه شهری دانست و گفت: فرهنگ غنی شیراز دستخوش مهاجرت هنرمندان خود به تهران یا خارج از کشور شده که یکی از نتایج آن رکود هنری است. قاسم احسنت در بیان مشکلات دیگری که بر فرهنگ این شهر سایه افکنده، به ضعف در فرهنگ سازی مردم، نگاه کاسبکارانه به هنر و مورد حمایت قرار نگرفتن هنرمند اشاره کرد و گفت: لازم است در مسايل فرهنگی و اقتصادی هنر ریشهیابی شود تا تبعیض میان افراد ناکارآمد و حرفهای برطرف شود. وی در ادامه از عدم استقبال و رویگردانی هنرجویان از کلاسهای نگارخانه گفت و ابراز داشت: در گذشته افراد با دنبال کردن علاقه و استعداد شخصی خود به حضور در کلاسها رغبت نشان میدادند اما امروزه تعداد زیادی از آنان در حکم سیاهی لشکر قرار دارند که بیانگیزه و بدون مطالعه و آگاهی قبلی در جلسات شرکت میکنند و پس از مدتی با دلزدگی از آن جا خارج میشوند. احسنت همچنین وضعیت فروش آثار هنری را تحت تأثیر عوامل مذکور ناپایدار دانست و اظهار داشت: معمولاً این آثار توسط اقوام به منظور تشویق هنرمند خریداری میشود، این در حالی است که به صورت عام استقبال چندانی از آثار هنری صورت نمیگیرد.
گسترش تبلیغات، گامی در جهت رونق فرهنگ و اقتصاد هنر
در ارتباط با موضوع این گزارش، مدیر بخش موسیقی و تئاتر نگارخانه بهنگار نیز با اشاره به افزایش فعالیت این گالری از ابتدای فروردین ماه تاکنون و گسترش اقبال عمومی به هنر در مقایسه با سال های گذشته، از افتتاح همزمان نمایشگاه عکس و انجمن شعر در روز جمعه 30 تیرماه خبر داد و گفت: با این وجود انتظارات ما در بخش خرید آثار هنری و رونق یافتن اقتصاد آن همچنان به طور تمام و کمال محقق نمیشود و رشد این مقوله مستلزم فراگیری تبلیغات اعم از تبلیغ در فضای مجازی، پخش تراکت و در اختیار داشتن بیلبوردهای شهری - حداقل به مدت یک هفته- است که خود، هزینه زیادی میطلبد. رضا صفری همچنین عامل مؤثر دیگر در رشد اقتصاد هنر را افزایش آگاهی و اطلاعات فرهنگی مردم دانست و ابراز داشت: به منظور این فرهنگ سازی، گسترش ارتباطات میان نگارخانههای شیراز با انتشارات و روزنامه ها نتیجه بخش خواهد بود.
مردم، خود باید به هنر و فرهنگ احساس نیاز کنند
مدیر نگارخانه پیرسوک نیز در ارتباط با این موضوع به برنامههای مدون و مستمر فرهنگی گالری خود اشاره کرد و گفت: در بخش ادبی، برگزاری کارگاههای گوناگون داستانخوانی، شاهنامه خوانی، خوانش بیهقی و نیز در بخش هنری اجرای نمایش «باغ وحش» در حال حاضر و برپایی نمایشگاه عکس طی روزهای آتی را در دستور کار خود داریم که غالباً با استقبال خوبی از سوی علاقهمندان مواجه بوده است.
نیما تقوی در گفت وگوی خود با خبرنگار ما، احساس نیاز و دغدغه در تعالی اندیشگانی افراد را گامی مهم در جهت رشد فرهنگ و اقتصاد هنر دانست و بیان کرد: «امروزه مردم ما برای تجملات ظاهری بهای زیادی میپردازند، در حالی که برای داشتن تابلوی ارزشمند هنری توجهی قايل نیستند، از این رو میتوان گفت که اقتصاد هنر در ایران به ویژه شیراز اقتصاد پویا و
کارآمدی نیست».
قدرت هنر نادیده گرفته میشود
مدیر نگارخانه بهار لارستان نیز در تشریح فعالیت های نگارخانه متبوع خود به استقبال قابل توجه از نمایشگاه نقاشی کودک در این نگارخانه یاد کرد و گفت: علاوه بر این، از دیگر نمایشگاههایی که محوریت مصرفی دارند همچون صنایع چرم، استقبال بیشتری صورت میگیرد و به همان میزان فروش بیشتری دارند. این در حالی است که آثاری چون نقاشی مدرن، تذهیب و خوشنویسی که داعیه دار تفکر و نگاه منحصر به فردی هستند، چندان مورد استقبال قرار نمیگیرند. مریم بهارستانی با تأکید بر ایجاد فرهنگ سازی میان مردم به بالا بردن سطح آگاهی آنان اشاره کرد و گفت: هنر باید به یکی از دغدغه های مهم مردم تبدیل شود تا جای خود را در تفکر و زندگی شان باز کند و همچنین از منظر زیبایی شناختی نیز به اهمیت آن بپردازند. وی دستیابی به این امر را منوط به حمایت مقتدرانه دولتمردان دانست و اظهارداشت: میتوان با افزایش بودجه بخش های هنری، بالا بردن تبلیغات در این راستا و همچنین امکان برگزاری کلاس های متعدد آموزشی از ظرفیت های قابل رشد آن استفاده کرد. به گفته بهارستانی، در ایران به هنر به عنوان ابزاری برای پیشبرد برنامه های سیاسی و اقتصادی بی اعتنا هستند و قدرت آن را نادیده میگیرند.
نگرانی از اوضاع فرهنگ و هنر در شیراز
با این تفاسیر به نظر می رسد برنامه ریزی و تلاش مدیران بالادستی و مدیران حوزه های فرهنگی باید براین موضوع استوار باشد که گرایش و شناخت مردم نسبت به مقوله هنر و نقش آن در بهبود زندگی افراد افزایش یابد، بر این اساس ریشه یابی عوامل مؤثر در ناپایداری شرایط فرهنگی و هنری، نیازمند نگاه دلسوزانه مسئولان است تا در کنار اهمیت دادن به مقولات اقتصادی و سیاسی، به موضوع هنر به عنوان یک ودیعه الهی و یکی از سرمایههاي ملی توجه ویژه نشان دهند. حال باید منتظر ماند و دید نظرهای آمیخته با بیم و امید مسئولان نگارخانهها به کجا می رسد و برای رفع دغدغه آن ها چه اقدامات تازهای صورت خواهد گرفت.
46
نظر شما