محوطه ها و شهرهای باستانی فارس خالی از گردشگر!

«خبرجنوب» نوشت: گرچه فارس از نظر تعدد و تنوع محوطه ها و شهرهای تاریخی، سرآمد کشور است و جایگاه مناسبی هم در فهرست ملی و بین المللی دارد اما هنوز این آثار به جاذبه گردشگری تبدیل نشده و همچنان ناشناخته باقی مانده است،آثاری که میتواند به واسطه تاریخ ارزشمند وغنی که دارد برای گردشگری استان درآمد زا باشد اما این روزها خالی از گردشگر است.

عمده محوطه ها و شهرهاي تاريخي فارس قدمت هخامنشي و ساساني دارد و در نزديكي آثاري قرار گرفته كه جاذبه گردشگري است و همواره مورد توجه گردشگران، اما آنچنان مهجور است كه كمتر گردشگري از وجود آنها باخبر است. به طور مثال شهرهاي هخامنشي چون استخر و گور و همچنين دارابگرد در شهرستان هاي مرودشت، فيروزآباد و داراب از اين دست محوطه ها و شهرهايي است كه همچنان ناشناخته باقي مانده، به رغم اينكه فاصله اي كمتر از 10 كيلومتر با مجموعه هاي ميراث جهاني تخت جمشيد و يا مجموعه ساساني كاخ اردشير دارد.
به باور كارشناسان حوزه گردشگري، در حال حاضر استان فارس از منابع گردشگري متعدد و متنوعي برخوردار است و هنوز اين منابع به جاذبه تبديل نشده است كه در اين ميان، شهرها و محوطه هاي تاريخي فارس جزو منابعي است كه چنانچه بي مهري ها به اين آثار ادامه يابد هيچ گاه به جاذبه تبديل نخواهد شد.در اين رابطه عبدالرضا نصيري با تاكيد بر اينكه بايد زيرساخت هاي لازم در اين محوطه ها و شهرهاي تاريخي ايجاد شود، گفت: متاسفانه در حال حاضر محوطه هاي تاريخي فاقد جاذبه است و حتي نيازهاي اوليه گردشگران در اين مناطق نيز تامين نمي شود.
وي در گفت وگو با خبرنگار ما با بيان اينكه محوطه هاي باستاني فارس نيازمند تحولي بزرگ است، افزود: اين تحول در بعد مديريتي و تصميم گيري هاي تخصصي است و در حال حاضر كه فارس نيازمند معرفي جاذبه ها و مسيرهاي جديد به گردشگران است اين محوطه ها مي تواند گزينه مناسبي براي رونق و توسعه اقتصاد گردشگري فارس باشد.
معاون ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري فارس در ادامه اضافه كرد: قبول داريم كه بايد از هر فرصتي براي توسعه صنعت گردشگري استفاده شود و بي ترديد معرفي اين
محوطه هاي تاريخي تاثير بسزايي در اين رونق دارد اما به شرطي كه زيرساخت هاي لازم نيز فراهم گردد.
نصيري بر لزوم ورود سرمايه گذاران به اين حوزه هاي تخصصي نيز تاكيد كرد و گفت: در مرحله نخست بايد اين محوطه ها وشهرهاي تاريخي فنس كشي شود و مطالعات باستان شناسي و حفاظتي به صورت گسترده انجام گيرد كه چنين اقداماتي در گرو تامين منابع مالي است.
وي محوطه هاي تاريخي فارس را يك فرصت استثنايي براي توسعه گردشگري استان دانست كه با برنامه ريزي هاي دقيق و مناسب مي تواند به جاذبه هاي جديد گردشگري تبديل شود.
شهر استخر
محوطه باستاني شهر استخر در 5 كيلومتري شمال تخت جمشيد قرار گرفته است.. استخر به عنوان يك مركز مهم سياسي و مذهبي در پارس دوره ساساني و سده هاي نخستين اسلامي، مطرح بوده است و متون اسلامي، شناختي نسبي از آن را در سده هاي مذكور ممكن مي سازند. با اين وجود از آغازين گام هاي رشد و شكوفايي استخركه مربوط به زمانهاي پيش از ساساني است اطلاعات چنداني در دست نيست. تنها به طور كلي اين احتمال مطرح است كه ، مركزيت پارس در دوره فراهخامنشي را بر عهده داشته است.
در سطح محوطه استخر و همچنين در آثار يافته شده از كاوشهاي آن، برخي مواد و يافته هاي منسوب به سده هاي پيش از اسلام وجود دارد،كه به دوره هاي مختلفي از هخامنشي تا ساساني نسبت داده شده اند. برخي از باستان شناسان بيشتر با توجه به موقعيت جغرافيايي و نزديكي به تختجمشيد ، استخر را بخش عامه نشين شهر پارسه( تخت جمشيد )دانسته اند. برخي مصالح معماري سبك هخامنشي، در محلي كه امروزه با عنوان مسجد استخر شناخته شده، باقي مانده است كه عمده ترين شواهد هخامنشي در استخر محسوب مي شوند. اگر چه احتمال انتقالي بودن اين مصالح مطرح بوده و باستان شناسي نوين از اينكه آنها را به عنوان مدارك هخامنشي استخر مطرح كند، مردد است، بررسي هاي مقايسه اي اين مصالح با نمونه هاي هخامنشي مشابه در ديگر محوطهها ، نشانگر سبك و اندازه هايي متفاوت است و تا حدودي نشان از وجود استقرار هخامنشي قابل ملاحظهاي در استخر به شمار مي رود .
دارابگرد
شهر تاریخی و باستانی دارابگرد که در قدیم به آن دارابجرد نیز میگفتند، در 6 کیلومتری جنوب شهر فعلی داراب در کنار جاده جدید داراب- شیراز قرار دارد.این شهر از کهنترین شهرهای ایران و جهان محسوب میشود و پیشینه آن به بیش از 2500 سال میرسد. سبک بنای شهر اقتباس از شهرهای قدیم بینالنهرین باستان است. دیوار اطراف شهر باقی مانده و هنوز برخی از بقایای بناها از جمله کاخ و قلعه حاکم شهر بر فراز قله میانی دیده میشود. بنای شهر دارابگرد بر مبنای برخی روایات تاریخی منسوب به داراب پسر بهمن پسر اسفندیار کیانی بوده است.
شهر دارابگرد بنا به نوشته مورخان و جغرافیدانان قدیم تا سده ششم هجری قمری بسیار آباد و پررونق بوده، اما بر اثر حملات ویرانگر و نبردهای داخلی دچار آسیب و ویرانی میشود و اهالی پس از کوچ از دارابگرد به تنگ رنبه ویبسر به محل فعلی شهر داراب عزیمت میکنند.
شهر تاریخی دارابگرد نخستین پایتخت سلسله ساسانیان و یکی از قدیمیترین شهرهای ایران باستان است
شهرگور
شهر گور ، در 100 کیلومتری جنوب شیراز یکی از پرجاذبهترین و گمنامترین شهرهای گردشگری ایران است.فیروز آباد تا قبل از حمله اسکندر به ایران، شهر گور نامیده میشد.
اسکندر مقدونی این شهر را کاملا ویران کرد و قرنها بعد از اسکندر، اردشیر موسس سلسله ساسانی این شهر را احیا و آباد کرد، اما در حمله تازیان به ایران این شهر دوباره ویران شد.
شهر ساسانی گور نخستین شهر دایرهای شکل ایران محسوب میشود که به دستور اردشیر بابکان ساخته شده است.
این شهر چهار دروازه اصلی داشته است. این دروازهها عبارتند از باب مهر که از طرف شرق، باب بهرام که از طرف غرب، باب هرمز که دروازه شمالی محسوب میشده و در آخر نیز باب اردشیر که از طرف جنوب باز میشده است.از جمله یافتههای مهم باستان شناسی در شهر گور، کشف دروازه تخت نشین بوده است که شباهت زیادی به سر درهای تخت جمشید دارد.در وسط شهر گور، مناری 4 گوش با مصالح لاشه سنگ و ملاط گچ به ارتفاع 30 متر احداث گردیده است.