وقتی نام خیابان‌های تهران رنگ شعر و ادب می‌گیرد

مهدی درستی: شورای شهر تهران روز گذشته در سیصد و چهل و هفتمین جلسه خود نام یکی از میادین منطقه پنج خود را به نام فرج‌الله سلحشور نام‌گذاری کرد.

این مسئله عاملی شد تا نام‌ خیابان‌ها و میادین شهر تهران که به نام مشاهیر فرهنگی و هنری کشور مزین شده‌اند مرور کنیم.

نام گذاری معابر و خیابان های به نام مفاخر علمی، فرهنگی و هنری امری پسندیده و مرسوم در جوامع مختلف است و ایران هم از این امر مستثنی نیست.

نقش حوزه های مختلف هنری و فرهنگی در نام‌گذاری‌های انجام شده یکسان نیست و هنرهای مختلف سهمی متفاوت در این زمینه دارند.

ادبیات و حوزه های گوناگون آن در میان سایر حوزه‌های فرهنگی، هنری در این مورد پیشگام هستند. شاعران و مفاخری چون سعدی، حافظ، مولوی، فردوسی و ... سهم بیشتری در نام‌گذاری های انجام شده از سوی شورای شهر دارند.

البته نام شاعران معاصری مانند رهی معیری، پروین اعتصامی، قیصر امین پور، ملک الشعرای بهار، شهریار و ... نیز بر معابر و میادین شهر دیده می‎شود.

خواجه عبدالله انصاری و ابوسعید ابوالخیر از ادیبان اعصار گذشته و محمد معین و دهخدا از معاصران حوزه ادبیات، دیگر مفاخری هستند که نامشان بر خیابان های تهران نقش بسته است.

نویسندگی هم عقبه پرباری در این زمینه دارد و شاهد اسامی چون جلال آل احمد، جمالزاده که از پیشگامان سبک جدید داستان نویسی در تاریخ ایران هستند و انقلابی ادبی در حوزه نگارش به پا کردند هستیم. علی شریعتی و مرتضی مطهری متفکرانی که قلم را در خدمت عقاید و باورهایشان به کار گرفتند و آثاری ناب خلق کردند هم در این نامگذاری‎ها ماندگار شدند. در این میان اسامی قدیمی برخی از خیابان‌ها چون هدایت به تقوی تغییر کرد.

در حوزه هنرهای تجسمی تنها نامی که به چشم می‌خورد یگانه استاد نقاشی ایران کمال الملک است و جای خالی اسامی نام آوران بسیاری خالی است. هنرمندانی که نقش پر رنگی در تاریخ هنر این مرز و بوم دارند.

سینما و تئاتر را می‌توان به عنوان مظلوم‌ترین هنر در این عرصه نام برد، قبل از مصوبه روز گذشته شورای شهر، هیچ نام و نشانی از هنرمندان و بزرگان عرصه صحنه و تصویر به چشم نمی‌خورد.

تئاتر هم پس از مطالبات فراوان و درخواست‌های اهالی سهمی بیش از نام یک ایستگاه مترو نصیبش نشد.

سیاستمداران اهل قلم

خارج از فضای هنر و فرهنگ، اهالی سیاست هم در طول تاریخ ایران نقش موثری در تولید اندیشه مردم داشتند و آثار متنوع زیادی را خلق کردند که نامشان بر خیابان ها و میادین تهران نقش بسته است. افرادی چون سیدمحمدحسین بهشتی، محمدجواد باهنر، میرداماد، مقدس اردیبلی، محمد مفتح و ... که کتاب های بسیاری را نگاشته اند، ولی در حوزه سیاست درخشیده‌اند.

جدول هنرمندان و مناطق به نام‌شان

57243