تندگویان: بیکاری مشکل‌اصلی جوانان نیست، دنبال هویت‌اند

زهرا داستانی: درگاه ملی آمار در آخرین گزارش خود نرخ بیکاری در ایران را ١١,٧ درصد اعلام کرد. نتايجی که حاصل آمارگیری نيروي‌كار در تابستان ١٣٩٦ بود. براساس نتایج این آمار و بررسي نرخ بيكاري افراد ١٠ ساله و بيش‌تر نشان مي‌داد كه ١١,٧ درصد از جمعيت فعال (شاغل و بيكار)، بيكار بوده‌اند.

اما براساس همین آمار، ٢٤,٤ درصد از جوانان ٢٩- ١٥ ساله در تابستان امسال بیکار بوده‌اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیش‌تر بوده است. هرچند بررسي روند تغييـرات نرخ بيكاري جوانان نشان مي‌دهد كه شاخص بیکاری آنها نسبت به فصل مشابه در سال گذشته ٢,٣ درصد و نسبت به فصل قبل ٢.٠ درصد كاهش پيدا كرده اما همچنان نرخ بیکاری جوانان در ایران بالا است. نرخی که سال‌هاست دولت‌ها برای کاهش آن تلاش می‌کنند.

حسن روحانی، رئیس جمهوری در خرداد ماه امسال نیاز به اشتغال خالص را یک میلیون شغل در سال اعلام کرد و گفت: بدون یک حرکت بزرگ حل معضل بیکاری دشوار است.
جوانان اما با همه معضلاتی مثل اشتغال و ازدواج،‌فقط یک سهم از مدیریت ارشد دولتی برای پاسخگویی دارند؛ معاون امور جوانان وزیر ورزش و جوانان که در دولت دوازدهم به محمدمهدی تندگویان سپرده شد.

تندگویان که چند ماهی بیشتر در این سمت حضور ندارد، نگاه دیگری به حل معضل اشتغال جوانان دارد و می‌گوید در کنار دغدغه‌های کارآفرینی و ازدواج جوانان، هویت بخشی به آنها بیش از هر اقدام دیگری می‌تواند جوانان را از بیکاری نجات دهد، چرا که بیکاری مشکل اصلی جوانان نیست بلکه هویت مشکل اصلی آنها است.

با تندگویان درحاشیه بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات در غرفه گروه رسانه ای خبر گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:

اصلی‌ترین مشکل جوانان اشتغال است. مشکلی که بر روی ازدواج و فرزندآوری آنها و حتی آسیب‌های اجتماعی نیز تاثیر گذار است. آیا به وعده آقای روحانی به یک میلیون شغل در سال می‌توانیم دست یابیم؟ آیا ظرفیتی در اقتصاد ایران برای ایجاد یک میلیون شغل در سال وجود دارد؟

اشتغال موضوع اول جوانان نیست. درست است که یکی از مشکلات اصلی است ولی به نظر نمی‌رسد که مشکل اول جوانان اشتغال باشد. چیزی که با آن در اجتماع برخورد داریم و آن را رصد می‌کنیم این است که مشکل جوانان ایرانی هویتشان است. اگر جوانان ایرانی هویت خود را پیدا کنند و جایگاه واقعی خود را در اجتماع درک کنند خودشان از پس اشتغالشان برمی‌آیند. اما در پاسخ به سوال شما درباره ظرفیت‌های اقتصادی برای ایجاد شغل برای جوانان باید بگویم که امروز در تجارت الکترونیک که دولت در آن کمتر نقشی دارد، به غیر از جوانان متخصصان دیگری در ایران وجود ندارند. تجارت الکترونیک توسط جوانان به وجود آمده و جوانان در حوزه استارت‌آپ‌ها حاکم هستند. علاوه بر آن کارآفرینی بومی، منطقه‌ای و محلی در کل کشور فراوان است اما شاید بسیاری از آن بی‌خبر باشند که ضعف عملکردی در اطلاع رسانی عملکرد مناسب جوان‌ها در این زمینه به وضوح حس می‌شود. بنابراین اگر هویت واقعی را برای جوان امروز ایران به ارمغان بیاوریم خودش می‌تواند برای اشتغالش مثمره ثمر باشد.

با این حال وزارت وزرش و جوانان به عنوان یکی از متولیان ایجاد اشتغال جوانان برای تحقق این امر با چه مشکلاتی روبه‌رو است؟

وزارت ورزش و جوانان و معاونت جوانان نقشی واسطه‌ای در اشتغال جوانان دارد. نهادهای مختلفی مانند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه ایجاد اشتغال و وزارت مسکن در حوزه ازدواج جوانان و تسهیلات برای مسکن آنها در حال فعالیت هستند. مشکلی که اکنون با آن روبه‌رو هستیم این است که اعتبارات مربوط به اشتغال جوانان در کلیه وزارتخانه‌ها و نهادها در اختیار معاونت جوانان وزارتخانه ورزش و جوانان نیست و این وزارتخانه‌ هیچگونه تاثیری روی مدل پرداخت اعتبارات اشتغال جوانان نداریم.

یعنی معاونت جوانان وزارتخانه نظارتی روی سایر وزارتخانه‌ها درباره هزینه کرد بودجه‌ای که برای ایجاد اشتغال به آنها پرداخت می‌شود را ندارد؟

نظارت داریم ولی نمی‌توانیم اعمال نظر کنیم. وزارت وزرش و جوانان می‌تواند وزارتخانه‌ها را رصد و مورد پایش و سنجش قرار دهد که در حوزه اشتغال جوانان چه میزان اعتبار به آنها تخصیص پیدا کرده ولی اگر وزارتخانه‌ای عملکرد مناسبی با بودجه‌ای که به آن اختصاص یافته، نداشته باشد وزارت ورزش و جوانان اختیاراتی برای برخورد با آن ندارد.

اگر از عملکرد وزارتخانه‌‌ای که در مقابل بودجه‌ای که برای اشتغال جوانان دریافت کرده گزارش تهیه کنید هم فایده‌ای ندارد؟

در این سال‌ها گزارشی از وضعیت عملکرد نهادها و سازمان‌های دیگر درباره جوانان تهیه شده و هر دوره ستاد سامان‌دهی گزارش‌ها را اخذ کرده‌ و تا سطح رئیس جمهوری نیز پیش رفته ولی عملا در اجرا هیچ نتیجه‌ای نداشته است. موضوع اصلی ارائه گزارش نیست بلکه این است که اگر به وزارتخانه وزرش و جوانان این اختیار را می‌دادند که در تخصیص اعتبار نهادها و وزارتخانه‌ها تاثیرگذار باشد وضعیت متفاوت‌تر می‌شد. اما هم اکنون وزارتخانه‌ها و نهادها بدون آنکه وزارتخانه ورزش و جوانان عملکرد آن را تایید کند، اعتبار را دریافت می‌کنند و اگر بودجه جوانان را در حوزه‌های دیگر هزینه کنند وزارتخانه ورزش و جوانان نمی‌تواند در این زمینه دخالت کند.

با این توضیحی که دادید جدا شدن معاونت جوانان از وزارتخانه وزرش و تبدیل شدن به یک معاونت الزامی است.

جدا شدن معاونت جوانان از وزارتخانه ورزش و تبدیل شدن به یک معاونت ریاست جمهوری یک گام بسیار مثبتی است که می‌تواند به این موضوع کمک کند چون مشخص است که معاون وزیر قدرتی در مقابل عملکرد سایر وزارتخانه‌ها ندارد ولی در سطح معاونت می‌تواند به این موضوع ورود کند، در اعتبارات دخالت داشته باشد، با مجلس مکاتبه کند و حتی اعتبارات را لغو کند.

لایحه جدا شدن معاونت جوانان از وزارتخانه به کجا رسید و در چه مرحله‌‌ای قرار دارد؟

لایحه جدا شدن معاونت جوانان از وزارتخانه ورزش به مجلس فرستاده شده و دولت نیز پیگیر آن است. موضوع آقای روحانی درباره معاونت جوانان هم همین است. حتی چندین بار رئیس جمهوری در سخنرانی‌ها و هم در ابلاغیه‌های خود به وزارت ورزش موضع خود را مشخص کرده است. تقریبا هر هفته از زمانی که به سمت معاونت جوانان این وزارتخانه منصوب شده‌ام در کمیسیون‌های مختلف دولت حضور دارم و از این طرح دفاع کرده‌ام. به هر حال ما در دولت کار می‌کنیم و تابع نظر مجلس و نمایندگان مجلس هستیم.

امسال چه میزان اعتبار به معاونت جوانان اختصاص پیدا کرده؟

اعتبار محقق شده سال 95 در حوزه معاونت جوانان حدود 40 میلیارد تومان بوده است که این برای کل کشور هیچ است چرا که تقریبا نیمی از این بودجه به دستمزد کارکنان در کل کشور تعلق می‌گیرد. چون به علاوه نیروهای ستادی در تهران حقوق و دستمزد مجموعه استانی که مدیران جوان آن را تشکیل می‌دهند نیز باید توسط معاونت پرداخت شود.

اما در اعتبارات امسال، مجلس پیش‌بینی کرده که 27/. درصد مالیات بر ارزش افزوده و دخانیات که باید به رقمی در حدود 400 میلیارد تومان برسد به معاونت جوانان تخصیص داده می‌شود. البته تا به امروز مبلغی به ما تخصیص پیدا نکرده و فقط اعتبارات در حد مقدورات و لوازم جاری را دریافت کرده‌ایم.

معاونت جوانان برنامه‌ای برای ازدواج و اشتغال جوانان دارد؟ آیا قرار است اعتباری به این موضوع تخصیص داده شود؟

بحث اعتبارات مربوط به موضوعات کارآفرینی و ازدواج را داریم و امیدواریم که اگر اعتبار آن به ما تخصیص پیدا کند مذاکره با بانک عامل را ادامه دهیم تا بتوانیم وامی در سقف 300 تا 400 میلیارد تومان را برای موضوعات اشتغال برای طرح‌هایمان داشته باشیم. این وام به تشکل‌های کارآفرینمان کمک خواهد کرد و در صورت تحقق این خواسته معاونت از 10 تا 100 میلیون تومان از طریق بانک عامل به تشکل‌ها وام پرداخت می‌کند. 

47235