در سالهاي اخير هم كه با جديت و تلاش براي تحصيلات تكميلي وقت و توان فراوان گذاشتم، بازهم براي اين بود كه اگر خواستم پديده نامعقول و عجيب "حجت الاسلام دكتر" را نقد كنم كسي نگويد چون خودش دكتر نيست دارد اعتراض مي كند و چون دستش به گوشت نرسيده مي گويد كه بودارد!
اعتراف مي كنم كه تجربه تحصيل دانشگاهي مخصوصا در مقاطع ارشد و دكتري بسيار براي من ارزشمند و پرثمر بود و نگاه من را به دانشگاه و دانشگاهيان بسيار دقيق تر و كامل تر كرد.
امروز با احترام و تجليل فراوان به دانشمندان بزرگ محافل آكادميك مي نگرم و نه تنها مدرك دانشگاهي را مانند برخي ورق پاره! نمي دانم، بلكه حتى دانشمندان علوم انساني غربي را هم مطلقا فاسد و مزدور نمي بينم.
اين تجربه باعث شد تا به همه تلاش هاي فكري و علمي انساني -حتى با بيشترين اختلاف مبنايي و اعتقادي- با احترام و تقدير بنگرم و در دستاوردهاي فرهنگي همه دانشمندان و بزرگان جهان چيزي براي استفاده و بهره گرفتن بيابم.
امروز مي دانم كه يك فارغ التحصيل موفق دانشگاهي چه راه سختي را طي كرده و از چه مسير دشواري گذشته است و گاه شايد چه ميوه هاي شيرين و خوشگواري از درختان فكر و انديشه بشري چيده و با خود به ارمغان آورده است و مي كوشم به سهم خود تا آنجا كه مي توانم از اين بهره ها و آورده ها سهمي برگيرم.
اما معتقدم در مقابل تمام اين دستاوردهاي ارجمند بشري، آنچه مي توان با آزادانديشي و حريت فكري از معارف ديني و ميراث معرفت وحياني حوزه ها برگرفت بسيار فراتر و والاتر است.
قصدم اينجا نه مقايسه است و نه انكار اين واقعيت كه هيچ يك از اين دو طرف انسان را از ديگري بي نياز نمي كند و خداوند چنين خواسته كه همه با هم براي تكميل سفره آگاهي و دانش بكوشند و همراه باشند، اما باور دارم كه هر كسي بايد خودش باشد!
اگر كسي قرار است طلبه و روحاني و آخوند باشد نبايد از موضع ضعف و حسرت و انفعال، چشم به عنوان دكتري بدوزد و اگر كسي دانشگاهي است نبايد در مناسبات و اقتضائات خاص حوزوي دخالت كند.
آنچه امروز به عنوان پديده " حجت الاسلام دكتر" رايج شده، شايد روزي در الگوهايي مانند امام موسى صدر و شهيد بهشتي تجلي ديگرى داشت كه با حفظ اصالت حوزوي خود در محيط دانشگاهي حضور داشتند، اما اكنون به دلايلي بيشتر به تضعيف جايگاه ارزشي و اصالت علمي حوزه ها انجاميده است.
امروز هم البته چهره هاي برجسته اي از فضلاي حوزه در محيط هاي آكادميك درخشيده اند و حضور فعال دارند و با حفظ اصالت حوزوي خود به خدمت علمي در دانشگاهها مشغولند اما اين نيز دقيقا وقتي است كه خود اين بزرگواران اصالت خود را در طلبگي مي دانند و خود را فرزند حوزه ها برمي شمارند.
حسرت من پس از سالها هنوز باقي است نسبت به حال و هواي كشيش پيرمردي كه دو دانشنامه دكتري داشت و مدارج بالاي علمي را در دانشگاهها طي كرده بود، اما وقتي به او گفتم: "آقاي دكتر"، گفت:"لطفا من را پدر جورج خطاب كن"!
امروز هم در عين تمام احترامي كه براي دوستان و اساتيد عزيز و بزرگوار دانشگاهي ام قائلم، احساس مي كنم كه من يك آخوندم نه يك دانشگاهي، و با صراحت و صداقت به اين حقيقت اعتراف مي كنم و به احساس مرحوم پروفسور عبدالجواد فلاطوري غبطه مي خورم كه وقتي بعد از سالهاي طولاني زندگي در اروپا به كشور بازگشت و با پيشنهادهاي متنوع علمي آكادميك روبرو شد گفت:" خودم دلم مي خواهد به گوشه اي بروم و نهج البلاغه درس بدهم!"
راستش رابخواهيد من ده سال انتظار كشيدم تا امروز بتوانم بگويم من طلبه اي كوچك هستم كه ترجيح مي دهم همان شيخ محمدرضا يا حجت الاسلام باشم. خاك پاي همه اساتيد و بزرگان با ايمان و عامل و فاضل دانشگاهي خواهم ماند، اما من دكتر نيستم، لطفا همچنان من را حاج آقا صدا كنيد!
نظر شما