کابوس زمین لرزه زیر سقف های غیراستاندارد

طي سالهاي اخير اقداماتي در زمينه نظارت بهتر بر ساخت و سازها و استانداردسازي مصالح صورت گرفته اما به نظر ميرسد هنوز تا رسيدن به سرمنزل مقصود و اجراي ساختمانهايي كه بتوان آنها را از همه نظر تائيد كرد، راه درازي در پيش است چرا كه هنوز هم منفعت برخي سازندگان به اين وضع بستگي دارد و فروريختن برخي ساختمانهاي نوساز درپي وقوع كمترين زمين لرزه ها مويد همين موضوع است؛ ساختمانهايي كه البته در شهر و استان ما نيز تعداد آنها كم نيست، جايي كه وقوع زمين لرزه هاي بزرگ و حوادثي از اين دست در آن بيسابقه نيست و همين موضوع باعث ميشود تا مسئولين بيشتر به اين حوزه توجه كنند.
رئيس سازمان نظام مهندسي ساختمان فارس در اين رابطه به خبرنگار ما گفت: در زمينه كنترل كيفيت ساخت وسازها، ما در نظام مهندسي ساختمان فارس دفتري تحت عنوان دفتر استانداردسازي راهاندازي كرديم و در كنار آن كلاسها و كارگاههاي آموزشي بسياري را با حضور فعالين هر حوزه از جمله صنف آهن فروش تشكيل داديم.
غلامرضا نامورچي ادامه داد: درخصوص استفاده از مصالح غيراستاندارد، مهمترين اقدام، جلوگيري از توليد اين مصالح است هرچند در اين مقطع ما با ميزان كمتري از اين اقلام روبه رو هستيم اما اگر اين حوزه را رها كنيم و بخواهيم به مصرف كنندگان بگوييم كه اين مصالح را خريداري نكنند، با توجه به گستردگي اين حوزه، كاري از پيش نخواهيم برد.
وي گفت: از اين گذشته، بسياري از مصالح ساختماني مهر استاندارد دارند اما غيراستاندارد هستند و علت اين موضوع آن است كه اين مصالح در زمان توليد تائيديه استاندارد دريافت كردهاند، اما عدم استمرار نظارت بر عملكرد توليدكنندگان باعث به وجود آمدن اين مشكلات شده است.
رئيس سازمان نظام مهندسي ساختمان فارس ادامه داد: البته اين روند طي سالهاي گذشته بهتر شده اما هنوز هم مصالح غيراستاندارد در بازار وجود دارد.
وي درخصوص اجراي ساخت وسازها توسط مجريان ذي صلاح نيز گفت: به منظور بالارفتن كيفيت ساخت وسازها به ويژه در حوزه نظارت، علاوه بر برگزاري كلاسهاي آموزشي ويژه مهندسين، براي صدور پروانه كار مهندسين مجري نيز سختگيريهاي بيشتري انجام ميشود و در كنار آن نظارت ما بر فعاليت مهندسين ناظر نيز بيشتر شده است.
نامورچي در پاسخ به اين سوال كه آيا با اين فعاليتها ديگر خبري از پديده مهرفروشي در فعاليتهاي مهندسي نخواهد بود؟ گفت: البته وضعيت نسبت به قبل بسيار بهتر شده و مهرفروشيها كاهش يافته اما تمام نشده است و هنوز هم عدهاي به دنبال مهرفروشي و كدفروشي هستند. در ميان يك جامعه 34 هزار نفري به هرحال شايد تعدادي اندك هم باشند كه تخلف كنند اما نظارت ما همچنان با قدرت و قوت ادامه دارد.
تشكيل كارگروه فناوريهاي نوين در عرصه ساخت وساز
مدير حوزه كنترل و نظارت ساختمان شهرداري شيراز نيز گفت: گزارشي كه چندي قبل از صداوسيما درخصوص استفاده از ضايعات در ساخت ميلگرد پخش شد مربوط به سال 89 تا 90 است كه فردي به نام چنگيز كه چند كارگاه در اين رابطه داشت اقدام به اين كار مي كرد كه ما خودمان آن را شناسايي و با راي كميسيون ماده 100 اين مكانها را تخريب كرديم.
نجيمي افزود: البته هنوز هم نمونه هاي مشابهي از اين كارگاه ها وجود دارد اما استفاده از قوطي نوشابه در ساخت اين مصالح صحت ندارد چرا كه آلياژ آنها با آلياژ ميلگرد تفاوت دارد و كساني هم كه اين كار را ميكنند از ميلگردهاي ضايعاتي ساختمان هاي ديگر استفاده كرده و آنها را در كوره مجدداً بازسازي ميكنند كه البته اين خلاف مقررات و استاندارد است و اين مصالح مقاومت كمتري نسبت به مصالح استاندارد دارند.
وي اضافه كرد: در خصوص فعاليت مهندسين ناظر نيز ما بايد حامي مهندسين باشيم اما اگر آنها قوانين را رعايت نكردند خودمان بايد با مهندسين مجري متخلف برخورد كنيم و كميتهاي تشكيل شود كه سرزده از ساخت وسازهاي درحال انجام بازديد كرده و در صورت بروز هرگونه تخلف و استفاده از مصالح غيراستاندارد، برخورد لازم صورت گيرد. همه كارخانههاي توليد مصالح ساختماني را ملزم به استفاده از مهر استاندارد كرده ايم اما در برخي موارد شاهد مصالحي هستيم كه مهر استاندارد دارند اما به دليل نظارت ناكافي، افراد براي سود بيشتر اقدام به توليد مصالح غيراستاندارد مي كنند و به رغم داشتن مهر استاندارد، شاهد توزيع مصالح
غيراستاندارد هستيم.
وي ادامه داد: ما بايد اين فرهنگ را در جامعه ترويج دهيم كه با كسي كه كم فروشي ميكند برخورد شود. چنين فردي بايد چندبرابر ضرر و زيان ببيند و آن زمان است كه ما به خودكنترلي ميرسيم و هرگاه به اين مقطع دست يافتيم موفق خواهيم شد.
نجيمي اظهارداشت: در همين باره از مهندسين ناظر و مجري توقع داريم تا مصالح مورد استفاده را كنترل كنند.
وي ادامه داد: يكي ديگر از اقدامات ما در زمينه تقويت نظارت بر ساخت وساز، تشكيل كارگروهي جديد با نام «فناوريهاي نوين در عرصه ساخت وساز» است چرا كه ما امروزه شاهد ورود بسياري از فناوريهاي نوين در عرصه ساخت وساز هستيم اما خبري از ورود علم استفاده از اين فناوري ها نيست.
مدير حوزه كنترل و نظارت ساخت وساز شهرداري شيراز افزود: در اين كارگروه، مهندسين و فعالان حوزه ساخت وساز با حضور در كلاسهاي آموزشي از نزديك با كاركرد فناوريهاي نوين در ساخت وساز آشنا ميشوند. تشكيل اين كارگروه به عنوان يك الگو در كشور مطرح شده و شهرهاي ديگر در حال استفاده از اين طرح هستند.
عضو هيات رئيسه سازمان نظام مهندسي ساختمان فارس هم با اشاره به خطرات ناشي از استفاده از اين مصالح غيراستاندارد به ويژه در هنگام بروز حوادثي مانند زلزله، گفت: عدم برخورد قاطعانه با توليد و توزيع مصالح غيراستاندارد باعث به وجود آمدن اين مشكلات شده است و تا زماني كه برخوردي قاطع با متخلفان اين عرصه نشود مشكلات وجود دارد. بايد توليد، توزيع و مصرف مصالح غيراستاندارد به عنوان يك جرم تلقي شود؛ چيزي كه هنوز صورت نگرفته است.
خواجه پور افزود: اولين اقدامي كه طي 2 تا 3 سال اخير در اين زمينه انجام داديم ايجاد حساسيت در ميان مسئولين بوده است و دومين اقدامي كه ما بايد انجام دهيم اين است كه استفاده از مصالح استاندارد را تبديل به يك مطالبه اجتماعي از جانب مردم كنيم چرا كه مردم حق دارند از مصالح استاندارد و باكيفيت در ساختمانهايشان استفاده شود. وي با اشاره به مصوبه 3 ماه قبل شوراي شهر درخصوص برگزاري دورههاي آموزشي براي مجريان و مالكان، قبل از انجام ساخت وسازها، از توليد چند فيلم كوتاه درخصوص خطرات ناشي از استفاده از مصالح غيراستاندارد در ساخت وساز خبر داد و گفت: در اين رابطه با معاونت دادستاني نيز صحبت كرديم كه به عنوان مدعي العموم در اين زمينه اقدام كند.
خواجه پور افزود: كشور ما يكي از زلزلهخيزترين نقاط است و فارس نيز بيشترين زلزلهها را دارد به گونهاي كه طبق آمار 13 درصد از زلزله هاي 2 ماه اخير در كشور در فارس رخ داده است و استفاده از مصالح غيراستاندارد باعث ميشود تا خطرات بيشتري ما را تهديد كند.
وي با انتقاد از حذف مهندسين مجري از چرخه ساخت وساز، اظهار داشت: يكي از اقدامات نامناسب در زمينه ساخت وساز، حذف مهندسين مجري بود كه در مقطعي صورت گرفت و در حال حاضر نيز كم رنگ شده در حالي كه اين مهم يكي از مهمترين عوامل در كيفيت ساخت وسازها بود. وجود مهندس ناظر به تنهايي پاسخگوي مشكلات نيست زيرا مهندس ناظر به صورت مقطعي كار ميكند اما اين مهندسين مجري هستند كه از ابتدا تا انتها در كار ساخت وساز نظارت دارند اما متاسفانه برخي هزينه مهندس مجري را يك هزينه اضافه ميبينند در حالي كه اين به نفع سازنده و مصرف كننده است.
خواجه پور افزود: در بحث آموزش ها، 4 تا 5 هزار مهندس و تعدادي از اعضاي صنف آهن فروش و جوشكاران، تحت آموزش قرار گرفتند.

46