فرزاد مظفری، بدون شک از این پس باید نام جناب‌خان را کنار معروف‌ترین شخصیت‌های عروسکی ایران قرار دهیم. عروسک‌های برنامه‌هایی مانند «کلاه‌قرمزی»، «مدرسه موش‌ها»، «خونه مادربزرگه» و دیگر عروسک‌هایی که توانسته‌اند به این حد از محبوبیت دست یابند. به همین بهانه، نگاهی به چهره‌های عروسکی مشهور در جهان می‌اندازیم.
«برت و ارنی»
برت و ارنی دو عروسک از مجموعه ماپت‌هایی هستند که جیم هنسن، چهره درخشان دنیای برنامه‌های عروسکی آن‌ها را خلق کرده است. ماپت‌ها مجموعه‌ای از شخصیت‌های عروسکی‌اند، که در سال 1955 با طراحی جیم هنسن پای به عرصه وجود نهادند. هنسن مدعی است، که کلمه ماپت را از ترکیب دو کلمه «Marionette» به معنای خیمه‌شب‌بازی و «Puppet» به معنای شخصیت عروسکی، ابداع کرده است. این دو عروسک از سال 1969 در برنامه «خیابان سسمی» که از شبکه تلویزیونی PBS آمریکا پخش می‌شود، حضور دارند. در آغاز کار هنسن عروسک‌گردانی برت را برعهده گرفت و فرانک‌اوز عروسک‌گردانی ارنی را عهده‌دار شد، این دو پس از چند روز به این نتیجه رسیدند، که بهتر است عروسک‌هایشان را با هم تعویض کنند. برت و ارنی نماینده دو تیپ متفاوت شخصیتی هستند و با به نمایش گذاشتن این تفاوت‌ها در نمایش، لحظات شادی را در برنامه خلق می‌کنند.
«کرمیت قورباغه»
یک قورباغه سبز به نام کرمیت، بی‌شک مشهورترین شخصیت عروسکی ساخته جیم هنسن است. این عروسک به عنوان ستاره بخشی از برنامه تلویزیونی «خیابان سسمی» به نام «نمایش ماپت» نقشی مهم و اساسی در موفقیت این برنامه داشته و به نوعی به عنوان نماد شرکت جیم هنسون شناخته می‌شود. کرمیت علاوه بر حضور در این برنامه تلویزیونی، با ایفای نقش در فیلم «ماپت» در سینما نیز حضور موفقی داشته است. کرمیت در یک خانواده با هزاران خواهر و برادر بزرگ شده، و معمولا در مورد دیگر اعضای خانواده‌اش صحبت می‌کند. این قورباغه عروسکی برای اولین بار در سال 1955 در یک برنامه عروسکی به نام «سم و دوستان» حضور یافت و خیلی زود تبدیل به یک چهره محبوب در برنامه‌های عروسکی شد.
«کوکلا، فرن و اولی»
«کوکلا، فرن و اولی» یکی از نخستین برنامه‌های عروسکی تلویزیونی در جهان است. این برنامه در آغاز صرفا برای کودکان ساخته شده بود، اما به زودی جای خود را در میان بزرگسالان باز کرد و تعداد بینندگان بزرگسال آن از کودکان پیشی گرفت. یکی از نکات جالب در این برنامه عروسکی این بود که نمایشنامه نداشت و فی‌البداهه اجرا می‌شد. این برنامه نخستین بار به مدت 10 سال بین سال‌های 1947 تا 1957 پخش شد. نقش اصلی این نمایش را یک عروسک دلقک به عهده داشت، که همراه با اولیور جی.دراگون(اولی)که یک اژدهای عصبانی با یک دندان است، در کنار فرن آلیسون هنرپیشه و خواننده آمریکایی این برنامه عروسکی را اجرا می‌کردند. فرانکلین بور تیلستروم خالق این عروسک‌ها و تنها عروسک‌گردان این برنامه بود.
«چارلی مک‌کارتی»
چارلی مک‌کارتی، شخصیت عروسکی مشهور متعلق به ادگار برگن است. سابقه همکاری برگن با این عروسک چوبی به دوران دبیرستان برگن بازمی‌گشت. نسخه اولیه این عروسک توسط یک نجار و عروسک‌ساز به نام تئودور ماک ساخته شد و پس از آن به دست فرانک مارشال بازسازی شد. برگن و چارلی در سال 1936 پیشنهادی برای حضور در برنامه رادیویی «رودی ولی» دریافت کردند. حضور موفق این زوج هنری در این برنامه سبب شد، که سال پس از آن یک برنامه رادیویی مخصوص به خود داشته باشند، که تا سال 1956 از رادیو پخش می‌شد. ادگار برگن در سال 1938 به خاطر خلق شخصیت چارلی مک‌کارتی جایزه اسکار افتخاری دریافت کرد. مجسمه اسکار ادگار برگن چوبی بود.
«توپو جیجیو»
توپو جیجیو نام شخصیت اصلی یک برنامه عروسکی تلویزیونی است که در دهه شصت میلادی از تلویزیون‌های ایتالیا و اسپانیا پخش می‌شد. جیجی یک نام مخفف ایتالیایی است که از لوییجی(لوئیس در انگلیسی) ریشه می‌گیرد، بنابراین می‌توان نام این عروسک را به صورت «لوئیس موشه» ترجمه کرد. شخصیت این موش مهربان که گوش‌هایی بزرگی دارد، به دست ماریا پرگو خلق شد و برای نخستین بار در سال 1959 در تلویزیون ایتالیا ظاهر شد و خیلی زود به شخصیت محبوب کودکان تبدیل‌گشت. در دهه شصت میلادی این عروسک با حضور در برنامه تلویزیونی «اد سالیوان» در آمریکا، به شهرتی جهانی دست یافت. توپو جیجیو یکی از نشانه‌های فرهنگ عمومی ایتالیا محسوب شده، و در بسیاری از جشنواره‌های مربوط به کودکان حضور می‌یابد.
«اندی پندی»
«اندی پندی» یک برنامه عروسکی کودکانه، محصول کشور انگلستان است که برای اولین بار در سال 1950 از شبکه بی‌بی‌سی پخش شد. این برنامه براساس یک داستان مصور به همین نام ساخته شده است. اندی شخصیت اصلی این نمایش عروسکی یک عروسک خیمه‌شب‌بازی است که در یک سبد پیک‌نیک زندگی می‌کند. یک خرس عروسکی به نام تدی نیز کمی بعد به این برنامه تلویزیونی اضافه شد، دیگر شخصیت این نمایش عروسکی یک عروسک پارچه‌ای به نام لوبی‌لو بود، که فقط وقتی اندی و تد در صحنه حضور نداشتند، در این برنامه حاضر می‌شد.
«لم چاپ»
لم چاپ، یک بره عروسکی شیرین و بانمک است، که در سال 1957 توسط کمدین و صداپیشه آمریکایی شری لوئیس به وجود آمد. در طول دهه شصت میلادی، این عروسک در برنامه تلویزیونی موزیکال لوئیس ظاهر می‌شد. در سال 1992، لوئیس برنامه «لم چاپ» را برای شبکه PBS ساخت. این برنامه موفق شد، پنج جایزه امی را برای سازندگان برنامه به ارمغان بیاورد. شری لوئیس در سال 1998 از دنیا رفت، اما دخترش مالوری با ادامه کار او، شخصیت این عروسک را برای طرفدارانش زنده نگاه داشت.
58241
نظر شما