۲۹ اردیبهشت؛ روز رودخانه‌ها، روز کوه و روز انتخابات!

زنان و مردانی در سن‌های مختلف، با عقیده‌هایی رنگارنگ، و با تیپ‌های متفاوت، در کنار هم جریان بزرگِ آشتی‌جویی و آگاهی اجتماعی را شکل می‌دادند. در عمر شش دهه‌ای خودم فقط سه چهار بار شاهد چنین شوری در ایران بوده‌ام، و فقط این بار (در ده پانزده روزِ پیش از انتخابات) بود که می‌دیدم افراد، نه به دعوا و مرافعه، بلکه با بحث‌هایی که تقریباً همیشه بی‌درگیری پیش می‌رفت، عقیده‌های متضاد و پرمناقشه را در خیابان طرح می‌کنند.

امیدوارم که نه فقط حسن روحانی، بلکه مجموعه‌ی حاکمیت، پیامِ ضمنی این حضور و این‌گونه رأی دادن را دریافته باشد تا در شرایط بسیار سخت اقتصادی و اجتماعی و محیط زیستی که در آن قرار داریم (و سخت‌تر هم خواهد شد)، در آرامش و تفاهم ملی، کم‌کم راه‌هایی برای حل این همه مشکل بیابیم.

انتخاباتی که پشت سر گذاشتیم، از این نظر نیز که نامزدان ریاست جمهوری و بسیاری از نامزدان شوراهای شهر و روستا، در آن به کم‌وزیاد به مسأله‌ی حیاتی محیط زیست و به‌ویژه به موضوع آب پرداختند، استثنایی بود. جریان آرام و پیگیرانه‌ای که در زیر پوست جامعه، در حدود سه دهه به ترویج امر محیط زیست پرداخته، اکنون می‌تواند میوه‌ی تلاش‌های خود را ببیند که چگونه سیاستمردان هم در این مورد به حرکت آمده‌اند.

اینک، ادامه دادن به طرح مطالبه‌های محیط زیستی، کمک بزرگی به دولت خواهد بود در برابر مطالبه‌های منفی (یا طلبکاری‌های) کسانی که قصد دارند سودجویی‌های آزمندانه‌ی خود را با عنوان‌هایی مانند اشتغال‌زایی، توسعه‌، محرومیت‌زدایی، و... به مدیریت کشور تحمیل کنند. این «طلبکاران» در همه‌ی دوره‌ها با طرح‌هایی مانند سدسازی و انتقال آب، و با نفوذ در هزارتوی دستگاه‌های دولتی، بخش عظیمی از بودجه‌ی ملی را به سوی شرکت‌ها و نهادهای خود کشیده و در ازای آن، تخریب سرزمین و ناپایداری در تأمین آب و تنش‌های منطقه‌ای بر سر آب را افزایش داده‌اند.

29 اردیبهشت، از ده سال پیش، از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد با عنوان «روز ملی حمایت از رودخانه‌ها» معرفی شده است. امسال هم به این مناسبت، کنشگران محیط زیست ایران به کار رسانه‌ای و برگزاری همایش پرداختند، و می‌توان گفت که تقارن این روز را با انتخاباتی که در آن برای نخستین بار بحث‌های جدی در زمینه‌ی آب درگرفت، باید به فال نیک گرفت.

کارنامه‌ی دولت روحانی (و پاره‌ای دستگاه‌های دیگر) در موضوع آب، در مقایسه با دولت‌های چهار دهه‌ی گذشته، کارنامه‌ی قابل قبولی بوده است؛ جلوگیری از خشک شدن کامل دریاچه‌ی اورمیه، آبگیری تالاب هورالعظیم، متوقف ساختن تونل انتقال آب بهشت‌آباد، توجه به مخالفت کارشناسان و کنشگران محیط زیست با طرح‌ انتقال آب از دریای خزر به سمنان، جلوگیری از ساخت سدهایی مانند سد سیمینه‌رود و ...، چندتایی از اقدام‌های مثبت این دوره بوده است. اما طرح‌های بسیار مخرب و تنش‌زای دیگری مانند سد صفارود در استان کرمان و تونل انتقال آب هلیل‌رود به شمال این استان، همچنان در حال اجرا است. انتظار می‌رود که دولت دوم روحانی، این طرح را متوقف سازد.

***

در روز 29 اردیبهشت امسال، یک رخداد ملی و در خور اعتنای دیگر هم داشتیم: صعود عظیم قیچی‌ساز کوه‌نورد تبریزی به قله‌ی لوتسه در هیمالیا. عظیم با این کار، نام کشورمان را در میان معدود کشورهایی قرار داد که رکورد صعود به هر چهارده قله‌ی بالای هشت هزار متر جهان را دارند. مهم این که او همه‌ی این قله‌ها را بدون کپسول اکسیژن صعود کرده؛ رکوردی که فقط پانزده کوه‌نورد جهان تا کنون به آن دست یافته‌اند!

اردیبهشت خوبی بود! به امید فرداهای باز هم بهتر... .