براى تحليل، بررسى و پيش بينى روندهاى اقتصاد ايران در سال ١٣٩٦ شايد بيش از هر سال ديگرى بايد به چالش ها و تحولات سياسي محتمل كه سايه سنگينى بر روندهاى اقتصادى در اين سال خواهند داشت توجه كرد .
در تحليل ها و بررسى هاى انجام شده در موسسه بامداد، ما به حداقل ٤ تحول سياسي مهم رسيده ايم كه مى توانند هر يك به تنهايي و يا تركيب اين تحولات، برخى از پيش بينى ها را دچار تغييرات جدي كنند و از اين رو سال ١٣٩٦ شايد بيش از بسيارى از سالها بويژه در طى سالهاى اخير، سايه سياست بر اقتصاد سنگين است .
به نظر مى رسد در تحليل آينده اقتصاد ايران همانطور كه پيش تر اشاره شد بايد حداقل به ٤ تحول مهم سياسي توجه كرد كه بر اساس اهميت عبارتند از :
انتخابات رياست جمهورى سال ١٣٩٦
در سالهاى انتخابات رياست جمهورى همواره فضاى سياسى متفاوت بر كشور حاكم بوده است و در كشورى كه تغيير رييس جمهور بويژه اگر رييس جمهور بعدى از يك جريان سياسي ديگر باشد، بسيارى از اصول و نگرش هاى داخلى و بين المللى را دچار تحولات جدى مى كند و دولت به عنوان مهمترين متولى اقتصاد شمرده مى شود، انتخابات رياست جمهورى از اهميت بالايي برخوردار است .
از اين رو انتخابات سال آينده و نتايج آن از منظر تغيير يا عدم تغيير نگرش و تعامل دولت با جهان و اثر بر سرنوشت تحريم ها و توافق هسته اى، مى تواند بسيارى از پيش بينى هاى متغيرهاى اقتصادى همانند نرخ ارز ، شاخص بورس يا نرخ تورم را دچار تغييرات جدى كند .
انتخاب ترامپ
انتخاب ترامپ به عنوان رييس جمهور آمريكا و سياست ها و نگرش ها و ادبيات خارج از عرف و گاه كاملا متضاد او با دولت اوباما به نظر مى رسد سايه سنگينى بر اقتصاد جهان و ايران داشته باشد .
وقتى رييس جمهورى كشورى كه اقتصادش نزديك به ٢٤ درصد كل اقتصاد جهان است، تصميمات متفاوت و خارج از عرف ديپلماتيك و گاه متضاد با جهان را اخذ كند، اثر اين سياست ها همانند موج هاى يك طوفان همه جهان را تحت تاثير قرار مى دهد و در اين بين كشورهايي كه بطور تاريخى در جايگاه تخاصم با آمريكا بوده اند، اثر انتخاب ترامپ و سياست ها و برنامه هاي احتمالى او بر اين كشورها بسيار بيشتر خواهد بود.
از اين رو تصميمات احتمالى ترامپ بر عليه ايران بويژه بر عليه برجام يا تحريم هاى تازه مى تواند پيش بينى بسيارى از متغيرهاى اقتصاد ايران را دگرگون كند .
ادامه تنش هاى سياسي و نظامى منطقه
در ادامه چالش هاى سياسي حاكم بر اقتصاد ايران ، به نظر مى رسد ادامه تنش هاى سياسي و نظامى منطقه بويژه سرنوشت نامعلوم جنگ سوريه و ادامه تنش كم سابقه ايران با كشورهاى حوزه خليج فارس بويژه عربستان و ادامه بحران در تركيه و عراق مى تواند بسيارى از مناسبات سياسى و اقتصادى كشور را در سال ١٣٩٦ دگرگون كند و تشكيل ائتلافى از عربستان، اسراييل و ترامپ مى تواند ايران در شرايط پر تنشي در منطقه در سال ١٣٩٦ قرار دهد .
روى كار آمدن جريان راست افراطى در جهان
بررسى ها نشان مى دهد جهان در سال ١٣٩٦ در آستانه تحولات سياسي مهم خواهد بود . بعد از روى كار آمدن ترامپ و ادامه مشكلات اقتصادى جهان و افزايش بدهى هاى عمومى و افزايش خطر تروريسم، مردم برخى از كشورهاى جهان و بويژه كشورهاى اروپايي به اين نتيجه رسانده است كه جهانى شدن يا منطقه اى شدن پاشنه آشيل كشورهايشان شده است .
اين رو به نظر مى رسد در سال ١٣٩٦ ما شاهد موج تازه اى از به قدرت رسيدن جريان راست افراطى يا به تعبيرى نئوناسينواليسم در برخى كشورهاى اروپايي همانند فرانسه و ايتاليا باشيم و اين تحولات تاثير قابل توجه بر اقتصاد ايران خواهد داشت . به عنوان مثال در صورت پيروزى خانم مارى لوپن به عنوان يكى از سرسخت ترين رهبران راست افراطى جهان در انتخابات رياست جمهورى فرانسه و خروج فرانسه از اتحاديه اروپا، آينده مناسبات اقتصادى شركت هاى فرانسوى با اقتصاد ايران با ترديدهاي جدى همراه است.
با تحليل اين ٤ تحول مهم سياسي در سال ١٣٩٦ ، مشخص مى گردد در اقتصادى كه همواره سياست سايه سنگينى بر اقتصاد داشته است ، اين سايه در سال ١٣٩٦ مى تواند با گستره بزرگترى ادامه داشته باشد و براى تحليل و بررسى و پيش بينى متغيرهاى اقتصادى ايران در سال آينده ، حتما بايد با لحاظ اين چالش ها و سناريوهاى مختلف سياسي به تحليل و بررسى پرداخت .
*کارشناس اقتصادی
3535
نظر شما