اندوخته‎ای که آب رفت

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در سال‌های اخیر حجم پرداختی‌های صندوق بازنشستگی کشوری با دریافتی‌های صندوق تطابق نداشته است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد در فاصله سال‌های 1386 تا 1395 حجم پرداخت‌های صندوق به بازنشستگان حدود 9.55 برابر رشد داشته است. این در حالی است که حجم دریافت‌های صندوق (کسور بازنشستگی) در مدت مشابه حدود 3.55 برابر رشد داشته است.

بر همین اساس، اندوخته مشترکان نیز در سال‌های گذشته افت بسیاری داشته است؛ به طوری که در پایان سال 1376 اندوخته‌های مشترکین صندوق بازنشستگی از توان پرداخت حدود 8 سال و نیم برای انجام تعهدات خود برخوردار بوده است، در حالی که این میزان در پایان سال 1388 به کمتر از یک‌سال و در برآورد سال 1395 به 7 ماه کاهش یافته است.

در این میان، بخش عمده‌ای از اندوخته مشترکین فوق مربوط به بدهی دولت به صندوق است و تنها در چارچوب انتقال سهام شرکت‌هایی قابل تسویه است که از قابلیت تبدیل به نقد بسیار کمی برخوردار هستند. این اتفاق در اثر عوامل مختلفی ایجاد شده است.

بررسی‌ها حاکی از آن است که تصویب قوانین دارای بار شدید مالی و تعهدآور بدون در نظر گرفتن محاسبات بیمه‌ای آنها، اثر بسیاری روی چالش‌های کنونی صندوق بازنشستگی کشوری داشته است.

بار مالی ناشی از 28 قانون مراجع قانون‌گذار که بدون توجه به محاسبات بیمه‌ای و با رویکرد حمایتی وضع شده، موجب افزایش غیرقابل تصور تعهدات صندوق شده است.

براساس گزارش محاسبات اکچوئری صندوق بازنشستگی کشوری در پایان سال 1392، ارزش روز تعهدات صندوق برابر با محاسبات بیمه‌ای انجام شده مطابق با سناریوی اصلی از میان 4 سناریوی انتخابی، برابر 424 هزار میلیارد تومان است که در اردیبهشت 1394 احصا شد. همچنین مطالبات صندوق بازنشستگی کشوری ناشی از بار مالی تامین نشده قوانین مبلغ 413 هزار و 155 میلیارد تومان است که در تیر 1394 احصا شد.

با توجه به این دو رقم، مشاهده می‌شود که با توجه به این‌که مبنای محاسبه آنها دو روش علمی کاملا جداگانه بوده، اما دارای مشابهت و انطباق معناداری است که نشان‌دهنده صحت ارقام فوق است. برای مثال، بار مالی ناشی از اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری برای بازنشستگان قبل و بعد از سال 1386 برابر 23 هزار و 602 میلیارد تومان است. همچنین ضمایم قانون مدیریت خدمات کشوری مانند 2.5 درصد افزایش حقوق بازنشستگان بعد از 30 سال خدمت به ازای هر سال برابر 300 میلیارد تومان است. معافیت از پرداخت کسور در صورت تداوم اشتغال از 30 سال خدمت برابر 470 میلیارد تومان است.

براساس گزارش صندوق بازنشستگی کشوری، قانون نظام هماهنگ حقوق بازنشستگی و وظیفه مصوب 1373.6.23 برای تمامی بازنشستگان و از کارافتادگان و وظیفه‌بگیران تا تاریخ 1394.1.1 برابر 44 هزار و 449 میلیارد تومان و ارزش روز با نرخ سرمایه‌گذاری برابر 349 هزار و 855 میلیارد تومان است که در تعهدات اکچوئری صندوق، خود را نشان می‌دهد.

بار مالی ناشی از اجرای ماده 10 قانون مصوب 1379.2.13 احتساب میانگین 2 سال به جای 3 سال در تعیین حقوق بازنشستگی برای تمامی بازنشستگان و از کار افتادگان و وظیفه‌بگیران تا تاریخ 1394.1.1 برابر 6 هزار و 883 میلیارد تومان و ارزش روز با نرخ سرمایه‌گذاری برابر 37 هزار و 940 میلیارد تومان است که در تعهدات صندوق بروز می‌یابد.

39225