پس از برگزاری هر دوره از انتخابات شوراهای شهر و روستا اولین موضوعی که مطرح می شود انتخاب شهردار برای هر شهر است.
ازمنظر علمی ما در ایران اصولا شهردار نداریم زیرا کلمه شهردار را تنها به کسی می توان اطلاق کرد که یا با رای مستقیم مردم انتخاب شده باشد و یا از میان اعضای شورای شهر که خود با رای مردم برگزیده شده اند، انتخاب شود.
بنابراین بر اساس علوم مطالعات شهری آنچه که ما در ایران با آن سر و کار داریم مدیر شهر است.
این گفته که شهر باید توسط متخصصین علوم شهری اداره شود حرف درست و منطقی ای است. اما با هر متر و معیاری که بسنجیم مهندسین عمران به هیچ وجه گزینه های مناسبی برای این کار نیستند زیرا علم و آگاهی این کار را ندارند و حتی یک واحد علمی در این باره نخوانده اند. شهر محیطی صرفا فیزیکی و عمرانی نیست. شهر موجود زنده ای است که عنصر اصلی آن انسان ها و حیات فرهنگی است. شهر محل تلاقی محیط زیست و انسان است. از این منظر است که مدیریت شهری باید به دنبال ساختن شهرهای انسان گرا باشد. شهرهایی که در آن اولویت اول انسان است نه جاده های ماشین رو و آسمان خراش های سر به فلک کشیده.
بنا بر یک رسم کاملا غلط، مدیریت شهری را در شهرهای مختلف معمولا به مهندسین عمران سپرده ایم. یعنی مهندسین رشته هایی که به شهر به عنوان یک عملیات عمرانی نگاه می کنند و حتی یک واحد جامعه شناسی شهری ، برنامه ریزی شهری ، مدل های محیط زیست شهری ، آب و هواشناسی شهری، اقتصاد شهر و درس های مشابه نخوانده اند.
کار مهندسین عمران یا سازه یا زلزله ساخت بنا و تعیین مقاومت مصالح و محاسبات عددی مربوط به ساختمان است و هیچ سنخیتی با اداره شهر ندارد.
اگر به دنبال انتخاب متخصص برای اداره شهر هستیم این متخصصین باید از میان رشته هایی همچون جغرافیا، برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی محیط زیست ، جامعه شناسی شهری، مدیریت شهری و شهرسازی انتخاب شوند که بر تمام جوانب فیزیکی، فرهنگی، کالبدی، محیط زیستی، اقتصادی و انسانی شهر آگاهی دارند و در این زمینه به کسب دانش پرداخته اند. و به شهر به عنوان یک موجود زنده نگاه می کنند.
بر این اساس شوراهای شهر اگر هم به دنبال انتخاب مدیر متخصص هستد بهتر است دست از سر مهندسین عمران بردارند و شهر را در جاده و خیابان و برج خلاصه نکنند و شهر را بیش از این از انسان تهی نسازند.
شهر نه از برای زیستن که برای به زیستن است.
*روزنامه نگار و کارشناس ارشد محیط زیست
نظر شما