ابوالفضل خدایی: حمله موشکی آمریکا به پایگاه الشعیرات در سوریه، هم چنان یکی از بحث برانگیزترین رویدادهای جاری و نشان دهنده چرخش سیاست های آمریکا در قبال بحران سوریه بود. اقدامی که طبق گفته مقام های آمریکایی در پاسخ به حمله شیمیایی در ادلب (خان شیخون) بود که در این راستا با واکنش های جهانی نیز همراه بود. روسیه این حمله را تجاوزی آشکار به خاک سوریه دانست و کشورمان نیز ضمن محکومیت آن خواستار تشکیل کمیته ای حقیقت یاب برای بررسی عوامل این حادثه شد.این که چرا ترامپ تصمیم گرفت که بدون تحقیق درباره عاملان این حادثه دست به چنین اقدامی بزند، پرسشی است که خبرگزاری خبرآنلاین با دکتر نوذر شفیعی درمیان گذاشته است که در ادامه می خوانید:
ارزیابی شما از حمله شیمیایی در ادلب چیست؟
قضاوت کردن در این مورد، زود است، ولی آن چیزی که مسلم است نیروهایی که در سوریه دست برتر را دارند، معمولاً دست به چنین کاری نمی زنند، زیرا اینگونه اقدامات بازتاب های بین المللی زیادی دارد و برای آنها هزینه بردار خواهد بود. به عنوان مثال جریان ایران، روسیه و سوریه نباید دست به چنین کارهایی زده باشند. زیرا این کشورها دست برتر را دارند و در یک موقعیت مسلطی قرار دارند. بنابراین این اقدام توسط نیروهایی انجام شده است که در موقعیت انفعالی قرار دارند. در نتیجه اگر فرض کنیم که این اتفاق توسط نیروهای روسی و سوری افتاده باشد، هدفشان انجام این اقدام نبوده است، بلکه بمباران موضعی بوده که این تسلیحات در آن مستقر بودند. بنابراین شاید بتوان گفت که از بین بردن این تسلیحات ممکن است این تبعاتی را هم داشته باشد. به هر روی اگر ثابت شود که هدف از این اقدام از بین بردن نیروهای غیر نظامی بوده است در افکار عمومی بین اللمللی بازتاب بدی داشته و برای طرف خاطی تاثیرات منفی را در پی خواهد داشت.
چه عواملی سبب شد تا آمریکا حمله موشکی را در دستور کار خود قرار دهد؟
به نظر من قبل از این حمله نیاز بود تا کمیته ای حقیقت یاب تشکیل شود و حقیقت ماجرا روشن شود. اما دلیل حمله موشکی آمریکا به دلیل سرپوش گذاشتن در خصوص سرخوردگی های داخلی این کشور و طرح های شکست خورده ای از قبیل قوانین مهاجرتی و طرح بیمه درمانی اوباماکر بود. موارد دیگری چون مناقشه بر سر ساخت دیوار در مکزیک و موضوع دخالت روسیه در انتخابات آمریکا از دیگر مواردی بود که این کشور را وادار به این اقدام کرد. همه این عوامل فرصت مناسبی را در اختیار آمریکا قرار داد تا بدون اینکه عامل حمله شیمیایی مشخص شود، دست به چنین اقدامی بزند. این موضوع هم مطرح می شود که ترامپ تحت تاثیر دختر خود دست به حمله موشکی زد که به هر عنوانی اگر به این قضیه بنگریم این حمله، نقض قوانین بین المللی و تهدیدی علیه صلح است.
به نظر شما آیا آمریکا برنامه حمله مجدد در سوریه را در برنامه خود دارد؟
پیش بینی رفتار ترامپ برای همه تحلیل گران مقداری سخت است. وی از یک طرف اوباما را متهم به درگیری در سوریه می کرد ولی در حال حاضر شاهد هستیم که او خود را درگیر این ماجرا کرده است. بنابراین اینکه وی چه برنامه ای در قبال سوریه دارد غیر قابل پیش بینی است و خود ترامپ نیز اظهار داشته است که من پیش از اینکه حرفی بزنم به آن عمل خواهم کرد. در نتیجه همه کشورها باید خود را آماده رفتارهای سیاسی و یا اقتصادی در مواجه با ترامپ کنند. نهادهایی نظیر دادگاه فدرال که مانع از اجرای دستور مهاجرتی ترامپ شد باید نقش بیشتری در ایجاد تغییر در رفتارهای ترامپ داشته باشند و نهادهای تصمیم گیر مهم تری درباره ترامپ اقدام کنند. شاید در مورد سوریه اتفاق چندانی رخ نداد اما ممکن در ابعاد وسیع تر اقدامات ترامپ موجب تهدیدات بیشتری علیه سوریه و یا حتی جامعه بین الملل شود.
تا چه میزان تشکیل کمیته حقیقت یاب که ایران آن را مطرح کرد محتمل می دانید؟
موضعی بود که مورد توجه گروه هفت کشور صنعتی موسوم به جی 7 نیز قرار گرفت. نه بدین منظور که ایران آن را مطرح کرده است، زیرا پیشنهاد ایران خواسته دیگر کشورها نیز بود و لذا یکی از دلایل شکست گروه جی 7 که در نشست خود قرار بود تحریم هایی را علیه سوریه تصویب کنند طرح همین موضوع یعنی تشکیل کمیته حقیقت یاب بود.
کشورهای منطقه از جمله ترکیه از حمله موشکی آمریکا استقبال زیادی کردند. این کشور از پایان عملیات سپر فرات خبر داده و اعلام کرده است که قصد انجام عملیات های جدیدی را دارند. ارزیابی شما در این باره چیست؟
ترکیه به دنبال مشروعیت بخشیدن به منافع و خواسته های خود در منطقه است و در این راستا برای اینکه اقدامات این کشور با واکنش های بین المللی مواجه نشود، پای ایران را نیز به این مسایل باز می کند. حال هدف ترکیه از اینگونه اقدامات در منطقه یک نوع توسعه طلبی عرضی بوده و به بهانه های مختلف آن را دنبال می کند. به طور مسلم ترکیه در عراق و سوریه با واکنش مردمی این دو کشور مواجه است و این قضیه ارتباطی با ایران نخواهد داشت. هر چند که ترکیه بخواهد به نام ایران، اقدامات خود را در منطقه توجیه کند، اما در واقع مردم سوریه و عراق این اجازه را به اردوغان نخواهند داد. ضمن اینکه این مساله را نباید فراموش کرد، که ترکیه با یک نوع سیاست داخلی و خارجی سرگردان مواجه بوده و وجود چنین موضوعی، سیاست مداران ترکیه را نیز سرگردان کرده است. بنابراین به نظر می رسد اردوغان با اقتدارگرایی در سیاست داخلی، درصدد گسترش آن نیز در سطح منطقه است که به عقیده من همانگونه که وی در یک سال گذشته با چالش هایی مواجه شده است، در آینده نیز این چالش ها ادامه دار خواهد بود.
49311
نظر شما