روزنامه ایران نوشت: «نوگفته‌هایی از تخت جمشید» دومین کتاب تحقیقی محسن نیکبخت درباره تخت جمشید است که ماه گذشته از سوی انتشارات «بدرقه جاویدان» چاپ و منتشر شده است.

او در این کتاب نگاهی تازه به معماری تخت جمشید و ماجرای حمله اسکندر به ایران و انقراض پادشاهی هخامنشی دارد. نیکبخت پیش از این کتاب «پارسه، پایتختی کهن» را به بازار عرضه کرده که ناشر آن بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه بود و «امپراتوری کوروش کبیر» را و... این مترجم متولد 1350 تهران که مدرک مهندسی مکانیک دارد، می‌گوید نخستین کسی بود که مجموعه آثار جبران خلیل جبران را به فارسی برگرداند.

نفرین بر ازدواج از شکسپیر، کمدی الهی از دانته، سه کتاب «عاشقانه ها»، «جاودانه ها»، «کویر، انسان و سکوت» از شریعتی و کتاب «منم زرتشت» و «خدا، انسان، عشق» و... از دیگر آثار منتشر شده اوست که ترجمه یا گزینش آن‌ها را به عهده داشته است. نیکبخت هم اکنون «بهشت گمشده» میلتون را در دست ترجمه دارد.

آقای نیکبخت، تنوع موضوعی در آثار شما از ترجمه آثار شکسپیر تا جبران خلیل جبران از شریعتی تا زرتشت و... زیاد است، چرا؟ جهت فکری شما به کدام سو متمایل است؟
کار ادبی‌ام را با ترجمه یکی از آثار جبران خلیل جبران شروع کردم که چون اندیشه و احساسش برایم غریبه نبود توانستم در مدت کوتاهی تقریباً همه آثارش را به فارسی برگردانم؛ و فکر می‌کنم به خاطر ارتباط خوبی که با وی برقرار کردم، کار ترجمه نیز به خوبی انجام شد و بسیار مورد اقبال قرار گرفت، البته گاهی قبل از شروع یک کار جدی و برای جمع و جور کردن افکارم کتاب‌هایی از نویسندگان مختلف می‌خوانم و حتی یادداشت‌برداری هم می‌کنم که حاصل این کار، بنا به نظر و پیشنهاد ناشرم، به چند جلد کتاب کاملاً متفاوت ختم شد. ناگفته نماند که برای تبدیل یادداشت‌ها به کتاب، مجبور به مطالعه مجدد همان کتاب‌ها و حتی کتاب‌های دیگر می‌شدم. به هر حال تنوع آثار، این طور پیش آمد، وگرنه شخصاً به آثار ادبی-عرفانی علاقه‌مندم.

با توجه به ترجمه‌های نسبتاً خوبی که از «کمدی الهی» دانته در بازار موجود است مثل ترجمه شفا، ترجمه کاوه میرعباسی و خانم فریده مهدوی دامغانی چرا به سراغ این اثر رفتید؟
زمانی که دست به کار ترجمه شدم، دو نمونه از این اثر در بازار کتاب موجود بود. فکر می‌کنم به دلیل تغییر زبان و گفتار و حتی رسم‌الخط و شیوه ترجمه، لازم است آثار قدیمی هر 20 تا 30 سال یک بار به زبان زنده جاری ترجمه شود. بنابراین با توجه به اینکه ترجمه مناسبی از این اثر وجود نداشت و بنده تا حدودی با سلیقه خوانندگان امروزی بخصوص در باب ترجمه، آشنایی دارم پس از مشورت با مسئول هنری انتشارات، به این نتیجه رسیدم که کار کردن روی این کتاب، نه تنها کار اضافی نیست که حتی لازم هم به نظر می‌رسد و اتفاقاً همین طور هم بود، زیرا با اینکه این کتاب در سال 88 منتشر شد و تقریباً یک سال و نیم توقیف بود، به چاپ هفتم رسیده که هم اکنون نیز با ویرایشی جدید و تغییراتی کلی در ظاهر کتاب، در حال آماده‌سازی است و امیدوارم در نمایشگاه 96 به دست خوانندگان برسد.

شما علاوه بر کتاب «نوگفته‌هایی از تخت جمشید» کتاب دیگری هم به اسم «پارسه پایتختی کهن» را نوشته بودید.
در مقدمه آن کتاب، علت نوشتن کتاب مذکور را مفصل توضیح دادم؛ در واقع دینی بود که باید ادا می‌شد، ولی در نهایت همان است که سایر نویسندگان و مترجمان دیگر در آثارشان آورده‌اند. فقط سعی کردم ترتیب و نظم خاصی به آن ببخشم که خواننده و حتی بازدید‌کننده از تخت جمشید بتواند از آن به عنوان یک «راهنمای زنده» کمک بگیرد... ناگفته نماند که همان « پارسه پایتختی کهن»، منجر به بازدیدهای مکرر و اندیشه و نگاهی تازه به این اثر جاودانی شد.

در کتاب «نو گفته‌هایی از تخت جمشید» از چه منابعی کمک گرفتید؟ آیا این منابع معتبرند؟ و آیا دلایل‌تان در مورد ادعاهای مطرح شده کافی است؟
به جز چند کتاب قدیمی (که نویسندگان آنها به همراه پروفسور هرتسفلد، کرافتر و... از جمله کاشفان تخت جمشید بوده‌اند و همه جزء به جزء یافته‌ها را پس از بیرون کشیدن از دل خاک، به طور دقیق یادداشت می‌کرده‌اند)، بدیهی است که از کتاب دیگری نمی‌توانستم کمک بگیرم، مگر همان چند موردی که فقط برای استفاده از تصاویرشان به کار گرفته شد، یا احیاناً یکی دو پاراگراف به عنوان شاهد مثال. درواقع آن چند جلد کتاب قدیمی هم، خواسته یا ناخواسته، به مطالب یا موضوع‌هایی به همراه تصویر اشاره کرده بودند که کاملاً موافق کتاب نو گفته‌ها.... درآمد. به هر حال، فکر نمی‌کنم کتاب‌های نوشته شده در زمان کاوش و خاکبرداری، فاقد اعتبار باشند، ضمن اینکه دلایل ارائه شده در کتاب نوگفته‌ها... به راحتی قابل مشاهده است. چطور می‌شود نواقص عمده را دید و انکار کرد؟ ناگفته نماند این کتاب می‌تواند به عنوان یک فرضیه مطرح شود، تا محققان و پژوهشگران را در جهت تأیید یا رد این فرضیه به چالش بکشاند.

درباره تخت جمشید، کتاب‌های بسیار زیادی نوشته و منتشر شده است. دیدگاه آنها چگونه بوده است؟
دیدگاه همه پژوهشگران و باستانشناسان و آثار موجود درباره تخت جمشید، چه آنها که داخلی هستند و چه آنها که خارجی‌اند، کاملاً یکی است. گاهی چنین تصور می‌شود که همه این کتاب‌ها از یک کتاب مرجع کامل و پربرگ برداشت شده است؛ با این توضیح که هر نویسنده یا مترجمی، به سلیقه خود، بخش‌هایی از آن را انتخاب کرده و با نامی جدید و احیاناً تصاویری رنگی، آن را منتشر کرده است. در واقع «پارسه پایتختی کهن» نیز از این قاعده مستثنی نیست. همچنین تحقیق در این موضوع به گونه‌ای انجام شده تا جهت‌گیری‌های شخصی در آن دخالت نداشته باشد و موضوع‌هایی مطرح شود که تاکنون از چشم بینندگان و احتمالاً محققان دور مانده است.

کتاب شما، براساس تصویر تدوین شده است؛ چرا این تصاویر کیفیت مطلوبی ندارند؟
واقعیت این است که قرار بود تصاویر مورد نظر که در آنها معایب و نواقص جزئی و کلی مشخص است، به صورت آلبوم، روی کاغذ گلاسه و تمام رنگی در انتهای کتاب آورده شود، ولی احتمالاً به دلیل استفاده از کاغذ مخصوص و شاید صرفه‌جویی در هزینه‌ها این اتفاق نیفتاد. البته برای وضوح تصاویر، خیلی تلاش کردیم و مدت زیادی هم صرف شد، ولی متأسفانه بازهم بعضی از آنها آن طور که باید از کار درنیامد.

در دو سه دهه اخیر گرایش به تاریخ باستان افزایش پیدا کرد. این رویکرد ناشی از چیست؟ و آیا در دوره باستان، همه چیز عالی و یا به عبارت دیگر، ایران مدینه فاضله بوده است؟
مطالعه تاریخ کشور برای همه ضروری است چون از تاریخ باید درس گرفت. از طرفی چنین به نظر می‌رسد که وقتی برخی احساس می‌کنند چیزی برای ارائه کردن ندارند یا در تقابل با سایر فرهنگ‌های مهاجم قرار می‌گیرند یا از اوضاع موجود عده‌ای راضی نیستند، سعی می‌کنند برای بهبود شرایط روحی و روانی خود، یا در مقام رقابت با سایر کشورها که عقب مانده بودند، به چیزهایی تمسک جویند که باعث افتخار و مباهاتشان شود و برای مردم ما، تاریخ باستان، چنین شرایطی را فراهم می‌سازد. بنابراین اغلب فکر می‌کنیم آن دوره خاص، «بهترینی» بوده که از کف رفته است. حال اگر به دور از تعصب و کاملاً بی‌طرفانه به مطالعه تاریخ بپردازیم، درخواهیم یافت که از پادشاهی خشایارشاه به بعد و حتی در زمان همان پادشاه نیز بیگانه‌پرستی، ستم، باج و خراج و مسائل مذهبی، چنان مردم را عاصی کرده بود که دست به شاه کشی زدند و کار به جایی می‌رسد که در زمان پادشاهی داریوش سوم، در افسانه حمله اسکندر، خود را تسلیم اسکندر و نیروهای خونخوارش می‌کنند. درواقع آنها تسلیم می‌شوند تا خود را از شر پادشاهی داریوش خلاص کنند. البته صرفنظر از یکی دو منطقه که افرادی چون آریو برزن جانفشانی می‌کنند. ناگفته نماند این تاریخ، ثبت شده و به صحت و سقم آن هیچ کاری ندارم؛ فقط منظور این است که احتمالاً آن دوره هم کشور ایران مدینه فاضله نبوده و دشواری‌ها، کمبودها و نارضایتی‌های خاص خود را داشته است.

چه ضرورتی باعث شد کتاب «نوگفته‌هایی از تخت جمشید» را بنویسید؟
شناختن بخشی از تاریخ سرزمینم را از منظری دیگر لازم دیدم. به عبارتی، باور این نکته که آن همه داستان و حکایتی که درباره بناهای تخت جمشید گفته‌اند، درست نبوده و واقعیت چیز دیگریست. از طرفی، یقین دارم کاشفان تخت جمشید، از نیمه کاره بودن این بناها مطلع بوده و اکنون نیز هستند؛ ولی اینکه چرا و بنا بر چه مصلحتی (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و...) این موضوع ساده را کتمان کردند و به چه منفعتی می‌رسیدند، برمی‌گردد به شرایط خاص آن زمان. به هر حال روزی خواهد رسید که بازماندگان همان کاشفان غربی، دست به قلم می‌برند و نواقص این بناها را بسیار بیشتر و مفصل تر از آنچه در این کتاب آمده، البته با چاشنی علم و تصاویری بسیار واضح و دقیق، بیان می‌کنند.... و آن روز است که با خنده‌ای از شیطنت، مدعی می‌شوند: سال‌های سال است که چندین میلیون ایرانی، به بازدید این بناها رفته‌اند ولی حتی یک نفر هم به نواقص واضح و بدیهی تحقیقات و پژوهش‌های آنها پی نبرده است.

اکنون من این سؤال را می‌پرسم: آیا بهتر نیست قبل از آنکه با حقارتی دیگر، به ما ثابت کنند که صفه تخت جمشید نیمه کاره بوده، خودمان امروزه این موضوع را بپذیریم و باور کنیم و اگر براستی از نسل پاک کوروش و داریوش هستیم، با جدیت و به دور از هرگونه تعصب و بدبینی، تحقیق کنیم که علت اصلی نیمه کاره ماندن این بناهای عظیم چیست و کاخ‌های پا برجای دیگر هخامنشیان کجا بوده است؟

58241

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 638826

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 12 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 35
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۰۷:۳۴ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    حرفش درست نیست به قطع و یقین
    • نازک A1 ۰۸:۳۸ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      38 3
      درود .آفرین.
  • هوخشتر A1 ۰۷:۴۰ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    عمو حرف دل مارو زدی کشتن از بس که از تمدن ۲۵۰۰ ساله گفتن
    • بی نام IR ۰۷:۵۲ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      تو هم برو یه کتاب بنویس
    • بی نام A1 ۰۸:۰۲ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      عجببب منتظر بودی ها. این تمدن چه ضرری برای شما داره دوست عزیز؟
    • رضایی A1 ۰۹:۱۱ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      61 14
      گذشته پر افتخار اجدادت رو به چی فروختی؟
    • بی نام RU ۰۹:۳۳ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      59 13
      تو اصلا ایرانی هستی یا بیگانه هستی
    • بی نام CA ۲۱:۱۹ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      26 17
      آفرين حرف تمدن ٢٥٠٠ ساله رو زدى رگهاي گردن دو متر زد بيرون انگار مردم متمدن ٢٥٠٠ساله رو هروز تو خيابون و مترو .... نميبين كه چطور با فحش همديگرو آب ميكشن
  • بی نام A1 ۰۷:۵۰ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    بله مدینه فاضله نبود اما از ایران الان بهتر و متمدن تر بوده. الان به اون تمدن 2500 سال پیش می نازن اما الان چی داریم؟ صادرات فرهیختگان تمدن ساز به کشورهای دیگر و به کارگیری بی کفایت ها در پست های مدیریتی
    • بی نام A1 ۰۸:۳۳ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      عالی گفتید
    • بی نام A1 ۰۸:۳۶ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      44 3
      هزارتا لایک.
  • بی نام IR ۰۸:۱۲ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    برای معروف شدن و فروش کتابش این حرف ها رو میزنه، برید ببینید اعراب چطوری تاریخ هزارسال خودشون رو با دزدین مشاهیر کشورها و تحریف تاریخ دارن برای نسل بعدیشون شکل میدن اونوقت یکسری آدم اینجوری...
  • گشماسب A1 ۰۸:۱۳ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    از نظارت میشه دریافت چه تعصب کوری وجود دارد بین عامه مردم برخلاف این تعصب قلم زدن جرات میخواد
    • بی نام IR ۰۸:۵۱ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      48 5
      منظورتون از "نظارت" همون "نظرات" است؟
    • بی نام IR ۰۹:۲۲ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      51 8
      فرق تعصب با اینکه از نویسنده مدرک بخوای برای نوشته هاش زمین تا اسمون فرق هست ایشون باید برای تک تک گفته هاش مدرک بده نه اینکه تاریخ رو تحریف کنه و شما اعتراض به این سیاه بازیها رو تعصب بگی . دوست عزیز مدرک لازمه مدرک تاریخی نه فرضیه
    • بی نام A1 ۰۹:۳۰ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      28 5
      تعصب نیست،
  • بی نام IR ۰۸:۳۹ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    33 3
    وقتی امید نباشه کمبود باشه در جا زدن باشه و ....... آدما حسرت گذشته هاشونو میخورند
  • ss A1 ۰۸:۴۹ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    19 7
    سلام درسته که میگن تاریخ مایه عبرت است و ... اما به نظر من مملکتی که به گذشته خود بنازد و سعی در اثبات آن داشته باشد که در دو هزار سال قبل خوب بوده ایمسرتر از بقیه بوده ایم هم از زمان حالش و هم از آینده خود عقب می ماند. در حال حاضر وضعیت کشور همینی است که می بینید. برای اصلاح شرایط هم هیچ اقدامی نمی شود. چه بسا آینده ای بس بدتر و تلخ تر در انتظارمان باشد. حال کل مملکت نباید درگیر کامل بودن یا نبودن تخت جمشید باشند. مثل همیشه همه متخصص همه امور هستند. مکانیک و تاریخ ارتباطشان با هم چیست؟
  • iraj GB ۰۸:۴۹ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    48 8
    هنوز يك هفته از خبر كارآمدي درست سيستم فاضلاب و كانالهالي خروجي آب اين مجموعه نمي گذره كه اگر اين سيستم درست كار نمي كرد مثل شهر هايي كه امروز ساختيم سيل همه جا رو بر مي داشت.البته به نظر من دليل اصليش اين بوده كه اون موقع هر كسي در خصوص تجربه ودانشي كه داشته كار و اظهار نظر مي كرده آقاي مهندس .
  • آرش IR ۰۸:۵۷ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    28 7
    حالا مثلا الان تهران خیلی کامله؟.فرض کنید تهران الان خراب بشه بعد 2500 سال بعد یه محقق بیاد به بنای مصلای تهران اشاره کنه و بگه ببینید این ساختمون ناقصه.پس شهر تهران وجود خارجی نداشته و کامل نشده بوده
  • بی نام A1 ۰۹:۰۴ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    47 7
    ببین تو رو خدا همسایگان ما برای خود تاریخ سازی میکنند اون وقت تو این مملکت با این تاریخ درخشان براحتی هرکی با هر تخصصی میاد از خودش نظریه میده.
  • بی نام IR ۰۹:۰۶ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    42 5
    ایران باستان مدینه فاضله نبود اما ایران الان حقا که مدینه ی فاضله است
  • افغان A1 ۰۹:۰۹ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    16 31
    شما ایران ها امروزی فکر می کنید تمدن هخامنشی فقط از شما می باشد. که این چنین به ان توهین کنید. وان راکوچک می شماید. البته بعضی ارانیهای بی تعصب بابا این تمدن از تمام کشور های حوزه نوروز می باشد.
  • محمد A1 ۰۹:۲۳ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    34 8
    تبر به ریشه ی خود میزنیم.
  • بی نام A1 ۰۹:۲۶ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    29 9
    به یه روانشناس سری بزن. احتمالا مشکل خودبینی داری.
  • بی نام A1 ۰۹:۳۳ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    12 36
    الحق نویسنده منصف و منطقی هست تعصب منطقی خوب هست
  • بی نام A1 ۰۹:۵۰ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    2 13
    یعنی چی؟
  • بی نام A1 ۱۰:۰۰ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    60 8
    نمی دانم برخی که کاملا شناخته شده هستند چرا شب و روز به تاریخ باستان حمله می کنند، یه روز کوروش را محکوم می کنند، یه روز داریوش را تخریب می کنند یه روز تخت جمشید را، چرا هویت و ریشه را می زنید،؟؟؟؟
    • بی نام A1 ۱۴:۱۱ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
      33 1
      یعنی واقعا نمیدونی؟
  • محسن A1 ۱۲:۲۰ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    13 79
    کشوری که تاریخ و فرهنگش بر پایه دروغ و اغراق و افراط بنا بشه نتیجه اش همینی هست که الان در ایران میبینیم.بر خلاف بعضیها که فکر میکنن اسلام باعث عقب موندگی ایران شده باید بگم این تفکر افراطی و نژادپرستانه پان ایرانیستی و کوروش پرستی که از زمان سلسله فاسد و جعلی پهلوی بنا شد باعث عقب موندگی ایران شده و اثاراش هنوز هم برجاست.
  • فردوسی A1 ۲۰:۳۷ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    19 5
    نمی دونم چرا جدیدا مد شده هر آدمی برای بزرگ کردن خودش شروع میکند به گفتن یکسری حرفها که هیچ پایه و اساسی ندارد و خبر آنلاین نیز به بزرگ نمایی این افراد کمک می کند. چند وقت قبل نیز مقاله بی سر و ته از یک آقایی که خودش را استاد دانشگاه پیام نور معرفی می کرد در تخریب پوریای ولی و حرکت پهلوانانه ای که او در کشتی خود با کشتی گیر هندی انجام داد در خبر آنلاین چاپ شد . این افراد آسمون را به ریسمون می بافند تا ثابت کنند که حرف ها و صحبت های بی پایه و اساسشان درست است. این افراد با این صحبت ها فقط می خواهند خودشان را به هر نحو ممکن بزرگ نمایند. متاسفانه انسانهای کوچک دنیای کوچکی نیز دارند و نمی توانند بزرگ بیاندیشند و دنیای افراد بزرگ را درک کنند. خواهشها سانسور نکنید.
  • پایا A1 ۲۳:۱۴ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
    8 13
    بعضیا بخاطر اینکه به اون چیزی که وابسته هستن و ازش نون میخورن نمیتونن ببالن و نه افتخاری در گذشته ازش دارن و نه در حال حاضر میتونن سینه سپر کنن و با افتخار بگن ببینید این ما هستیم این ایدئولوژی ماست این فرهنگ ماست این انسانیت ماست و چون ار خودسون و اون چیزی که ازش دفاع میکنن چیزی واسه ارائه ندارن و میدونن در مقابل ایران باستان و فرهنگ ایران باستان و عظمت ایران باستان و در مقابل انسانیت در ایران باستان هیچی ندارن که ارائه کنن، مجبورن بازم تکرار میکنم مجبورن برای حفظ قدرت بیان ایران باستان رو خراب کنن و بگن که ای ایرانی ها شما هیچی نبودید و هیچی نداشتید تا با این کار بتونن هم یه هویت واسه خودشون درست کنند و هم اینکه سوال برای مردم پیش نیاد که ما که خیلی خوب بودیم پس چرا اینقدر داغون شدیم.....
  • بی نام A1 ۱۲:۱۴ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۴
    10 6
    کسانی که تاریخ ایران و خاندان پهلوی را به درست یا غلط منکوب میکند، اما به قاجار ایران فروش که میرسد سکوت میکند، قطعن یک نژادپرست است.
  • بی نام A1 ۱۵:۱۸ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۵
    11 1
    اگه کتاب مطالعه بشه و شمایی که دم از ایران پرستی میزنی یه سفر با کتاب بری شیراز و از روی کتاب به بناها نگاه کنی، متوجه میشی که کجای دنیا وایسادی خواهر/برادر
  • بی نام IR ۱۶:۵۸ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۵
    2 3
    عجیبه که ما نه به تاریخ خودمون رحم می کنیم و نه به شخصیتهای تاریخی مون هر کدوم از ما مشغول تخریب یک دوره و یک سری افراد هستیم . هر کسی رو میبینم میگه فلانی رو قبول ندارم و منمرکز شده روش که اثبات کنه ادم بدی بود خب فرص کنیم همه ادمای تاریخ ما بد باشن این برا ما زشت نیست؟ یعنی در این 12 هزار ه ای که از تاریخ ایران میگذره ما کلا ادم خوب نداشتیم؟ هر کدوم از ما باید متمرکز بشیم رو تخریب یا روی اینکه اونها رو به جهان بشناسانیم؟ بعید میدونم با این وضعیت چیزی ا ایران باقی بماند در هیچ زمانی مردم این همه برای حمله به تاریخ و زبان و فرهنگ ایران با هم هماهنگ نشده بودن ایندگان در مورد ما چطور قضاوت خواهند کرد؟ خیلی از این بحثها از تجزیه طلبها میاد واقعا متاسفم