سخنان ترامپ آنچنان حاوی نکته جدیدی نبود که تصور کنیم ایران و دیگر شرکای توافق اتمی این کشور در موقعیت غافل گیر کننده یی قرار گرفتند.در واقع اگر این فرض کاملا محتمل را در نظر بگیریم که "ازنوامبر سال گذشته تا کنون (در بدترین حالت سلبی) ایرانی ها منتظر روزی مثل جمعه13 اکتبر (دیروز) بودند ،پس منطقا و علی القاعده نباید این روز جنجالی برای آنها روز متفاوتی بوده باشد،آنها کاملا آماده بودند.

چندان ربطی به ایران ندارد!،قریب به یکسال است باسخنانی تندواتخاذمواضعی نا متعارف فضای ملتهب جامعه جهانی را به آشوب کشانده است.موضوع ایران برای رییس جمهور ترامپ صرفا یک بهانه برای شلوغ کاریست،اما بهانه یی خطر ناک.در حالی که تعهد تهران به توافق هسته یی نه تنها به تایید همه طرف های ذینفع رسیده ،بلکه این امید میرفت که این توافق به الگویی برای حل سایر بحرانهای بین المللی تبدیل شود.اما آیا واقعا در موقعیت نا امید کننده یی قرار گرفته ایم؟.لزوما نه!وبه صرف مواضع روز گذشته رئیس جمهور ترامپ نمیتوان در حد نهایی نا امید بود. البته شاید بتوان گفت نگرانی های قابل تاملی وجود دارند،اگر اروپا به تعهدات حقوقی،تاریخی واخلاقی خود در قبال ایران پشت کند!.در تحلیل نهایی این را هنوز ودقیقا نمیدانیم و هرچه در این زمینه گفته شود گمانه زنی صرف است.

اما تا آنجا که به امروز و تحولات داخلی مریوط میشود،صدای رهبران حزب جمهوریخواه نیز علیه ترامپ درآمده ،بدون آنکه به نقش خود در شکل گیری وضعیت کنونی اشاره کنند. سناتور جمهوریخواه "باب کورکر" رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا از تنسی و متحد دیروز رییس جمهور ،هفته گذشته در مصاحبه یی با نیویورک تایمز رئیس جمهور ترامپ را مورد حملات لفظی بی سابقه یی قرار داد. او در این مصاحبه هشدار داد""ترامپ ممکن است کشور را در مسیر جنگ جهانی سوم قرار دهد.او متوجه تاثیر حرف های خود بر جهان و به ویژه بر مناطقی که در موردشان صحبت می کند نیست". در مقابل و طبق معمول، رئیس جمهور بلافاصله آقای کروکر را در صفحه توئیتری خود به دلیل آنچه او "توافق وحشتناک با ایران!" خواند، مورد حمله قرار داد.دیپلمات یک کشور اروپایی که دولت متبوعش از حامیان توافق با ایران است،با نگرانی می گوید" این به اصطلاح بگو مگو های مکرر ظاهرابه یک تفریح خطرناک کلامی در واشنگتن تبدیل شده است". او بدون اعلام هویتش تاکید می کند" ترامپ فرد قابل پیش بینی نیست. به همین دلیل از نگاه دولت متبوعش اینکه ترامپ دست به اقدام غیر معمولی بزند موجب نگرانی جدی ست".اینکه دانلد ترامپ نهایتا در قبال توافق هسته یی ایران ،فراتر از عدم تایید پایبندی ایران به روح برجام!،چه تصمیمی خواهد گرفت؟،مسقلا در مقابل تبعات نوع تصمیمات وی در قبال سایر مسائل وبحران های بین المللی مانند بحران اتمی کره شمالی یا توافق پاریس گرچه مهم ،امابه خودی خود ازاهمیت درجه اولی برخوردار نیست.مواضع جدید او که پنهان وتازه نبود ودیروز صرفا علنی شد، برای جامعه جهانی و بیشتر برای ایران، آنچنان حاوی نکته جدیدی نبود که تصور کنیم ایران و دیگر شرکای توافق اتمی این کشور  در موقعیت غافل گیر کننده یی قرار گرفتند.در واقع اگر این فرض کاملا محتمل را در نظر بگیریم که "ازنوامبر سال گذشته تا کنون (در بدترین حالت سلبی) ایرانی ها منتظر روزی مثل جمعه13 اکتبر بودند !،پس منطقا و علی القاعده نباید جمعه جنجالی دیروزبرای آنها روز متفاوتی بوده باشد؛آنها کاملا آماده بودند.

با نگاهی متفاوت،موضوع توافق اتمی ایران ، اساسا تابع دو نظریه معکوس است.یکی ذهنی والبته تاحدی تاثیر گذار و دیگری کاربردی و استراتژیک اما نیازمند مراقبت. نخست، کاخ سفید وشخص رئیس جهموربه صورت ذهنی تصور فکر می کنند به صرف مخالفت ایالات متحده ،به خودی خود شرایط تحریمی و دیپلماتیکی ایران قابل بازگشت به دوران 12 سال قبل ازتوافق ژوئیه 2015 است.دوم،به موضع مشترک استراتژیک ایران و سایر شرکای بین المللی و اروپایی توافق اتمی،آژانس وین و نهایتا بسیاری سیاستمداران و مقامات ارشد در واشنگتن مربوط می شود که در دفاع از این توافق ،موضع نسبتا متحد و یکسانی دارند. این اشتراک نظر که نمی تواند صرفا به دلیل منافع اقتصادی مدافعان آن باشد،بی هیچ زحمتی ایران را از کنج تنهایی خارج و در موقعیت دیپلماتیکی برتری قرار داده که در صورت حفظ موقعیت و دیدگاه های مشترک ایران و اروپا،مواضع روز گذشته رئیس جمهور ترامپ به خودی خود تغییری در موقعیت کاربردی برجام وهمکاری طرف های توافق هسته یی ایجاد نخواهد کرد.گرچه کار سختی ست اما این موضوعی است که فکر میکنم تهران باید از موضع اروپایی به طور جدی به آن توجه کند.اینکه بیش از تهران این پایتخت های قدرت های جهانی و اروپایی هستند که در صف حامیان توافق قرار گرفته اند ،نکته قابل تاملی ست که در کمال تعجب منتقدان برجام به آن توجه نمی کنند.اما اینکه در نهایت چه اتفاقی خواهد افتاد؟در چنین موضوع مهمی نمی توان چون یک ییشگوی بخارستی ظاهر شدوسخن گفت. اما همانطور که چندی پیش در مطلبی به نقل از یک مقام دیپلماتیک ارشد فرانسوی در سازمان ملل نوشتم در نهایت ترامپ موضوع را به کنگره ارجاع و واگذار خواهد کرد. این مقام دیپلماتیک می‌گوید "فکر می‌کنم ترامپ تصمیم را به کنگره واگذار کند. آنگاه کنگره به صورت خودکار 60 روز فرصت خواهد داشت تا درباره تمدید یا عدم تمدید لغو تحریم‌های ایران تصمیم بگیرد".اگر گفته این دیپلمات درست باشد با توجه به سخنان سفیر بریتانیا در تهران و نیزسفیر اتحادیه اروپا و سفیروفرانسه در واشنگتن که گفته اند رایزنی های فشرده یی با اعضای کنگره برای حفظ برجام صورت گرفته است این احتمال که از این به بعد موضوع توافق اتمی و موضوع تحریم ها در کریدورهای کنگره مدیریت شود تا کاخ سفید(معادله معکوس) افزایش خواهد یافت.اما توافق هسته یی ایران دچار هر سرنوشتی شود، آقای کروکر و دیگر رهبران حزب جمهوریخواه نمی توانند از تبعات وعواقب گیر افتادن در بن بستی که همه در داخل و خارج گرفتار آن شده اند ،خودرا تبرئه کنند.زمانی در حمایت ازآقای ترامپ سر از پا نمی شناختند،اما امروز طلبکارمنتقد نتایج انتخاب و عواقب تصمیمات خود شده اند. سناتورکروکر فکر نمی کنیدخیلی دیر دست به اقدام زده اید!؟.آرمان-matinmos@gmail.com

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 716783

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 7 =