صدام مهرۀ آمریکا برای مقابله با ایران بود

نقش تدبیر و درایت امام(ره)در پیروزی جنگ حق علیه باطل چقدر بود؟
حضرت امام خمینی در تمام دوران جنگ تحمیلی نقش اول را در ایستادگی و دفاع ملت ایران ایفا کرده اند. مدیریت و رفتار امام راحل در این دوران سخت و بحرانی، بسیار راهگشا و اثربخش بوده است. ایشان با هوشیاری تمام دوران جنگ را تبدیل به "فرصتی برای انسجام مردم ایران"،"تبیین مکتب دفاعی اسلام"،"دمیدن روحیة مقاومت در بین مردم و نیروهای مسلح" تبدیل کردند و توانستند در مجموع حدود دو میلیون نفر از مردم سراسر ایران را برای دفاع از کشور وکمک به نیروهای مسلح بسیج کنند و در طول جنگ داوطلبان بسیجی به جبهه ها اعزام نمایند.
تصمیم گیری های امام خمینی در مقاطع مختلف جنگ در پیروزی های رزمندگان اسلام و موفقیت قوای ایران بسیار موثر بود. تدبیر ایشان در شکست حصر آبادان، فتح خرمشهر و بیرون راندن ارتش متجاوز عراق از خاک کشور موجب حفظ تمامیت ارضی ایران گردید. در نهایت هم ایشان پس از هشت سال مقاومت حماسه ساز با تصمیمی شجاعانه توانستند جنگ را در زمان مناسب و هنگامی که همة قدرت های جهانی علیه ایران بسیج شده بودند در 27 تیر ماه 1367 با پذیرش قطعنامه 598 رو به پایان ببرند.

راهکارهایی که باعث شد رزمندگان اسلام در برابر دشمنان با وجود کم و کاست های مادی سرشار از انرژی باشند را توضیح دهید؟
روحیة بالا و انگیزة قوی رزمندگان اسلام در دوران جنگ تحمیلی ناشی از این باور بود که:
1. ایرانی ها مدافع از کشورشان در مقابل هجوم نظامی بیگانه هستند و طبیعتا انگیزه شان از دشمن متجاوز بیشتر بود.
2. مردم ایران بر مکتب اسلام و ادیان الهی تکیه داشتند که شهادت در راه خدا را حیات جاویدان می دانند و دوست داشتن وطن را از ایمان می دانند. حب الوطن من الایمان
3. رزمندگان اسلام از امام حسین(ع) الگو گرفته بودند که با نفرات کم و تجهیزات اندک در مقابل انبوه دشمنان ایستاد و از کشته شدن در راه خدا نهراسید و آن را فوز عظیم دانست. آنها معتقد بودند که : ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون
اگر ایران پشتیبانی قدرت های بزرگ را در اختیار داشت دست به تصرف خاک عراق می زد؟
ایران هیچگاه در طول جنگ تحمیلی دست به تصرف خاک عراق نزد بلکه به دنبال بیرون راندن ارتش متجاوز از خاک خود بود. طبیعی است که وقتی ارتش متجاوزی از مرز کشوری عبور می کند در واقع به کشور مدافع مجوز داده است که قوای او هم از مرز عبور کنند و اهدافی را در خاک دشمن به تصرف درآورند تا قوای متجاوز را وادار به خروج از خاک خود کنند. ایران از اروند رود عبور کرد تا عراق را وادار کند تا از ادعای خود در مورد مرز رودخانه اروند صرف نظر کند و معاهده 1975 را که صدام به صورت یک جانبه آن را ملغی اعلام کرده بود بپذیرد.
تا روز آخر جنگ بخش هایی از خاک ایران در اشغال متجاوزین عراقی بود بنابراین بیرون راندن و تعقیب آنها در حواشی مرز به مفهوم تصرف خاک طرف مقابل نیست. در طول جنگ هیچگاه ایران پشتیبانی قدرت های بزرگ را نداشت ولی عراق در عوض از حمایت های تسلیحاتی کشورهایی مانند شوروی و فرانسه، حمایت های اطلاعاتی و سیاسی آمریکا ، حمایت تبلیغاتی و دیپلماتیک اروپا و کمک های مالی بعضی از کشورهای عربی مانند عربستان، کویت و امارات برخوردار بود.

برخی معتقدند که جنگ ایران و عراق حربه آمریکا برای تضعیف صدام و ضربه زدن به انقلاب نوپای اسلامی بود نظر شما در این باره چیست؟
آمریکا مشکلی با صدام حسین نداشت و او را مهره خوبی برای مهار اندیشه های انقلاب اسلامی و زمین گیر کردن جمهوری اسلامی ایران می دانست. آمریکا در سال دوم جنگ، عراق را از فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج کرد و سعی کرد تا روابط دیپلماتیک با این کشور برقرار کند. صدام در طول جنگ با حمایت آمریکا و کشورهای اروپایی تقویت شد و یکی از بزرگترین ارتش های خاورمیانه را پدید آورد. عراق نه تنها در طول جنگ یک نیروی هوایی غربی را با دریافت جنگنده های میراژ فرانسوی در کنار جنگنده های میگ روسی تشکیل داد، بلکه در اواخر جنگ بالگردهای ST 214 را نیز از آمریکا دریافت کرد.
این بالگردها که با آب و هوای ایران سازگاری داشت قرار بود در صنایع هواپیماسازی اصفهان(هسا) ساخته شود که با پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکا به تعهدات خود عمل نکرد و تعدادی از آنها را به دشمن ایران واگذار کرد. البته این قدرت نظامی به قیمت فقر و تضعیف مردم عراق به وجود آمد. مشخص است که دولت آمریکا در جهت تضعیف انقلاب اسلامی تلاش می کرد و نگران بود که خواست مردم سالاری که در جریان نهضت اسلامی مردم موجب سرنگونی نظام سلطنتی ایران شد، موجب خیزش های اجتماعی در جهان عرب شود و پادشاهی های وابسته در کشورهای عربی را از اریکة قدرت به زیر کشد. در واقع آمریکا می خواست که این جنگ پیروز نداشته باشد و هرگاه که ایران گام های بزرگی را در این راه بر می داشت، کمک های اطلاعاتی و سیاسی خود به عراق را افزایش می داد.
همدلی مسئولین در جنگ را تا چه حد تاثیر گذار در پیروزی می دانید؟
گرچه مسئولین کشور با هم اختلاف نظر سیاسی داشتند ولی همة آنها در پی دفع تجاوز دشمن و پیروزی در جنگ بودند. همة آنها می خواستند تا بینی دشمن را به خاک بمالند و سرافرازی ملت ایران را حفظ کنند. اما آنچه در پیروزی ها نقش مهم تری را ایفا می کرد رابطة صمیمی امام و امت و رزمندگان و امام خمینی بود. رزمندگان واقعا احساس می کردند که در رکاب نائب امام معصوم(ع) به دفاع از کشور مشغولند و این قدرت عظیمی را در مقاومت جبهه های ایران در مقابل ارتش متجاوز می آفرید.
آیا کسانی بودند که در آن زمان مخالف تدابیر و کلی نگری رهبران نظامی جنگ باشند؟
تا دو سال اول جنگ همة مردم و مسئولین کشور و احزاب و گروه های سیاسی همدل و هم زبان و متفق بر دفع تجاوز دشمن بودند. اما از زمانی که ارتش عراق از عمدة سر زمین های ایران بیرون رانده شد و قوای ایران مجبور شدند تا عملیات هایی را طراحی کنند که جنگ به خاک عراق کشیده شود، اختلاف نظرهایی پدید آمد.
ناکامی ها در بعضی از عملیات ها مانند رمضان و والفجر مقدماتی و والفجر1 باعث بروز اختلاف بین فرماندهان ارتش و سپاه گردید. البته سعی شد تا از اواخر سال 1362 با تشکیل قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) با مسئولیت آیت الله هاشمی رفسنجانی هماهنگی ها بین ارتش و سپاه افزایش یابد و اختلافات تاکتیکی کاهش یابد. با فرسایشی شدن جنگ، کسانی از جمله قائم مقام رهبری به نوع و شیوة جنگیدن معترض بودند، ولی صدایشان چندان قوی نبود. بنابراین هرچه جنگ طولانی تر می شد، بعضی ها از جمله تعدادی از نمایندگان مجلس که به عقلا معروف بودند و نیز برخی از احزاب که صدایشان به جایی نمی رسید، نظرات متفاوتی داشتند. افرادی هم بودند که نظرات مخالفی داشتند ولی آشکارا بیان نمی کردند.
در صورتیکه کسی بر خلاف جریان غالب حرکت می کرد،چه برخوردی با وی می شد؟
فضای جبهه های جنگ، محیط ناسازگاری و منازعه نبود، بلکه فضای همدلی و همراهی برای غلبه بر دشمن بود و اختلاف نظرها به خوبی تحمل می شد. در جبهه ها یک نوع آزاد اندیشی بر روح و فکر فرماندهان جنگ حاکم بود و از تضارب آراء استقبال می شد . در ارتش که سلسله مراتب شدیدتری برقرار بود وقتی اختلاف نظری پدید می آمد، فرماندهان رده های پایین تر از مافوق های خود تبعیت می کردند ولی دیدگاه هایشان در میدان عمل تأثیر خود را داشت. گاهی اوقات بین فرماندهان سپاه حتی برای انجام یک عملیات اختلاف نظر پدید می آمد. مثلا در جریان طرح ریزی عملیات والفجر8 بعضی از فرماندهان سپاه با عبور از رودخانه اروند بدلیل مشکلات نداشتن پل و ابهام در پشتیبانی های مورد نیاز پس از انجام عملیات، موافق نبودند، بنابراین آنها در مرحله اول عملیات بکار گرفته نشدند ولی پس از مشاهدة پیروزی ها، این فرماندهان نیز با یگان های خود به منطقة عملیات آمدند و در ادامة عملیات شرکت کردند و حماسه های ماندگاری آفریدند