شریف‌زادگان: شیوه کنونی پرداخت یارانه خودکشی تدریجی است

ساماندهی یارانه‌های نقدی و تشکیل وزارت رفاه برای تبیین سیاست‌های رفاهی دولت از ضروریاتی است که محمدحسین شریف‌زادگان مطرح می‌کند. او معتقد است: «فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی زمانی به توسعه تبدیل می‌شوند که در قالب رفاه اجتماعی تبلور یابند.»

زهرا علی‌اکبری: وقتی محمد ستاری فر سازمان تامین اجتماعی به مقصد سازمان مدیریت و برنامه ریزی ترک کرد،محمدحسین شریف‌زادگان بر این صندلی تکیه زد. در دوران مدیرعاملی شریف زادگان اتفاقی مهم روی داد که تاسیس وزارت رفاه و تامین اجتماعی بود که به نوعی سازمان تامین اجتماعی زیرمجموعه آن قرار می‌گرفت.

شریف زادگان به عنوان اولین وزیر رفاه و تامین اجتماعی نیز معرفی شد. تصویب قانون نظام جامع تامین اجتماعی از دیگر فعالیت‌های مهم شریف زادگان بود. او گذشته از این سابقه سال ها در حوزه اقتصاد و به صورت تخصصی مساله رفاه کار تخصصی کرده است. شریف زادگان دکترای توسعه اقتصادی و برنامه ریزی منطقه‌ای از انگلستان دارد.

او هنوز در حوزه یارانه و موجودیت وزارتی به نام رفاه که با ادغام وزارت کار، تعاون و رفاه به معاونتی در وزارتخانه جدید تبدیل شد، حرف های مهمی دارد. مطالعات وی در حوزه فقر و رفاه ، او را به یکی از مهمترین کارشناسان رد این عرصه تبدیل کرده است.
وقتی صحبت از یارانه ها به میان می آید، سرنوشت این مساله مهم ملی را با ایجاد دوباره وزارت رفاه مرتبط می داند و می گوید نمی شود مساله ای ملی را در یک نیم طبقه از یک وزارتخانه سامان داد. به عقیده وی وزارت رفاه می تواند مساله ملی یارانه ها را ساماندهی نماید.

به گفته وی یارانه در این سال ها روی بدن جامعه ایران ماسیده و باید تن اجتماع از یارانه ها شسته شود.گفت وگو با محمدحسین شریف زادگان در کافه خبر در خصوص ضرورت ایجاد دوباره وزارتخانه ای برای حل مشکلات رفاهی مردم برگزارشد.او در این گفت وگو تاکید کرد که سنگ بنای یارانه ها در ایران کج نهاده شده است.

وزارت رفاه در تیرماه سال 1390 تشکیل شد و حالا به گفته شریف زادگان از پس شش سال فعالیت ، ناکارآمدی این ساختار برای تبیین سیاست های رفاهی مشخص شده است.

مشروح مصاحبه با محمد حسین شریف زادگان را بخوانید:

محمدحسین شریف زادگان کارشناس اقتصاد توسعه در این گفت وگو در پاسخ به این سئوال که مساله یارانه ها چگونه باید سامان داده شود، گفت: «مهمترین اتفاقی که در جریان اجرای طرح هدفمندی یارانه ها رخ داد، تغییر نگاه مردم به مقوله یارانه بود.»

او با اشاره به اینکه لازم است وزارت رفاه تشکیل شود، ادامه داد:«بررسی ها نشان از آن دارد که سی درصد جمعیت ایران در فقر به سر می برند ، از این رو نمی توان سرنوشت سی درصد از مردم را به یک معاونت سپرد و لازم است سیاست های رفاهی دقیقی در این رابطه تبیین شود.» 

شریف زادگان در توضیح این مطلب افزود:« همواره طی 60 تا هفتاد سال اخیر، دولت ها نسبت به پرداخت  یارانه اقدام می کردند، البته این پرداخت ها انتقالی نبود و با هدف بالا آمدن قدرت خرید مردم، سوبسیدهایی به صورت مستقیم و غیر مستقیم در اختیارشان قرار می گرفت.بررسی ها نشان می داد عمده سوبسید پرداختی به حامل های انرژی ، خصوصا بنزین تعلق دارد، به این صورت که دولت بنزین را گران تر می خرید و ارزان تر در اختیار مردم قرار می داد. کم کم حجم این یارانه پنهان به حدی افزایش یافت که بیم آن می رفت مبادا کل بودجه را پوشش دهد از این رو اصلاح این مساله مد نظر قرار داشت.» 

این استاد دانشگاه تاکید کرد:«البته از سوی دیگر بررسی ها نشان می دهد گروه های پردرآمد 60 برابر گروه های کم درآمد از یارانه بنزین بهره مند می شوند و حتی پردرآمد ها سه برابر بیشتر از فقرا از داروهای سوبسیدی استفاده می کردند.»


توانمندسازی؛ مساله ای فراموش شده

وزیر رفاه و تامین اجتماعی در دولت اصلاحات با اشاره به سابقه طولانی بررسی مبحث هدفمندی یارانه ها یادآورشد:«در حقیقت بررسی هایی در خصوص قطع کامل یارانه ها همزمان با شناسایی اقشار آسیب پذیر و نیازمند صورت گرفته بود. با این هدف که افراد نیازمند به صورتی موقتی نسبت به دریافت یارانه و کمک هزینه اقدام کنند.توجه به این نکته ضروری است که پیش بینی شده بود همزمان با پرداخت یارانه، توانمند سازی نیز در دستور کار قرار گیرد چرا که مساله موقتی بودن پرداخت یارانه مساله بسیار مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد.»

او گفت:« در قانون برنامه اول، دوم و سوم توسعه نیز این مساله مد نظر بود و مورد تاکید قرار گرفت تا اینکه در برنامه چهارم پیش بینی هایی در این خصوص صورت گرفت اما مجلس هفتم با حذف موادی که بر این مساله دلالت داشت ، راه را بر اصلاح بست.»

شریف زادگان تصریح کرد:«همان طور که اشاره کردم یارانه یک ابزار موقتی برای رفع مشکلات مالی در دوره ای خاص است، هدف از پرداخت یارانه در هیچ کشوری گدا پروری و زیر سئوال بردن فرهنگ کار و تلاش نیست، بلکه دولت ها با هدف افزایش قدرت خرید، نسبت به پرداخت موقت یارانه ها اقدام می کنند تا شرایط زندگی گروه آسیب پذیر بهبود یابد.» 

او مساله مهم در این عرصه را تغییر پارادایم حاکم بر موضوع در دولت نهم و دهم دانست و گفت:«در این دوره یک تغییر مفهومی بزرگ اتفاق افتاد؛ در حقیقت یارانه و سوبسید تبدیل به حق اجتماعی شد و مردم تصور کردند که این پول ناشی از نفت است و باید به آنها تعلق گیرد.»

این کارشناس اقتصادی از این اتفاق به عنوان فاجعه ای بزرگ یاد کرد و متذکر شد:«وقتی مردم در این حوزه ذی حق شوند، راه بر اصلاح بسته می شود و شرایط دشواری پیش می آید. همان طور که دیدید ، وقتی دولت یازدهم نیز در صدد برآمد شرایط را اصلاح کند با مشکل روبرو شد، خاطرم هست برخی چهره های شناخته شده مانند ورزشکاران و هنرمندان و ... می گفتند ما حاضریم از دریافت یارانه انصراف دهیم به شرط آنکه مثلا با این پول مدرسه بسازید.داستان اتفاقا همین جاست؛موضوع این است که این یارانه نباید از ابتدا طوری پرداخت می شد که مردم آن را متعلق به خودشان حق مسلمشان بدانند و بحران امروز نوع نگاه مردم به یارانه است.» 

پول پاشی فرهنگ کار را زیر سئوال می برد

او خشت اول در بالا رفتن دیوار یارانه ها را اشتباه خواند و گفت:«وقتی رییس دولت نهم و دهم تاکید می کند این پول مقدس است، چنین اتفاق ناگواری نیز رخ می دهد و مردم این پول را حق خود می دانند.البته ایشان از الفاظ دیگری هم استفاده کرد که من از به کار بردن دوباره آن ابا دارم و آن لفظ را استفاده نمی کنم چرا که معتقدم نباید امور مقدس و اعتقادی را با این مسائل در هم آمیخت.»  

او ادامه داد:«امروز مردم در حالی صاحب حق برای دریافت یارانه شناخته شده اند که حق دریافت این پول را نداشته اند.در حقیقت یارانه مسکنی موقتی برای بهبود شرایط زندگی کسانی است که قدرت مالی اندکی دارند و این کمک نیز نه به صورت دائم ، که به صورت موقتی باید در دستور کار قرار گیرد.» 

شریف زادگان با اشاره به اینکه یارانه باید از همان دری که وارد اقتصاد ایران شده است، خارج شود، گفت:«متاسفانه اجرای این سیاست سبب شده است در برخی استان ها مردم دیگر تن به کارهای سخت ندهند. شخصا در استان های جنوبی دیدم کسانی که عائله زیاد دارند، تمایلی به ماهیگیری و نخل داری و ... که کار سخت محسوب می شود، نشان نمی دهند.»

او با تاکید بر اینکه این مردمان بسیار شریف هستند، اضافه کرد:« می بینید دولت با اجرای یک سیاست اشتباه چگونه فرهنگ کار در ایران را نشانه رفته است ؟ تجربه این چند سال ثابت کرده که پول پاشی در قالب یارانه نقدی نه تنها مالیه دولت را تحت فشار قرار می دهد بلکه فرهنگ کار و توسعه را نیز زیر علامت سئوال بزرگی قرار می دهد.»

این کارشناس اقتصادی با اشاره به فرهنگ والای مردم ایران گفت:«مردم باید خود را آماده تغییر شرایط کنند، حقیقت این است که یارانه روی تن جامعه ایران ماسیده است، باید تن جامعه را از این پول شست و دوباره آن را آماده تلاش و توسعه کرد.»

سازمان هدفمندی باید به وزارت کار بازگردد

وی با تاکید بر اینکه سازمان هدفمندی یارانه ها باید طبق قانون به مجموعه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی بازگردد، گفت:«در این مسیر و برای اجرای این کار بزرگ یک نیم طبقه در وزارتخانه مذکور کافی نیست و لازم است وزارت رفاه با مسئولیت هایی که در قانون مادر ساختار نظام رفاه و تامین اجتماعی داریم، تشکیل شود و این ماموریت را عهده دار گردد.» 

این کارشناس اقتصادی در توضیح این مطلب افزود:«ما وزارتخانه ای به نام وزارت تعاون داریم که جزو بدنه اجرایی دولت است، وزارت کار هم تنظیم کننده روابط کار در کشور است اما ماموریت وزارت رفاه در ایران ماموریتی متفاوت از این دوست و باید این بخش از وزارتخانه موجود تفکیک شود.» 

شریف زادگان با تاکید بر اینکه این وزارتخانه به جای آنکه پیگیر اجرای سیاست های رفاهی باشد، اتفاقا باید شرکت داری کرده و در امور کارخانه های تحت تصدی خود، مانند کارخانه های تولید لبنیات و سیمان و ... دخالت کند، اضافه کرد:«این ها ربطی به سیاست های رفاهی ندارد؛ در حالی ما سرنوشت سی درصد از مردم را به یک معاونت سپرده ایم که نیاز به نظریه رفاهی مشخص داریم.»

او با تاکید بر اینکه لازم است با توجه به کمبود منابع ، رابطه و تناسب رفاه و اقتصاد روشن شود، عنوان کرد:«تجربه سالیان اخیر نشان می دهد که نود درصد مسئولیت یک وزارتخانه را نمی توان در یک نیم طبقه محبوس کرد.»

وزیر رفاه و تامین اجتماعی دولت اصلاحات با اشاره به اینکه این حوزه به نظریه پردازی نیازمند است، متذکر شد:«فعالیت های اقتصادی و اجتماعی زمانی به توسعه تبدیل می شوند که در قالب رفاه اجتماعی تبلور یابند.» 

به گفته شریف زادگان، نقش رفاهی دولت از نقش اقتصادی آن قوی تر است.

او ادامه داد:«وقتی پای نگاه ملی در میان باشد، نمی توان سکوت کرد و لازم است مسیر اصلاح شود؛ زمانی فکر می کردند با ادغام وزارتخانه ها مشکلات کاهش می یابد، اما حالا تحربه اثبات کرده است که چنین نیست و باید دوباره با تفکیک وزارت رفاه، تکلیف دولت در حوزه امور رفاهی را روشن کنیم.» 

شیوه کنونی پرداخت یارانه خودکشی تدریجی است

شریف زادگان با اشاره به اینکه تشکیل وزارت رفاه می تواند زمینه روشن شدن سیاست های رفاهی و حل مساله پیچیده یارانه در ایران را فراهم کند، در پاسخ به این سئوال که آیا شیوه پرداخت یارانه را بدون تبعات اجتماعی قابل تغییر می دانید؟ گفت:«امر بزرگ را با اقدامات کوچک نمی توان به سرانجام رساند؛ لازم است برای این کار تدابیری بیندیشیم.»

او بار دیگر با تاکید بر تشکیل وزارت رفاه ادامه داد:«وقتی 24 میلیون نفر از مردم ایران به یک گفتمان رای می دهند، بدان معنی است که این جامعه قابلیت گفتگوی ملی را دارد؛ این اتفاق هر چند تلخی هایی نیز دارد اما مردم باید اقناع شوند که تداوم این رویه به نفعشان نیست و لازم است برای توسعه کشور و آیندگان این مرز و بوم فداکار باشیم.»

این اقتصاددان در پایان گفت:«باید بپذیریم که باید با تشکیل وزارت رفاه ، سیاست های رفاهی را پی ریزی کنیم و از سوی دیگر دست از خودکشی تدریجی یعنی پرداخت یارانه نقدی ان هم به میزان 43 هزار میلیارد تومان در سال دست برداریم.»

35223

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 714465

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 11 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 21
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام A1 ۱۲:۰۱ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۵
    13 0
    اقای جمشید پژویان استاد مسلم گران کردن و...باید در این مورد نظر دهند
  • شوكون ۱۳:۵۷ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۵
    9 0
    ميرود كه اينگونه باشد
  • بی نام A1 ۰۸:۲۷ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    3 0
    چرا افزایش قیمت حامل های انرژی که فشار بردوش مردم دست ببغل اگر می توانید وضعیت اقتصادی را درست در مسیر سود اوری قرار بدید واز ان محل تامین هزینه واگ نمی توانید کلا وبطور کلی یارانه نقدی که جز فقر وبیکاری چیزی برمردم عاید نداشت قطع کنید مخاص منتهای شما هستیم
  • بی نام A1 ۰۸:۲۷ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    18 1
    اگر واقعا می خواهید در هزینه ها صرفه جویی کنید 5 میلیون کارمند دولتی رو کم کنید
  • بی نام A1 ۰۸:۲۷ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    18 0
    جالبه.45 هزارتومن بعد 8 سال دیگه رقمی نیست.تازه قیمت آب و برق و گازو بنزین بالا رفته.الان چه نتیجه ای میخای بگیرین با این مقاله؟میخای ملت ماهی 45 هزارتومن به حساب دولت بریزن؟؟؟۱۱ هزار میلیارد تومان در جیب یارانه‌بگیرانباشه.
  • بی نام A1 ۰۸:۲۷ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    15 1
    یارانه از جیب خود ملت پرداخت می شه: سه برابر مبلغ ادعایی آمده در خبر خبرآنلاین در جیب دولت قبض آب بوده 5000 تومان میاد 25000 تومان دولت فقط روی قبض آب از مردم فقیر 20000 هزار تومان می گیرد.خبر جان الان عصر اینترنت است نمی تونی مردم رو رنگ کنی یارانه وظیفه دولت است نه لطف و از جیب خود ملت به ملت پرداخت می شود تازه باید بیشتر هم بشود.
  • بی نام A1 ۰۸:۲۸ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    2 0
    خوب بود که پرداخت یاران مشروط به پر کردن فرم سالیانه مالیات می شد و هر کس میزان درآمد سالیانه خود را داوطلبانه اعلام می کرد و پس تکمیل این فرم ها متناسب با درآمد، به هرکسی یارانه پرداخت می شد.
  • بی نام A1 ۰۸:۲۸ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    4 0
    به هر ایرانی نگویید، همه که یارانه نگرفته اند. یک سالی هم یارانه ما بی دلیل قطع شده.
  • بی نام A1 ۰۸:۲۸ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    7 0
    پول از مردم میگیرند وبه خودشون پس میدن ولی با فشار گرانی بیشتر خخ خیلی باحاله
  • بی نام A1 ۰۸:۲۸ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    3 0
    پوپولیست بودن واسه احمدی نژاده
  • بی نام A1 ۰۸:۲۹ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    9 0
    هزینه آب واسه 5 واحد شده 70 هزار تومن 23 تومنش هزینه خود مصرف اب بوده الباقی مالیات و تبصره و فاضلاب و غیره ماشاءالله خوب راه دزدی قانونی از جیب مردم رو پیدا کردند
  • بی نام A1 ۰۸:۲۹ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    8 0
    سه هزارو پانصد میلیارد ماهانه یارانه پرداخت میشه. الف عزیز میشه لطفا" یک آماری هم بدهید که ماهانه چقدر از یارانه بگیرها پس میگیرید.
  • بی نام A1 ۰۸:۲۹ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    11 1
    شماها حقوق میلیونی بگیرید, ما با همین چندرغاز فقط نفس بکشیم.
  • بی نام A1 ۰۸:۲۹ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    6 1
    چقدر زياده الان كه گوشت گوسفندي كيلويي 55000 تومن شده من مي تونم با يارانه ام 800 گرم گوشت گوسفندي براي يك ماه بخرم واي كه چقدر خوشحالم.
  • بی نام A1 ۰۸:۳۰ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    6 0
    قبض گاز تو تابستون اومده 99900.یاد این تبلیغ های صداوسیما افتادم که هر جنسی رو تهش یه 900اضافه میکنه
  • بی نام A1 ۰۸:۳۱ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    8 1
    بنده مقيم كانادا هستم استان مانيتوبا اينجا به هر بچه ماهانه ٥٣٣ دلار كمك هزينه ميدهند . پس نگوييد هيچ جاي دنيا
  • بی نام A1 ۰۸:۳۱ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    7 0
    ایران بخاطر اینکه انرژی و حمل نقل و..ارزانی داشت در برخی صنایع یک مزیتهای رقابتی داشت اما این دوستان و اساتید دانشگاه اون رو هم از بین بردند و طلبکار تولید و صنعت و مردم هم هستند. این اقا هم نمیدونم رو چه حسابی هنوز داره مقاومت میکنه و قبوئل نمیکنه که اقتصاد را بر باد داده
  • بی نام A1 ۰۸:۳۱ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    17 1
    من به صورت شرکتی در صدا و سیما کار می کنم روز هفتم ماه حقوقم تمام می شه یعنی به ما ایتقدر حقوق نمی دن که حداقل تا نصف ماه را بگذرونیم ، اونوقت این آقا با ماهی 20، 30 میلیون حقوق در ماه به این 45500 تومن که به ما میدن گیر داده
  • بی نام A1 ۰۸:۳۱ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    10 0
    اصلا از اول قرار نبود وضع مردم اينقدر نابسامان شود...
  • بی نام A1 ۰۸:۳۲ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    14 0
    تو بودی در دولت احمدی نژاد که این بلا سر مردم آوردید امید واریم یک روز برسه که به عنوان خیانت کنندگان محاکمه شوید
  • جلالی بیرجندی DE ۱۸:۲۳ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
    1 0
    ای کاش به جای ماهی دادن به ملت به آنها ماهی گیری یاد میدادیم ، محمود خان میخواست ابرو رو خوب کنه زد چشم رو داغون کرد ، چرخ اقتصاد و عمران کشور عملا خوابید چون بودجه دولت کفاف حقوق کارکنان دولت ، بازنشستگان ، نجومی بگیران ، نورچشمی های نظام، کشورهای دوست و برادر ، و ..... را نمیدهد ، ۸ ساله ۱۷ کیلومتر راه روستای ما رو نتوانستند یک متر آسفالت کنند .،،