در اینکه لبنان در شرایط کنونی بستر و خاک حاصلخیز تری برای رشد اختلافات ایران و عربستان دارد شکی نیست. اما با روی کار آمدن حریری در نوامبر سال گذشته که با رایزنی های سری و متعدد طرف های اصلی درگیر در موضوع، یا بهتر است گفته شود ایران و عربستان به قدرت رسید، این تصور شاید خوش باورانه بوجود آمد که احتمالا روزنه یی در فضای عمیقا تیره تهران ریاض بوجود آمده است. حال به نظر می رسد همه و از جمله حریری اشتباه کرده اند.او میدانست در قسمت بد سناریو مشغول بازی ست؟نمی دانیم!.

با شخصیت و روحیات سعد حریری تا حدودی آشنا هستم . او که کمتر مانند پدرش رفیق حریری تواضع و بردباری دارد و در میان خانواده های بزرگ و سیاستمداران لبنانی به جسارت و تندخویی نسبت به دیگران مشهور است ، معمولا در سخنرانی هایش دو عادت قابل فهم به لحاظ روانی دارد(یا دستکم داشت!). نخست هنگام سخن گفتن به چشم مخاطب یا مخاطبانش مستقیما نگاه می کند و با تسلط سخن می گوید . دوم معمولا بدون تکست و با انتخاب به موقع کلمات مخاطبانش را تحت تاثیر خود قرار می دهد. انصافا هم سخنران بسیار خوب و جذابی ست!.اما سعد حریری روز یکشنبه این قاعده دائمی را از بین برد و با آشفتگی و از روی متن آنهم در خاک عربستان و رسانه یی سعودی ، استعفای خود از نخست وزیری لبنان اعلام  راکرد!.یک مقام ارشد دیپلماتیک عرب مقیم کویت می گوید "در لحظه یی همه چیز فرو ریخت. نمی دانیم چه شد؟. تصور تبعات این اقدام در حالی که کودتایی تمام عیار در این عربستان اتفاق افتاده به شدت نگران کننده است".
نگرانی این مقام دیپلماتیک عرب قابل درک است.نه صرفا به دلیل مواضع سعد حریری . او اولین بار نبود که علیه ایران سخن می گفت. گرچه اینباراز جنبه دیپلماتیک لحنش به طرز شگفت انگیز و بی سابقه یی غیر متعارف و گزنده بود. اما لحن روز یکشنبه حریری به وضوح نشان می دهد موضوع به احتمال قوی باید چیزی فراتر از ایران باشد و تهران در بلوک عمومی بحرانی که در حال شکل گیری در خاورمیانه است صرفا گذاری برای عبور و ورود به اتفاقی مهم تراست که واقعا نمی دانیم چیست!.برخی منابع خبری و دیپلماتیکی مقیم بیروت و امان پایتخت اردن می گویند " ابعاد بحران جاری چون یک سونامی بزودی کل کرانه خاورمیانه عربی و خلیج فارس را در هم خواهد کوبید". گرچه شخصا دیدگاهی تا به این حد رادیکال ندارم اما بدون آنکه اندازه متریکی در دست داشته باشم ،فکر میکنم دامنه تبعات اتفاقات جاری به خارج از مرز های لبنان کشیده خواهد شد،اما تا کجا ؟فعلا مشخص نیست!. در واقع طرح چنین نظریه یی بیشتر پاسخ به دیدگاه ها ی برخی کارشناسان امور دیپلماتیکی و امنیتی است که معتقدند بحران جاری بخشی از پازل دائمی رویارویی های غیر مستقیم و جنگ نیابتی ایران و عربستان در کانون های بحرانی منطقه عربی ست که از مرزهای لبنان فراتر نخواهد رفت.
در اینکه لبنان در شرایط کنونی بستر و خاک حاصلخیز تری برای رشد اختلافات ایران و عربستان دارد شکی نیست. اما با روی کار آمدن حریری در نوامبر سال گذشته که با رایزنی سری و متعدد طرف های اصلی درگیر در موضوع، یا بهتر است گفته شود ایران و عربستان به قدرت رسید، این تصور شاید خوش باورانه بوجود آمد که احتمالا روزنه یی در فضای عمیقا تیره تهران ریاض بوجود آمده. حتی برخی منابع سیاسی لبنان نزدیک به دفتر آقای عون ابراز امیدواری می کردند سعد حریری نقش یک واسط میان ریاض و تهران را به عهده خواهد گرفت!.جدای از ملاقات هفته گذشته علی اکبر ولایتی دیپلمات بسیار ارشد ایرانی با حریری 10 ساعت قبل از استعفا؛این خوش بینی ها اندکی قبل تر و در اواسط ماه سپتامبر به اوج خود رسید.آنگاه که سعد حریری گفته بود لبنان در اختلافات میان ایران و ایالات متحده بی طرف است. بسیاری از کارشناسان سیاسی مقیم بیروت اذعان می کنند آن زمان (تا 48 ساعت پیش از این) مواضع حریری، پیامی به همه طرف های نزاع در لبنان بود و بسیاری تصور می کردند ریاض توافق نحوه بازی در بیروت را پذیرفته است.حال به نظر می رسد همه و از جمله حریری اشتباه کرده اند.
آیا توافق نوامبر 2016 بخشی از تاکتیک یک بازی استراتژیک و بزرگتر بوده؟ شاید!. سعد حریری آگاهانه وارد این بازی شده؟فکر نمی کنم اما محتمل است!آیا او برای طرف سعودی صرفا یک فرصت تنفس در صحنه بازی بوده ؟اینطور به نظر می رسد! و دهها ابهام و سوال دیگر که فعلا پاسخی برای آنها نداریم. اما شخصا فکر میکنم که حریری انتهای بازی به این شکل را پیش بینی نکرده بود.بیشتر به دلیل شرایطی که اکنون ظاهرا گرفتار آن شده است. نحوه استعفا، بی خبری از او (به جز یک تکست توئیتری در پاسخ به حسن نصرالله، تصویر مستقم و زنده یی از او در دست نیست)، ادبیات حساب شده اما نامعمول او که بیشتر لهجه عربستانی داشت تا لبنانی آنهم علیه ایران و نهایتا احتمال حصری که فکر می کنیم در ریاض به او تحمیل شده ،نشان میدهد حریری اینجای بازی را نخوانده و صرفا متعلق به بخش بد سناریو بوده و خود خبر نداشته است. اما سرنوشت او چه خواهد شد؟ . یکی دور روز باید صبر کرد.ژنرال سی سی که روز گذشته از احتمال حصر اقامتی سعد حریری در عربستان سخن گفته بود.matinmos@gmail.com
َ

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 724939

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 4 =