به نوشته روزنامه واشنگتن پست، ماه‌ها است این هشدارها داده می‌شود که شکست نهایی داعش در عراق و سوریه به بروز مناقشاتی پیچیده‌تر و خطرناک‌تر منتهی خواهد شد. اکنون شاهد اولین مورد این مناقشات در شمال عراق هستیم، جایی که دو متحد نزدیک آمریکا از نزاع بر سر آینده ملت استقبال کردند.
در این میان، اتهام مداخله نیروهای تحت حمایت ایران در این نبرد قابل توجه است که چند روز پس از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، علیه تهران انجام شد. ترامپ ایران را به دست داشتن در فعالیت‌های بی‌ثبات کننده مهم و استراتژی خود را برای مقابله با این کشور و تایید نکردن پایبندی ایران به توافق هسته‌ای اعلام کرد. هر تصمیم عجولانه‌ای از سوی ترامپ می‌تواند به یک موهبت برای همین فعالیت‌های ایران تبدیل شود.
مناقشه بر سر کرکوک است، شهری واقع در شمال عراق، با ترکیبی از مذاهب و قومیت‌های مختلف که در نزدیکی منابع بزرگ نفتی قرار دارد. این شهر از سال 2014 تحت کنترل نیروهای کرد قرار داشته است. در ساعات ابتدایی روز دوشنبه نیروهای متحد دولت عراق توانستند یک پایگاه نظامی، میدان نفتی و دیگر زیربناهای کلیدی را از نیروهای کرد باز پس گیرند.
کرکوک خانه کردها، اعراب و ترکمن‌ها است و روابط این گروه‌ها در طول سالیان گذشته راحت نبوده است. در پایان، درگیری‌ها کمتر اما هنوز نگران‌کننده بود. همچنین این نگرانی وجود دارد که این زد و خورد مقدمه‌ای برای خشونتی بزرگ‌تر، در صورتی که دو طرف تنش‌ها را کم نکنند، باشد. موقعیتی که ممکن است آمریکا را مجبور به یک انتخاب ناخوشایند در این‌باره کند که طرف کدام یک را بگیرد.
پس از برگزاری همه‌پرسی استقلال منطقه کردستان از عراق که در 25 سپتامبر انجام شد و در آن حدود 93 درصد از کردهای عراق به استقلال رای مثبت دادند، اختلاف میان دولت مرکزی عراق و مقامات منطقه کردستان شدت گرفت. این همه‌پرسی مورد حمایت دولت مرکزی و جامعه بین‌الملل و کشورهای همسایه نبود. ایران نیز به نظر می‌آید که از این رویداد خشمگین شده است.
کردهای عراق سال‌ها است که رویای استقلال را در سر می‌پرورانند. آنها در دوران حکومت صدام به شدت تحت فشار و رنج بودند. تسلط آنها بر کرکوک از سال 2014 این باور را برایشان ایجاد کرد که رویایشان قابل تحقق است.
سهولت باز پس‌گیری کرکوک توسط دولت مرکزی نشان می‌دهد که فشار کردها نتیجه‌ای نداشت. در واقع مقاومت ضعیف نیروهای کرد نشان‌دهنده شکاف سیاسی میان جامعه کرد است. برخی نیز می‌گویند که سرعت حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق برای استفاده از زور، شاید به درخواست ایران دلیل این اتفاق است.
به نوشته این روزنامه آمریکایی راه‌های زیادی وجود دارد که ایران از طریق آنها، از این وضعیت بهره می‌برد. این مناقشه نه تنها اتحاد کردها را تضعیف می‌کند، بلکه نقش نیروهای مورد حمایت ایران در عراق را تقویت می‌کند و موجب می‌شود آنها به عنوان پاسداران اتحاد ملی دیده شوند. این وضعیت علاوه بر این، آمریکا را در موقعیتی ناخوشایند قرار می‌دهد که در صورت انتقاد از دولت مرکزی عراق عبادی را تضعیف خواهد کرد یا اینکه ظاهرا به کردها خیانت کند.
رئیس‌جمهور ترامپ با وجود اظهارات تندش علیه ایران و به ویژه سپاه پاسداران در روز جمعه از اتخاذ یک موضع مشخص درباره کرکوک سر باز زده است.
وی در یک کنفرانس خبری گفت: از این حقیقت که آنها با یکدیگر درگیر هستند، خرسند نیستیم. ما هرگز نباید به آنجا می‌رفتیم. ترامپ به حمله آمریکا به عراق در سال 2003 اشاره دارد. وی همچنین گفت که اما طرف هیچ‌کس را نمی‌گیرد.
چنین پاسخ محتاطانه‌ای از نظر تیپ شخصیتی به ترامپ نمی‌آید اما لزوما چیز بدی نیست. به طور قطع به نفع آمریکا است که تنش را کاهش دهد. چنین کاری نیازمند سوق دادن بغداد و اربیل به سمت مذاکرات و به علاوه حل اختلاف‌های داخلی کردها است.
اما اگر ترامپ تغییر موضع بدهد و طرف یکی را بگیرد، همان‌گونه که بسیاری از افراد عالی‌رتبه گفته‌اند که باید چنین کند، دست کم روابط آمریکا با یک طرف را به خطر می‌اندازد و به نفع ایران بازی خواهد کرد.
52310
نظر شما