قوانین عجیبی که کسی جرات نقض شان را ندارد

دلیل استقبال از فیلم نهنگ عنبر چیست؟ اگر کمی دقت کنیم، ما در این فیلم به سوژه هایی می خندیم که در زمان خودشان برای مان نوعی مکافات بودند...

اینکه به عجیب ترین شکل ممکن جوانی کردیم؛ اینکه مجبور بودیم ساده ترین تفریحات مان را لای بقچه بپیچیم؛ اینکه عشق نوعی گناه محسوب می شد و می بایست هر لحظه آماده توضیح دادن شخصی ترین مسائل زندگی مان به یک مامور ساده باشیم؛ اینکه پیش پا افتاده ترین آزادی ها را تجربه نکردیم و تا دلتان بخواهد تظاهر را با یقه ای بسته پرچم کردیم ...
حال این سوال پیش می آید که چرا این مشقات در حال حاضر برای مان خنده دارند؟ جوابش این است که ما در اصل به این مصائب نمی خندیم ما به زیر خط فهم بودن خود در تطبیق با شرائط وقت می خندیم. اصولا مبتلا شدن به بلایا هیچ گاه خنده دار نیست همانطور که به فاجعه بم کرمان نمی خندیم چیزی که باعث می شود فاجعه ای مضحک جلوه کند واکنش غریب و تمکین عجیب به یک فاجعه است.

هم نسلان ما در دهه شصت، سن جوانی را پشت سر گذاشتند اما جوانی را آنقدر غیرعادی گذراندند که در تاریخ فقط به درد فیلم های کمدی همچون «تهنگ عنبر» خورد و بس! اصولا در آن زمان ها، وقتی یک مسئول فرهنگی بی تجربه از روی احساسات و سلیقه های شخصی خود، قانون های عجولانه ای را وضع می کرد؛بعد از آن، دل شیر و پدر رستم می خواست که آن قانون محیرالعقول را ملغی کند. قوانینی همچون: ممنوعیت استفاده از ویدئو و یا انجام بازی هایی مانند: شطرنج؛ تخته نرد ، بیلیارد، بولینگ ، گلف و حتی رشته ای مانند کونگ فو! در تلویزیون اوضاع از این هم عجیب تر بود بعنوان مثال مسابقات کشتی در کادری به اندازه یک ششم صفحه تلویزیون پخش می شدند نا لباس دو بنده کشتی گیران کسی را تحریک نکند! پخش برخی از مسابقات ورزشی همچون: بوکس ، بیلیارد ، زیبایی اندام ، اتومبیل رانی و... بدون هیج دلیل خاصی ممنوع بود.(البته تعدای از آنها همچنان هم ممنوع الپخش اند) .

از همه جالب تر اینکه پخش هر گونه تبلیغاتی (چه کالاهای داخلی و چه خارجی) از تلویزیون ممنوع بود! برنامه های تلویزیون هم برای جلوگیری از بیداری های فاسد شبانه، ساعت 11 به اتمام می رسید تا ملت بجای منحرف شدن ، بخوابند! اوضاع در ماه مبارک رمضان هم از این بدتر می شد یعنی برنامه های تلویزیون آنقدر مزخرف می شدند تا مردم ناچارا به سوی عبادت سوق پیدا کنند! بعبارتی وظیفه تلویزیون هدایت ملت به شکل شعاری و نصایح اخلاقی بود و در همین راستا، برنامه هایی ساخته و پخش شد که جنبه سرگرم کنندگی سایر تلویزیون های جهان را مورد انتقاد قرار می داد! قوانینی هم برای جلوگیری از ستاره سازی در سینما و تلویزیون وضع شدند یعنی مردم نباید بخاطر بازیگران، فیلمی را ببینند بلکه یک فیلم فقط بخاطر محتوای کاملا ارزشی خود مورد توجه واقع شود.

هیچ قیلمی هم اجازه نداشت در سردر سینماها از تصویر درشت قهرمان فیلم و یا هر گونه تصویری از زن های هنرپیشه استفاده کند چون تصویر درشت مرد یعنی قهرمان سازی و معرفی بازیگر زن فیلم، نوعی استفاده ابزاری از زن تلقی می شد و بر همین اساس، هنرپیشه ها و مجریان از زشت ترین افراد انتخاب می شدند! ... در ورزش هم، سال های سال کلمه «قهرمان» نوعی ضد ارزش بود و باید همه پهلوانی می کردند. در مورد موسیقی، وخامت اوضاع فعلی را چندین برابر کنید حساب کار دستتان می آید. کنسرت های پاپ محلی از اعراب نداشتند و کنسرت های سنتی هم کلی اما و اگر داشتند. حمل یک ویالون در سطح شهر از حمل مواد مخدر سخت تر بود. تاکسی ها اجازه نصب ضبط صوت را نداشتند و سایر ماشین ها هم اجازه حمل نوارهای غیر مجاز را نداشتند.(نوارهای مجاز هم یعنی چند سرود انقلابی که هر ساله در دهه فجر آنها را می شنویم) و صدها چیز دیگر از همین دست.

بگذریم؛ گذشته ها به هر طریقی گذشت... اما سوال اینجاست که آیا در شرائط فعلی هم مشغول کاشتن چنین سوژه هایی برای خنداندن نسل های بعدی هستیم؟ متاسفانه جواب بشدت مثبت است. بعنوان مثال، در حال حاضر هم، رسانه ملی دارای محدودیت هایی است که هر کدام شان بعدها این قابلیت را دارند که سوژه خنده عالم و آدم شوند. حتی در شرائط فعلی هم سوژه خنده اند؛ شما را ارجاع می دهیم به قرعه کشی جام جهانی و نگرانی هایی که فردوسی پور در قالب طنز و مزاح به محدودیت خاص صدا و سیما برای پخش مستقیم این مراسم از خود بروز می داد و یا مثلا پخش اجرای سرودهایی توسط ناشنوایان و حرکات دست آنها برای پر کردن خلا حرکات موزون در تلویزیون! لحظه ای فکر کنید که آیندگان چقدر به این موضوع خواهند خندید که مثلا پخش تصویر سازهایی همچون تار و کمانچه (علی رغم پخش صدای شان از همان رسانه یا نواختن زنده آنها در کنسرت ها) از تلویزیون ممنوع است! در قوانین فعلی کشور هم، چنین مواردی فراوانند چه در ورزش، چه در هنر، چه در ارتباطات اجتماعی، چه در سانسورها ، چه در فیلتر گذاری های فضای مجازی، چه در تولید پارازیت های سرطان زای ماهواره ای(در حالی که خود تلویزیون تولید برنامه های ماهواره ای دارد) و یا از همه جالب تر، حملات هوایی به دیش های ماهواره ای و حملات زمینی به کنسرت ها و سفارت خانه ها و حملات مجازی به سایت های مختلف و حملات زیرزمینی به بیت المال با عنوان اختلاس! کشیدن نقش پرچم ملی کشورها بر روی زمین مخصوصا در مراکزی آموزشی همچون دانشگاه ها و مدارس (پرچم هیج ارتباطی به طرز تفکر حکام ندارد و مسئله ای است کاملا ملی ) هم از آن کارهای منحصر بفرد است و بسیاری از قوانین عجیب دیگر که بیشترشان به دشمانان بهانه تجاوز و تحریم را می دهند ...

همانطور که گفته شد این قوانین عجیب بعضا از طریق یکی دو تریبون و یا یکی دو نشریه به راحتی وضع می شوند اما معمولا برای ملغی شدن شان از دست صدها تریبون و نشریه هم کاری ساخته نیست. این قوانین تنها زمانی ملغی می شوند که ضرر و زیانشان آنقدر زیاد شده باشند که دیگر راهی به جز ملغی شدن شان نماند! مثلا زمانی به بانوان اجازه ورود به استادیوم های والیبال و یسکتبال داده شد که فدراسیون های شان در آستانه تحریم قرار گرفتند اما در عین حال چون این تحریم ها برای قدراسیون فوتبال وضع نشده اند بنابراین قانون ورود بانوان به استادیوم های فوتبال همچنان سر جایش باقی است و یا فیسبوکی که دامنه عملش، بسیار محدود تر از تلگرام و اینستاگرام است، هم اکنون فیلتر است! پس قانون کلی این است: رفع ممنوعیت ها تنها زمانی مجازند که ضرر و زیانشان خفه مان کند! اما مسئولیت این خسارت ها را چه کسی بعهده خواهد گرفت؟ ضرر و زیان فقط در تخریب یک ساختمان و یا تصادفات و حوادث خلاصه نمی شود گاه می شود با وضع یک قانون فکورانه و یا ملغی کردن قانونی غیر منطقی از اتلاف میلیارد ها دلار پیشگیری کرد.

باید به آمارها نگریست و از اینکه جزو عصبانی ترین و افسرده ترین مردم جهانیم احساس خطر کرد باید آمار طلاق و ازدواج های سفید را جدی گرفت باید هنر و فرهنگ فراموش شده را احیا کرد باید شور و نشاط اجتماعی را که زمینه تحرک اجتماعی است با تمعهیداتی به جامعه تزریق کرد. اینکه سال های سال تنها خاطره خوش این ملت، پیروزی مسابقه فوتبال ایران بر استرالیا بوده، باید احساس خطر کرد و تا می شود خاطره های خوش دیگری را برای مردم رقم زد؛ باید دست از شعار کشید نتایج این شعارهای مستقیم نمایشی را در مدارس، دانشگاه ها ، رسانه ها ، ادارات دولتی و خصوصی و ... هم اکنون می بینیم. بیشترشان فقط به درد فیلم های طنزی همچون نان و عشق و موتور 2000 ، مکث و... خورده اند.

کمی به خود بیاییم و واقعیت ها را ببینیم و دلیل عقب افتادگی های مان را نسبت به کشورهایی که بمراتب از ما عقب بوده اند بررسی کنیم. دست از این مسابقه صالح کردن همگان برداریم. لزوما نباید همه عالم و آدم مثل ما فکر کنند و تعهدی هم به هدایت همگان نیست. اگر به جای هدایت مستقیم مردم بتوان آنها را شاد کرد مطمئنا آنها با دلی شاد راه راست را خودشان پیدا خواهند کرد. اگر شادی به جامعه تزریق نشود اگر فرهنک و هنر و کتاب خوانی رشد پیدا نکنند و اگر شادی های اجتماعی ما به مشاهده مراسم اعدام های علنی و سوت و کف زدن به آن؛ محدود شود حاصلش را در چرخه خشونت سالهای بعد خواهیم دید. اگر کمی به اخبارهای مان توجه کنیم بلافاصله متوجه می شویم چقدر موضوع برای نگرانی داریم از گرانی ها گرفته تا تهدیدهای خارجی .... باید نا می توان آنها را کاهش داد باید جرات نقض برخی از قوانینی که به هیج عنوان نه با شرع و نه با عرف و نه با قانون اساسی مغایرت دارند را داشت. در غیر این صورت ما هم می شویم قهرمانان کمدی نهنگ عنبر 10! یعنی آیندگان به قوانینی از ما خواهند خندید که فقط به خاطر رودربایستی مانده اند؛ قوانینی که بخاطر تظاهر عده ای خاص گذاشته شده اند و بعد هم بقیه مجبور شده اند بدون هیج توجیهی تا آخرشان را بروند.
به امید هوای تازه تر

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 734874

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 8 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 33
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • مهران IR ۰۷:۰۷ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    5 0
    آفرین مطلب عالیی بود
  • بی نام A1 ۰۷:۱۲ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    دمتگرم
  • بی نام A1 ۰۷:۱۹ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    واقعا عالی بود
  • سعید IR ۰۷:۲۲ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    محشر بود ایول
  • حامد IR ۰۷:۴۳ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    دمت گرم
  • بی نام A1 ۰۷:۵۴ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    عمیقا با شما موافقم...........
  • بی نام A1 ۰۷:۵۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    0 4
    واقعا بسه دیگه اینهمه صد رنگ بودن و مردم نا محرم دونستن .التماس تفکر
  • بی نام IR ۰۷:۵۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    4 0
    بسیار مقاله ای زیبا بود مشکل اساسی درباره محدودیتها این است که متولیان به تصور خود قصد دارند جامعه و به تعبیر آنها اخلاق را براساس باورهای خود در چارچوبی مشخص نگه دارند درحالیکه جامعه موجودی زنده است و نیازهای متنوع و گوناگونی دارد این آزادیها که برشمردین از ابتدایی ترین حقوق شهروندی در جوامع پیشرفته است که حتی صحبت درباره آنها در جوامع غربی تعجب آور و باورنکردنی است. همه این گیر و دارها به یک دلیل است اینکه ما آسیب می بینم در حالیکه آسیب این محدودیتها به مراتب جدیتر و در دراز مدت منجر به افسردگی اجتماعی و یا متاسفانه منجر به اتفاقات غیرقابل بازگشت خواهد شد.
  • جواد RO ۰۷:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    5 0
    عالی بود. ممنوع بودن نام معجون و تغییر آن به ویتامینهخدای من
  • بی نام A1 ۰۸:۱۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    0 12
    تحلیل درستی نیست.بدون توجه به شرایط تحلیل کردن یعنی تحلیل غلط.کشورتازه انقلاب شده درگیرجنگ ازهرطرف آشوب،بامدیران جوان وبی تجربه وجوانقلابی شدیدمسلمادرگیرهم چومسائلی هم می شد.قطعاخیلی ازکارهااشتباه بوده.ولی یادآوری هم شودکه درهمون دوران بهترین کارهای موسیقی سنتی ایران کارشد.تلویزیون ایران فیلم های سینمایی کلاسیک رومرتب پخش می کرد.جامعه ایران به این شدت طبقاتی نبود.وخیلی محسنات دیگر.همین الان درایام زلزله ای که گذشت اگرآدم مشهوری شادی می کردیاهم دردی نشون نمی دادسریع ازسوی جامعه موردحمله قرارمی گرفت.حال شماایام جنگ روتصورکن که فضای شادی برجامعه حاکم می شد.اولین منتقدخودمردم می شدند.
  • بی نام A1 ۰۸:۱۴ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    عالی بود.... واقعا عالی بود...
  • بی نام A1 ۰۸:۳۲ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    2 0
    اینکه بدونید مردم رو برای ویدیو شلاق میزدن و امروز خودشون ویدیو دارن دردناکتر میکنه ماجرا رو
  • بی نام A1 ۰۸:۳۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    4 0
    ده سال دیگه که هیچ،همین الان هم میشه تا ابد به حال الانمون همزمان خندید و گریه کرد.
  • اردلان IR ۰۹:۰۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    2 0
    شاید هم افسوس بخوریم و با حسرت از آن یاد کنیم .
  • بی نام A1 ۰۹:۲۲ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    کاملا درسته. فقط نمی دونم خودمان خودمان را مضحکه کرده ایم یا اینکه عده ای ما را به سخره گرفته اند. مسئله این است.
  • مجمد A1 ۰۹:۲۹ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    عالی بود آقا
  • بی نام US ۱۰:۵۸ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    دلیل عقب افتادگی های ما از کشورهایی که قبلا بمراتب از ما عقب افتاده تر بودند تنها دو کلمه است
  • بی نام A1 ۱۱:۱۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    عالی بود به امید غلبه تفکر بر تعصب
  • کوسه ریش پهن DE ۱۱:۲۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    4 0
    قبلا نهنگ عنبر بودیم ، الان نهنگ عنتریم
  • س A1 ۱۲:۴۰ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 1
    به قول رستم خطاب به خالو زِربی ... خدایا توبه
  • کاویان A1 ۱۳:۱۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    خنده من از گریه غم انگیزتر است
  • بی نام IR ۲۰:۰۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    20
  • بی نام A1 ۲۰:۵۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۷
    3 0
    عاااااااااااااالی
  • بی نام A1 ۰۵:۲۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۸
    2 0
    دهه ی شصت یعنی مامور انتظامات مدرسه ،مانتوهای ایکس سایز ودراز شلوارای گشاد و .......
  • پسر خاله IR ۰۵:۳۰ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۸
    3 0
    احسنت
  • بی نام A1 ۰۶:۱۹ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۸
    2 0
    با همه محدودیت ها خوشتر بود اون زمون ها
  • حمید A1 ۰۸:۳۰ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۸
    5 0
    چند سال دیگه هم به جلوگیری از ورود زنان به ورزشگاه و پخش نشدن کنسرت موسیقی از تلوزیون خواهیم خندید
  • علی ب A1 ۱۰:۵۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۸
    3 0
    آفرین به این نطق زیبای شما که اینچنین وقایع و مشکلات دهه 60 و 70 و ... به قلم کشیدید
  • بی نام EU ۱۱:۰۴ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۸
    2 0
    حالمون خوب نیست، اینو دیگه حتی میشه تو لحن ظریف و شیرین و طناز جناب پور محبی هم دید...حالمون خوب نیست
  • سجاد A1 ۱۱:۱۶ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۸
    6 0
    این مطلب را بارها مطالعه کردم ، هر بار از خواندنش بیشتر لذت بردم ... بسیار زیبا ، بسیار درست و بسیار متین ... حیف ازین جوانهایی که بهترین دوران زندگیشان را به بدترین شکل ممکن سپری میکنند ...
  • مريم A1 ۱۰:۲۷ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۹
    5 0
    عالي بود وغم انگيز
  • غلام علی نیستانی دانشجوی دکتری جامعه شناسی IR ۱۲:۵۸ - ۱۳۹۶/۰۹/۱۹
    1 20
    با سلام برای اطلاع خوانندگان محترم / بسیاری موارد ذکر شده ساخته و پرداخته نویسنده محترم است و واینکه عمو میت نداشته و آنچه را نقد کرده و هنجار شمرده در منظر بسیاری از مردم نا هنجار است آنچه را که ردیف و اشاره کردند در بسیاری از کشور های اروپایی که ایشان آرزوش را دارند از همین دست مقررات و حتی شدید تر از آن را برای حفظ حریم خانواده و اخلاق اجتماعی در دستور کار دارند مثلا اگر نویسنده ایی با مطالب انحرافی با عث نافرمانی اجتماعی بشود را محاکمه می کنند یا مثلا نویسنده مقدسات جامعه را زیر سوال ببرد امر به معروف ونهی از منکر یک دستور الهی است یک کسی بیاید وبه تمسخر بگیرد که می خواهند همه را صالح بار بیاورند . بالاخره هر کشوری برای خودش قاعده و ضابطه ایی دارد . از خبرآنلاین بعید است چنین مطالبی
  • امیر A1 ۰۰:۲۱ - ۱۳۹۶/۰۹/۲۰
    6 0
    سپاس از قلم خوب و تفکر عالی پشت قلم خنده ای که از دیدن فیلمی مثل نهنگ عنبر هست در واقع خنده بر حماقت خودمونه. حماقتی که مثل بار بعد از این همه سال باز رو دوشمون می کشیم بدون کلمه ای اعتراض