اردوغان معتقد است بعد از قطر؛ هدف بعدی ترکیه است

'یاروسلاو تروفیموف' دیدگاه نویس وال استریت ژورنال در این مطلب می نویسد:
'رجب طیب اردوغان' رئیس جمهور ترکیه عزم خود را جزم کرده است تا در بحران تحریم ها و انزوای قطر، در کنار این شیخ نشین کوچک حاشیه 'خلیج (فارس)' بایستد.

این اراده محکم ترکیه , حیرت همگان را در خاورمیانه برانگیخته است.
اردوغان گرفتاری پیش آمده برای قطر را کاملا گرفتاری خود ترکیه می شناسد و معتقد است چنانچه ترکیه ساکت بماند و اجازه دهد استقلال و حاکمیت ملی قطر مخدوش شود، مسلما کشور بعدی که تحت فشار بین المللی قرار خواهد گرفت ؛ ترکیه است.
' علی آیدین تاسباس' کارشناس مسائل ترکیه در 'شورای روابط خارجی اروپا' در این باره اینگونه اظهار نظر کرده است که می گوید: ' هر آنچه که قطر امروز بدانها متهم است ؛ فردا می تواند به ترکیه هم نسبت داده شود. اردوغان خوب به اهمیت این موضوع واقف است. رهبران ترکیه معتقدند که دشمنان قطر در ظاهر امر قطر را نشانه رفته اند اما در باطن ماجرا؛ این ترکیه است که هدف قرار گرفته است'.
وی می افزاید:' همین احساس موجب می شود تا یک سری کنش ها و واکنش هایی بی رویه بوجود آید'.

اوائل ماه جاری عربستان , امارات ؛ مصر و بحرین، مناسبات دیپلماتیک و تجاری خود را با قطر قطع کردند. آنها این امیر نشین کوچک را به قیمومیت مالی تروریسم متهم کردند و از دوحه خواستند که دست از حمایت از 'اخوان المسلمین' بردارد. این کشورهای عرب اخوان المسلمین را یک سازمان تروریستی می شناسند.
اما ترکیه؛ اخوان المسلمین را یک جنبش مشروع با آرمانی مردمی می شناسد.
اردوغان در سالهایی که بابت پایبندی به آرمانهای اسلام گرایانه اش زندانی بود یک تعلق خاطر عمیق و دیرینه ای نسبت به اخوان المسلمین و سایر سازمانهای اسلام خواهانه داشت.

قیام 'بهار عربی' فرصتی برای اعتلاء تمام این سازمانها در سطح منطقه ایجاد کرد. اما به دنبال کودتای نظامی 2013 مصر که دولت منتخب مردم وبرخاسته از اخوان المسلمین را ساقط کرد, تمامی این گروهها تقریبا در سرتاسر منطقه همگی یا بکلی در هم شکسته شدند و یا ناگزیر به فعالیت زیرزمینی شدند.

در این هنگامه سرکوب امواج اسلام خواهی؛ قطر تنها کشور در منطقه بود که همسو با اردوغان موضعش را نسبت به اخوان المسلمین ترک نکرد و از آن و جنبش فلسطینی 'حماس' هم علنا حمایت کرد.
قطر و ترکیه هردو مخالف آن هستند که دعوای عربستان با ایران بالا بگیرد.
اردوغان یک رابطه شخصی با امیر قطر شیخ 'تمیم بن حمد آل ثانی' دارد و بلافاصله به تحرکات انجام گرفته به رهبری عربستان جهت انزوای قطر واکنش نشان داد.

ترکیه همراه با ایران کوریدورهای هوایی خود را به روی پروازهای قطر که از ورود به فضای آسمان سعودی ممنوع شده اند؛ گشود.پارلمان هم سریعا با تصویب مصوبه ای اعزام هزاران سرباز را به قطر تصویب کرد تا اجازه ندهد تغییر رژیم در این امیر نشین ثروتمند اتفاق بیفتد.
اردوغان هفته گذشته در سخنانی پیرامون قائله قطر گفت:' اقدام برای منزوی ساختن کشوری در هر کجای جهان؛ یک کار غیرانسانی و غیر اسلامی است'.

اردوغان در واقع با این موضع گیری ؛ همه اعتبار اسلامیت 'اهل بیت سعود' را زیر سوال برد.
حتی روزنامه های طرفدار دولت در ترکیه نیز ؛ امارات را به هماهنگ ساختن کودتای نافرجام علیه رئیس جمهور ترکیه معرفی می کنند.
' گالیپ دالای' مدیر پژوهش در مرکز مطالعات ' مجمع الشرق' در استانبول هم همین عقیده را دارد و می گوید:' بهار عربی، گروههای اسلامگرای سنی مذهبی نظیر اخوان المسلمین و همه اینها آرمانهایی دارند که منطبق با مواضع ترکیه است'.
وی اشاره می کند:' ترکیه احساس می کند که همه رویکردها و مواضع او در خصوص موضوعات منطقه هدف قرار گرفته است . اگر در این قائله قطر تسلیم فشارها شود، ترکیه نزدیک ترین متحد خود را از دست داده است'.
و اما گروههای دیگری هم وجود دارند که مورد حمایت ترکیه و قطر هستند شامل شبه نظامیان جهادی در سوریه و لیبی. شماری از این گروهها به 'القاعده' هم نزدیک هستند.

در جنگ داخلی لیبی؛ قطر و ترکیه از یکی از طرفین جنگ حمایت می کنند و ائتلاف مصر و امارات هم از طرف دیگر این میدان از ائتلاف رقیب پشتیبانی می کنند.
و اما در وسط این میدان دعوا؛ 'دونالد ترامپ' رئیس جمهور آمریکا همه تلاشهای دیپلماتیک وزیر خارجه اش 'رکس تیلرسون' برای فرو نشاندن بحرانن را زیر پا گذاشت و موضع گیری کرد و از حرکت عربستان حمایت کرد.
ترامپ در صحبتهایی گفت :' قطر اصولا در تاریخ خود همواره تامین کننده مالی تروریسم در ابعادی بسیار وسیع بوده است'.
اما قطر همه این اتهام ها را رد کرده است.

روابط اردوغان با ترامپ در بهترین حالت ممکن ناپایدار بوده است. رهبر ترکیه در سفر ماه گذشته خود به آمریکا موفق نشد نظر مساعد واشنگتن را در مورد برآورده شدن هیچیک از خواسته هایش بدست آورد.

ترکیه اینک آنقدر آماده خدمت کردن به قطر است که حتی حاضر شده است در این راه روابط آنکارا با کشورهای بزرگ عرب و احتمالا رابطه اش با امریکا را هم مخدوش کند. این سرسختی آنکارا در مواضعش؛ یک زنگ خطر است برای تمام مخالفان ترکیه.
در این مبحث؛ 'اوزتورک ییلماز' سفیر سابق ترکیه که امروز به نمایندگی از بزرگ ترین حزب اپوزیسیون ترکیه CHP در پارلمان این کشور عضویت دارد؛ می گوید: 'اما این تصمیم گیری اردوغان؛ یک تصمیم گیری غلط است . برای اردوغان وابستگی به اخوان المسلمین اهمیتش از روابط ترکیه با متحدانش شامل عربستان و امارات و سایر کشورها مهمتر است'.
ییلماز اضافه می کند: ' جانبداری از قطر و ایستادن مقابل متحدان عرب ، بالاخره روزی بازخورد معکوسش به خود ترکیه باز خواهد گشت'.

منتقدان اردوغان معتقدند که این شیرجه رفتن تند اردوغان به درون بحرانی دیگر در خاورمیانه، خود گواه آن است که چقدر سیاستهای آنکارا شکننده شده است تا حدی که حتی رئیس جمهور ترکیه بدون بررسی شرایط و بدون متعادل کردن اوضاع؛ به طور شتابزده تصمیم گیری می کند.
'بولنت گول تکین' رئیس سابق بانک مرکزی ترکیه که امروز در دانشگاه پنسیلوانیا تدریس می کند می گوید:' سیاست خارجی ترکیه بشدت شخصی سازی شده است همچون سیاست داخلی آن'.
او ادامه می دهد:' در سیاست داخلی این رویه به نفع اردوغان کار کرده است، اما در سیاست خارجی اینطور نیست، چون اردوغان عجولانه و بدون تدبیر تصمیم گیری می کند'.

52311