تولید خوراک ملکه زنبورها در زنجان

«نبی‌الله کریمی» یکی از این افراد است که به تازگی موفق به ساخت ژل رویال از عسل شده است.
وی یکی از پرورش دهندگان زنبور عسل است که سال 95 با 130 کلونی و با تولید هزار و 700 کیلوگرم عسل در سال به عنوان زنبوردار نمونه استان شناخته شد. از نظر او تفاوتی چندانی میان آنان که موفقترند و افرادی که به صورت عادی کارهای خود را پیش می‌برند وجود ندارد.
وی به کسانی که به زنبورداری علاقه دارند هشدار می‌دهد اگر اطلاعات کافی درباره نحوه نگهداری زنبور ندارند به هیچ عنوان بدون تجربه به این حوزه وارد نشوند، چرا که اگر در عملکردشان اشتباهی رخ دهد تمام سرمایه‌ آنها از بین خواهد رفت، در غیر این صورت می‌توانند درآمد نسبتا خوبی داشته باشند.
کریمی با اشاره به این‌که از سال 82 به زنبورداری مشغول است، می‌گوید: از آنجایی که رشته تحصیلی‌ام نیز امور دام بود و اطلاعات کافی در مورد زنبورداری داشتم به این سمت تمایل پیدا کردم. هم‌اکنون نیز در روستای تلخاب در مسیر جاده دندی مشغول پرورش زنبور عسل هستم و 250 کلونی دارم.
این زنبوردار نمونه میزان تولید عسل خود را به واسطه هر کلونی در طول سال 15 کیلوگرم اعلام و اضافه می‌کند: تولیدات من در هر کلونی 2 تا 3 کیلوگرم با کلونی‌های عادی تفاوت دارد اما نکته حائز اهمیت این است که در پرورش آنها به هیچ عنوان از داروهای شیمیایی استفاده نمی‌شود و عسل تولیدی کاملا طبیعی است. وی اظهار می‌کند: هر کیلو عسل بین 55 تا 60 هزار تومان به فروش می‌رسد.

تولید کم
کمبود میانگین تولید، بهگزینی ملکه و اصلاح نژاد و مبارزه‌ با بیماری‌ها، برخی از مشکلاتی است که این زنبوردار نمونه استان به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: در مجموع میزان تولید کم به نوعی دردسرساز شده است.
وی ادامه می‌دهد: آب و هوای نا پایدار، خشکسالی و اصلاح نشدن نژاد و نبود ملکه‌های بهگزین منجر به تولید کم عسل می‌شود.
زنبوردار نمونه زنجان با اشاره به این‌که زنبورداران به لحاظ بهره‌مندی از تسهیلات بانکی با سود کم چندان حمایت نمی‌شوند، عنوان می‌کند: در کنار این مشکل حتی وقتی نمونه هم می‌شویم جز لوح تقدیر و هدیه‌ای کوچک، تشویق، تسهیلات و امکانات خاصی برای ما در نظر گرفته نمی‌شود.
وی با اشاره به این‌که ملکه‌های کلونی‌ها را عمدتا از تهران و اصفهان خریداری کرده‌ایم، می‌افزاید: امسال برای اولین بار از میان زنبورهای با کیفیت 60 تا 70 ملکه‌ انتخاب کرده‌ام و در نظر دارم میزان تولید زنبور ملکه را افزایش دهم. وی بیان می‌کند: هر ملکه 50 تا 60 هزار تومان خریداری می‌شود، اما ملکه‌های اصلاح نژاد شده وارداتی بیش از 3 میلیون تومان قیمت دارند که خرید آنها هزینه بردار است.
وی می‌گوید: ملکه مناسب در آرام بودن زنبورهای یک کلونی(یعنی کمتر نیش می‌زنند) و در نهایت در میزان تولید بالا تاثیر بسزایی دارد. وجود یک ملکه برای هر کلونی ضروری است و اگر ملکه نباشد تمام کلونی از بین می‌رود.
زنبوردار زنجانی ادامه می‌دهد: امسال برای نخستین بار در استان موفق به تولید ژل رویال شدم که این ژل غذای ملکه یا اکسیر جوانی خطاب می‌شود. تولید این ژل مشکل است و برای درمان بیماری‌های خاص استفاده می‌شود. هر گرم آن 6 هزار تومان فروخته می‌شود. این محصول توسط زنبوران حرفه ای برای تغذیه ملکه تولید می‌شود و ضمن نیاز به زمان زیاد برای تولید، مراحل دشواری دارد.

تفاوت در کیفیت
کریمی درباره کیفیت عسل‌های تولیدی اضافه می‌کند: باید دقت داشته باشیم که عسل طبیعی در آب و هوا و پوشش گیاهی متفاوت کیفیت متنوعی خواهد داشت، یعنی هر استان عسل خاص خود را دارد. در مجموع عسل طبیعی استان با توجه به شرایط اقلیمی از کیفیت مناسبی برخوردار است.

بی‌تجربه‌ها وارد نشوند
وی سرمایه اولیه برای شروع زنبورداری را 35 میلیون تومان عنوان می‌کند و می‌افزاید: فردی که با چنین هزینه‌ای برای زنبور داری اقدام می‌کند باید کاربلد باشد، چون اگر غیر حرفه‌ای باشد در سال اول یا دوم تمام سرمایه خود را از دست می‌دهد لازم است. افراد علاقه‌مند حتما از آموزش‌های لازم برای پرورش زنبور عسل استفاده کنند و سطح اطلاعات خود را افزایش دهند.
عسل نه تنها نوعی خوراکی است، بلکه دارویی مهم برای درمان بسیاری از بیماری‌هاست. کریمی با بیان این‌که مردم این روزها به دنبال جنس ارزان قیمت هستند، اظهار می‌کند: زمانی که عسلی با قیمت نازل فرخته می‌شود امکان استفاده از داروهای شیمیایی و یا شکر در آن بسیار بالا می‌رود. اما باید توجه داشته باشند که عسل مرغوب قیمت مخصوص به خود را دارد و عسل واقعی تاثیر و خواص شفابخش دارد.
وی که مشتریانش در این سال‌ها ثابت شده و روز به روز به تعداد آنها اضافه می‌شود، تولید عسل را از تیرماه تا اواسط مرداد با توجه به زمان گرده‌افشانی‌ها اعلام می‌کند. پس از این مدت زنبورها به استراحت می‌پردازند و خود را برای سال آینده آماده می‌کنند تا بار دیگر با ذخیره آنچه در کلونی‌ها دارند عسل تولید کنند.

ارزش زنبور عسل
اغلب زنبورداران سرمایه مالی زیادی ندارند و با توجه به این‌که این حرفه آورده اقتصادی چندانی برای شاغلین در این حوزه ندارد همیشه نیاز به حمایت‌های دولت دارند، زنبور دار نمونه استان با بیان این جمله اضافه می‌کند: در برخی از استان‌ها همچون تبریز، آذربایجان غربی،آذربایجان شرقی، گیلان و اصفهان حمایت‌های بهتری نسبت به استان ما از زنبورداران می‌شود، چون به نظر می‌رسد که ارزش پرورش زنبور و تولید عسل نزد آنان مشهود تراست.
«نبی‌الله کریمی» اظهار می‌کند: زنبور علاوه بر تولید عسل در گرده‌افشانی که منجر به افزایش تولید محصولات کشاورزی می‌شود نیز نقش بسزایی دارد. یعنی ارزش افزوده محصولات زراعی و باغی كه در نتیجه گرده‌افشانی زنبور عسل ایجاد می‌شود، بیشتر از ارزش عسل و سایر تولیدات كندو است. پس باید برای رواج پرورش زنبور عسل تسهیلات مناسبی در نظر گرفته شود.

46