نقد اقتصاددان جوان ایرانی در موسسۀ فن‌آوری استیونس آمریکا/ نان‌شان از محل ادعا تأمین می‌شود

حامد قدوسی استاد موسسۀ فن‌آوری استیونس امریکا به بررسی طرح اشتغال از طریق پتروشیمی که از سوی یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری مطرح شد،پرداخت.

به گزارش خبرآنلاين، قدوسي در کانال تلگرامی خود نوشت: محمدباقر قالیباف مدعی شد که «در صنایع پتروشیمی به ازای هر یک میلیون تن، 200 هزار شغل به صورت مستقیم و 400 هزار شغل غیر مستقیم ایجاد می‌کند. می‌توانیم 8 میلیون تن به ظرفیت پتروشیمی ایجاد کنیم یعنی 1 میلیون و 600 هزار شغل مستقیم و بیش از 3 میلیون شغل غیر مستقیم»

این ادعا این قدر عجیب بود که ابتدا با واکنش متخصصان  و مدیرانی رو به رو شد که تذکر می‌دادند اتفاقا صنایع پتروشیمی جزو گران‌ترین صنایع برای ایجاد شغل است و هر میلیون تن پتروشیمی در به‌ترین حالت «چند هزار نفر» اشتغال ایجاد می‌کند.

منتقدین توضیح دادند که اگر قرار بود این ادعا درست باشد با ظرفیت نصب شده فعلی بالادست و پایین‌دست پتروشیمی در کشور باید هیچ بی‌کاری پیدا نمی‌شد و ده‌ها میلیون نفر در این صنایع فعالیت می‌کردند! قصد ما ورود به این جنبه بحث نیست چون به تفصیل در مورد آن صحبت شده است.

نقد ما معطوف به دفاعی است که طرف‌داران این گزاره پس از مشاهده نقد اولیه ارائه کردند و از منظر اقتصاد سیاسی به اصطلاح عذر بدتر از گناه است. یعنی معلوم شد که نه تنها خود وعده غیرواقعی و با خطای خیلی زیاد است بل‌که منبع آن هم کسانی هستند که خودشان ذینفع این قضیه است.

معلوم شد که استناد قالیباف به نامه‌ای است که «رئیس اتحادیه صنایع پایین دستی پتروشیمی» نوشته و مدعی شده که «به ازای هر یک میلیون تن تولید در این بخش ۲۰۰ هزار شغل ایجاد می‌شود».
مثل همه صنایع دیگر، اتحادیه صنایع پایین پتروشیمی هم یک گروه منفعت جو (Interest Group) است که کارش لابی کردن برای تامین منافع اعضایش است. لابی‌های همه صنایع این کار را می‌کنند تا قوانین و مقررات و امکان دولتی را به نفع اعضای خود برگردانند. مثلا انجمن تولیدکنندگان ذرت مدعی می‌شود که اتانول تولیدی از ذرت پاک‌ترین سوخت دنیا است.

اگر رو درواسی نبود انجمن تولیدکنندگان سیگار هم نامه می‌زد و مدعی تاثیر مثبت سیگار بر طول عمر می‌شد و به چند «مطالعه» هم استناد می‌کرد.
توصیه می‌کنم نامه  «اتحادیه صنایع پایین پتروشیمی» را در آدرس زیر بخوانید. خلاصه این نامه این است که اگر دولت خوراک را به قیمت غیر از بازار در اختیار ما قرار دهد، جلوی صادرات محصولات بالادست را بگیرد، از ما مالیات نگیرد، حق بیمه کارفرما را ببخشید، وام‌های بانکی ما قبلی را ببخشید یا استمهال کند و وام صفر درصدی جدید بدهد و الخ، ما هم «سه میلیون شغل» ایجاد خواهیم کرد و البته به این نکته هم پاسخ نمی‌دهند که بازار مصرف این همه تولید ارزان از جیب مردم (در صنعتی که مازاد ظرفیت جهانی فراوانی دارد) کجا است.

همین نامه گویا است که آن ادعای «چند میلیون شغل» کذایی در واقع توجیهی برای گرفتن بسته‌ای بزرگ و چرب و نرم از حمایت‌ها است. اگر قرار به جدی گرفتن این نوع استدلال کردن‌ها باشد اتحادیه تولیدکنندگان نساجی هم می‌تواند نامه مشابهی تولید کند و مدعی خلق ۲-۳ میلیون شغل دیگر در این بخش باشد. اتحادیه فلزکاران هم یکی دو میلیون شغل دیگر خلق می‌کند و الخ و خلاصه به جایی می‌رسیم که از خارج نیروی کار وارد می‌کنیم.

نیازی نیست که در مورد محتوای این نامه‌ها متخصص باشیم. فقط این نکته را در ذهن داشته باشیم که وقتی خود اتحادیه در قبولاندن این ادعا ذینفع است، دیگر صلاحیت اظهار نظر در آن موضوع را ندارد. مثل قاضی که در یک سمت پرونده ذینفع باشد و خود به خود رفع صلاحیت می‌شود. این موضوع لزوما نافی این نیست که خود قاضی جه قدر فرد خوبی است یا چه قدر قاضی خوبی است. اصول بی‌طرفی می‌گوید او نباید قاضی این پرونده باشد.

انتظار ما این است که تیم مشاوران نامزدها در طراحی برنامه‌های‌شان با ابتداییات اقتصاد سیاسی و رفتار رانت‌جویانه (Rent Seeking) آشنا باشند و بار دیگر وقتی صحبت از خلق اشتغال در یک صنعت و امثال آن می‌شود منبع ادعا مطالعات و کارشناسان مستقل و غیرذینفع در آن ادعا  (و نیز شاخص‌هایی مثل متوسط جهانی و روند تجربه واقعی کشور) باشد و نه نهادهایی که نان‌شان از محل این ادعاها تامین می‌شود.

3935

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 660201

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 11 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 49
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۱۲:۰۳ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    بسیار مقاله خوبی بود
    • حمید A1 ۰۹:۴۴ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۱
      1 9
      در بخش بالادستی صنعت پتروشیمی به ازای تولید هر یک میلیون تن برای حدود 2 هزار نفر اشتغال زایی می شود. میزان اشتغالزایی بخش پایین دستی صنایع پتروشیمی صنایع تکمیلی نیز 10 تا 15 برابر بخش بالادستی است، بنابراین در مقابل تولید هر یک میلیون تن محصول پتروشیمی به میزان 20 تا 30 هزار نفر نیز در صنایع وابسته پایین دستی، فرصت اشتغال ایجاد می شود.
  • بی نام IR ۱۲:۰۵ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    287 8
    شعارهای پوپولیستی پدر اقتصاد رو در میاره. اشتباه این نگرش اشتباه
  • مهدی IR ۱۲:۰۷ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    به کسی رای میدیم که الکی شعار نمی ده. حامد قدوسی همون اقتصاد دانیه که روز اول ثبت نام آقای قالیباف ثابت کرد اون 2.5 برابر کردن درآمدهای کشور منطق اقتصادی نداره.
  • بی نام A1 ۱۲:۱۳ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    167 9
    این نقد ارزشمند و پر محتواست. البته باید محاسبه کرد هر یک میلیون تن، به چه میزان شغل ایجاد میکند.
    • بی نام US ۱۶:۵۸ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
      16 1
      تو همین مقاله هم هست فقط چند هزار شغل ایجاد می کنه.
  • بی نام A1 ۱۲:۳۶ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    189 8
    آخه منطق اقتصادی شون چیه؟ اینکه صرفا بگن پول می دیم یارانه 250 هزار تومن و شغل هم 5 میلیون؟ آخه اینقدر فریب خوردن راحت؟ هر کدوم از اینا اجازه مجلس و تصویب و اینا می خواد. خودش می شه 4 سال
  • بی نام A1 ۱۲:۳۶ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    204 7
    متاسفانه آقای قالیبف به هر طریقی به نظر می رسه فقط ریاست جمهوری رو می خواد
  • بی نام A1 ۱۲:۳۷ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    131 7
    اگر این کاندید مورد نظر منطق اقتصادی داشت که خیلی خوب بود.
  • بی نام A1 ۱۲:۳۷ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    148 7
    شهر تهران رو دیدیم همینطوری مدیریت کردن
  • بی نام A1 ۱۲:۳۷ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    125 7
    گردن درد گرفتیم اینقدر نتونستیم به خاطر برج های تهرون آسمون رو ببینیم
  • بی نام A1 ۱۲:۳۸ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    129 7
    آخه واقعا جایگاه دنیوی این ارزش رو داره که اینقدر وعده الکی بدیم
    • سیا A1 ۲۱:۲۶ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
      15 1
      برو این نقد بگیرو دست از آن نسیه بدار /کآواز دهل شنیدن از دور خوش است. چرا نداره؟قطعا داره
  • بی نام IR ۱۲:۳۸ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    105 5
    جواب مقاله بسيار مستدل بود
  • بی نام A1 ۱۲:۴۲ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    91 6
    دم شما گرم
  • بی نام A1 ۱۲:۴۲ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    81 6
    تحلیل بسیار خوب و جامعی بود
  • بی نام A1 ۱۲:۴۲ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    72 3
    ممنون
  • بی نام A1 ۱۲:۴۲ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    79 4
    شما قابل تحسینه و جالبه به عنوان یک اقتصاد دان جوان اینها رو می بینین
  • بی نام A1 ۱۲:۴۲ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    48 3
    که نداره وعده پشت وعده
  • بی نام A1 ۱۲:۴۳ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    79 4
    آخه من نمی فهم ام توی مدیریت یه شهر موندیم بعد یهو یه حرف های غیر قابل پیگیری می زنن
  • بی نام A1 ۱۲:۴۳ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    69 4
    چی بگم والا هر 4 سال یه بار این شعارها رو از آقای قالیباف می شنویم
  • بی نام A1 ۱۲:۴۶ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    99 5
    خوشحالم بابت جون های ایرانی تتحصیل کرده که اینقدر موشکفانه نقد می کنن.ممنون مرد با سواد
  • بی نام A1 ۱۲:۴۶ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    56 3
    عالی
  • بی نام A1 ۱۲:۴۶ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    63 3
    این بعد از اون نقدی که به دروغ ایجاد 5 میلیون شغل و افزایش درآمد 2.5 برابری عالی تر شد
  • بی نام A1 ۱۲:۵۲ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    68 3
    مگه این مملکت متولی نداره که هر کسی اینقدر راحت بیاد وعده بده
    • بی نام A1 ۱۶:۵۴ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
      10 1
      نداره دیگه که هر کی پا میشه یه مشت شعار تحویل مردم میده.متاسفانه ما مردم رو کوته فکر بشمار میارن .
    • بی نام US ۱۷:۰۲ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
      14 1
      مملکت نباید متولی داشته باشه، بلکه مردم باید از طریق اطلاع رسانی آزاد و صادقانه آگاه بشن تا فریب وعده های دروغ و پوچ رو نخورن.
  • بی نام A1 ۱۲:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    59 4
    خوب ننوشتی استاد عالی نوشتی
  • شمس تبریزی A1 ۱۲:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    50 5
    در همین رابطه می شه از نظرات سایر اقتصاد دانها هم استفاده کرد که کلی گاف دیگه هم می شه از صحبت های ایشون پیدا کرد.
  • بی نام A1 ۱۲:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    56 3
    در پاسخ دوست دارم بگم چه نگاه خوبی داری استاد
  • بی نام A1 ۱۲:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    37 3
    عالی
  • بی نام A1 ۱۲:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    41 3
    چه نکته ریزی
  • بی نام A1 ۱۲:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    42 4
    پادرمیونی باید کرد ایشون اینقدر وعده الکی ندن
  • بی نام A1 ۱۳:۰۸ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    40 5
    خیلی خوب بود
  • بی نام A1 ۱۳:۰۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    51 3
    مگه یه بار چوب این وعده های الکی رو نخوردیم
  • بی نام A1 ۱۳:۰۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    52 2
    اگه ایشون رای بیارن کی مسئول این وعده ها می شه
  • بی نام A1 ۱۳:۱۰ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    50 3
    با مردم این کار رو نکنین
  • بی نام A1 ۱۳:۴۲ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    14 1
    کلا ایشون در نقش طلبکار اومده انتخابات، نمایندگان مجلس لطفا فراجناحی عمل کرده به ملت ایران بگویند هیچ رئیس جمهوری حق اضافه کردن قرونی به یارانه ها رو نداره مگه با اجازه مجلس مگه اینقدر ثروتمند باشه که از جیب مبارک یارانه بده الان وقت تعطیلات مجلسه؟ چطور سخنگوی قوه قضائیه مدام در حال صحبت کردن کاملا غیر جناحی هستن. مجلس روزه سکوت گرفته ببینم راستی کو اون باهنری که می خواست دولت یازدهمو مجبور به قطع یارانه کنه. کی اینا گنج پیدا کردن؟ ببینم اگه جناب رئیسی بیان و برای آستان مالیات بگذارن یا با پول اونجا به محرومان کمک کنند اجرش بیشتر نیست؟ دولت پولش کجا بود دولت قبلی برد و گم وگور کرد هیچکیم کاریش نداره. شهر تهران بدهکاره بس نیست کشورم به قهقرا بره چون اصولگرایان قدرت براشون اولویته.
  • پورامینیهمدان IR ۱۵:۵۱ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    3 10
    حدس میزنم منظور قالیباف ایجاد 3 میلیون شغل در صنایع پائین دستی است که باعدم صادرات یا بخشی از مواد اولیه پتروشیمی به خارج از کشور وفروش ان در بازار داخلی با قیمت مناسب چرخ کسب وکار در این بخش را به خرکت درامده واشتغال زائی کند
  • ناشناس A1 ۱۶:۴۰ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    5 1
    فقط وعده یارانه خطرناک است.وفرضا یارانه 3دهک افزایش پیدا کند باعث تورم وکاهش قدرت خرید دهک های میانی میشود.
  • بهروز A1 ۱۶:۴۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    2 9
    عزیزم یک رضاشاه میخواست که نگارنده این نامه رو تو آتیش بسوزونه که دیگه کسی چنین ... نکنه مملکت ما رضا شاه میخواد
  • بی نام US ۱۷:۲۰ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    11 1
    به خدا به این متنای روشنگرانه بیشتر از قبل نیازه. متاسفانه در رو به روی نخبه های واقعی بستن و شارلاتان ها و بی سوادها اداره جات و دانشگاه ها رو پر کردن.
  • بی نام A1 ۱۷:۳۹ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۰
    6 1
    ممنون از روشنگری شما. نشان داد قالیباف منافع چه گروه هایی را مدنظر دارد. اون رانت هایی که صنایع پایین دستی می خواد رو اگه به مادربزرگ منم بدن میلیونها شغل ایجاد می کنه به قیمت بیکار شدن میلیونها نفر دیگه.
  • میثم IR ۰۴:۳۷ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۱
    12 1
    متاسفانه ایشان نیز از جمله نخبگانی بودند که در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد از ایران رفتن. علاقه مندان میتونن مطالب این استاد گرامی رو تو سایتشون به اسم "یک لیوان چای داغ" پیگیری کنن.
  • بی نام A1 ۰۵:۴۱ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۱
    6 0
    کاش می شد امثال نویسنده این مقاله به داد این اقتصاد می رسیدند نه امثال اوشون که وعده توخالی می می دهند مو که خودوم موبورم خودوم رییس جمهوروم
  • م ر IR ۰۵:۵۳ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۱
    2 0
    منتظر جوابیه کارشناسان اقتصادی ستاد قالیباف هستم
    • بی نام IR ۱۰:۵۷ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۱
      1 0
      اقتصاددان تو ستاد قالیباف؟ اگر یک اقتصاددان تو ستادش داشت که همچین وعده های فضایی نمیداد
  • حبیب IR ۰۶:۴۵ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۱
    3 24
    قالیباف همین که جلوی واردات آت و آشغالای زالو صفتان رو بگیره هنره و این خودش کلی از مشاغل و کارخانه های تعطیل شده رو احیا میکنه و خیلی از بیکاران برمیگردند سرکارخودشون. پتروشیمی پیشکش. ما هم انتظار زیادی نداریم. پس قطعا به قالیباف رای میدم.
  • هاشم IR ۰۴:۱۵ - ۱۳۹۶/۰۲/۱۳
    2 0
    ایشان چرا ایران نیستند. من هم آمریکا بودم نقد می کردم.