کمر خمیده پاکبانان در پوسترباران شیراز

دیوارهای شهری که نامش عنوان یکی از مکاتب معماری ایران است، در هفته پیش کاغذ پوش بود. کاغذپوش از پوسترهای انتخاباتی که نامزدهای ورود به ساختمان «بین الحرمین» روی همه دیوارهای شهر چسباندند. هنوز که مهلت تبلیغات شروع نشده بود، برای نامزدها «جلسه توجیهی» برگزار شد تا با چند و چون تبلیغات آشنا شوند و بدانند کجا می توانند تبلیغ کنند و کجا نمی توانند. در آخر اما آنچه شاهدش بودیم، انبوه دیوارهای کاغذ پوشی بود که چشم هر گذر کنندهای را به خود جلب می کرد.به قدری میزان پوسترها در این 8 روز تبلیغات زیاد بود که در نهایت صدها نیروی شهرداری، دهها کامیونت و صدها دستگاه آب پاش گرفتار جمع کردن آن شدند؛ آن هم در شرایطی که این تبلیغات را هواداران نامزدهایی روی در و دیوار چسپاندند که می خواستند روی کرسی های شورای شهر کلانشهر شیراز نشسته و برای این شهر طرح و لایحه تصویب کرده و قانونگذاری کنند.
**به زبان اعداد
اعداد شاید حجم این پدیده را بهتر نشان دهد؛ آن طور که رمضان امینی، معاون اجرایی شهردار شیراز به گزارشگر «خبرجنوب» میگوید، از ساعت 22 روز 29 اردیبهشت «1736» تن از نیروهای شهرداری در سازمان های مختلف - و نه تنها سازمان پسماند- تا ساعت 6 صبح روز 30 اردیبهشت ماه مشغول پاکسازی شهر بوده اند؛ او توضیح می دهد: «بیش از یک هزار و 730 تن از نیروهای سازمان های پسماند، شهرداریهای مناطق یازدهگانه، آتش نشانی، اداره ماشین آلات و ... طی 8 ساعت شهر را پاکسازی کردند».امینی ادامه می دهد: «در جریان این عملیات 279 دستگاه تانکر آب، جرثفیل، بالابر، کامیون و کامیونت به کار گرفته شد».
و البته نکته جالب این است؛ اینکه حجم مجموع پوسترهای جمع آوری شده از خیابان های شهر بیش از 100 کامیون و کامیونت بوده
است.
شهرداری پیش از شروع تبلیغات اقدام به نصب حفاظهایی روی دیوارهای شهر کرد تا تبلیغات منحصر به همین نقاط مجاز باشد؛ تا آن وقت، کار پاکبانان و دیگر نیروهای امدادی آن قدر زیاد نباشد که ناچار باشند طی 8 ساعت «بیش از 100 کامیون و کامیونت» پوستر از خیابان ها و دیوارهای شهر جمع آوری کنند.
امینی می گوید که بخش بزرگی از این تبلیغات در نقاطی نصب شده بود که تبلیغات در آنها مجاز نبوده است: «پیش از آغاز تبلیغات با نظر کمیسیون تبلیغات تصمیم بر این بود که به تعداد نامزدها فضا برای نصب تبلیغات فراهم شود که این کار را کردیم اما در نهایت دیدیم که هواداران برخی نامزدها، پوستر نامزد مورد نظر خود را روی پوستر دیگران میچسباندند یا شرایطی مشابهی
را دیدیم».در تبلیغات ریاست جمهوری به لحاظ به کارگیری بنر و استفاده هواداران نامزدها از چسب های شیشه ای شاهد تخلف خاصی نبودهایم. با این حال مشکل اصلی را هواداران برخی نامزدهای انتخابات شورای شهر به بار
آوردند. معاون اجرایی شهرداری شیراز می گوید: «برخی نامزدها رعایت نکردند و این افتضاح به بار آمد. بخشی از تبلیغات هم در نقاط غیر مجاز بود. برای نمونه دیدیم که با استفاده از «سریش» پوسترها را طوری چسبانده بودند که به اموال عمومی و خصوصی خسارت وارد کرده بود؛ حتی در مواردی رنگ آمیزی خیابان ها و نقاشی دیوارهای شهر در این جریان آسیب دید».
**باری روی دوش پاکبانان
بار اصلی پاکسازی شهر روی دوش پاکبانان و دیگر نیروهای شهر بود. آن طور که روح ا... خوشبخت، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز می گوید، نتیجه تلاش این نیروها، فرآوری و ارسال پوسترها و بنرها به صنایع تبدیلی خواهد بود. تا دست کم، وقتی که این همه کاغذ در جریان تبلیغات از میان رفته، آنها بازیافت شوند؛ همچنین علیرضا پاک فطرت، شهردار شیراز از زحمت های پاکبانان تقدیر می کند و می گوید: «با برنامه ریزی های انجام شده، عوامل اجرایی شهرداری شیراز توانستند ظرف8 ساعت بخش عمده ای از شهر را پاکسازی
کنند».او البته از این می گوید که در انتخابات امسال، میزان پوسترهای تبلیغاتی نامزدها بسیار بیشتر از گذشته شده بود: «امسال شاهد افزایش اقلام تبلیغاتی شامل بنر، پوستر، پارچه نوشته، تراکت و... بودیم و پاکسازی شهر از این همه بنر در مدت کوتاه کار بسیار دشوار و بزرگی به شمار می رود که البته برای شهرداری شیراز این کارها ناشدنی نیست».
**کاهش کرسی ها، افزایش نامزدها
نمی توان انکار کرد که بخشی از تلاش نامزدها برای شناساندن خود با کمک پوسترها و تبلیغات خیابانی، گمنام بودن آنها باشد. آن طور که حیدرعالیشوندی، فرماندار شیراز به گزارشگر «خبرجنوب» گفته، امسال در شرایطی که به خاطر مصوبه مجلس شمار کرسی نامزدهای انتخابات از 21 نفر به 13 نفر کاهش پیدا کرده، در عین حال متقاضیان نامزدی انتخابات بیشتر شده بود. این شد که شمار پوسترها و بنرهایی که در شهر نصب می شد، به شکل قابل توجهی افزایش یافت. شهلا ایادی که رهبری گروه «پاکسازان طبیعت فارس» را به عهده دارد و در ساعت های بامداد دیروز به همراه گروه خود برای پاکسازی شهر به خیابان ها رفتند به گزارشگر «خبرجنوب» می گوید که بخشی از «گناه تبلیغات گسترده و چاپ این حجم از پوستر بر عهده فعالان زیست محیطی است». او توضیح می دهد: «مشکل از ما سازمانهای مردم نهاد است؛ باید از قبل اهمیت نگهداشت محیط زیست را به نامزدها گوشزد می کردیم؛ می دانید، برای ما رفتن به شهر و پاک کردن خیابان ها از پوستر غیرممکن نیست؛ چه اینکه دیروز این کار را کردیم چرا که نمی شود همه وظایف را بر عهده سازمان مدیریت پسماند و پاکبانان عزیز گذاشت ولی باید پرسید کسانی که در ستادها فعالیت می کردند در زمان پاکسازی شهر کجا بودند؟».
او همچنین از این می گوید که برای این حجم کاغذ، چه تعداد گسترده ای که درخت قطع شده است. ایادی می گوید: «به نظرم برخی از نامزدها به آن آگاهی زیست محیطی که باید دست پیدا می کردند، نرسیده بودند».
با همه این حرف ها، نمیتوان انکار کرد که بخشی از تلاش نامزدها برای چاپ هرچه بیشتر پوسترهای انتخاباتی به این بر می گردد که یا از ظرفیت رسانه های بزرگ موجود به قدر کافی بهره نگرفته اند یا اینکه رویکرد درست تبلیغات را نمی دانسته اند. این است که فرمول رسیدن به شورای شهر را در «چاپ هرچه بیشتر پوستر و بنر» دیده اند.
این ساختار در شرایطی که انتخاباتی چون شوراها اغلب ستادی است و نه حزبی و جبههای، بروز چنین رفتاری بیگانه به نظر نمی رسد. اینک باید دید تا 4 سال دیگر که مردم دوباره برای انتخابات شوراهای شهر پای صندوق های رای می روند چقدر نامزدها به پاک نگهداشتن شهر اهمیت می دهند و برای شهروندان هم چقدر مهم خواهد بود که به کسی رای بدهند که پوسترهایش را روی نقاط غیرمجاز ندیده اند.

46