«خبرجنوب» نوشت: خانواده از هم پاشیده شده و پدر و مادری که در آستانه جدا شدن هستند؛ دست و پای خط خطی شدهای که خون از باندهای آن رد شده است، دختری که به دلیل شک به خیانت پدر، آن قدر خودخوری کرده که بالاخره کارش به خودآزاری کشیده است.

خودش مي گويد ديده نمي شوم، نه كسي مرا درك ميكند و نه از من نظري ميخواهند پدر و مادر كاملاً فراموشم كردهاند اما دوستاني كه با آن ها همگروه است و با آن ها «خون بازي» راه انداخته خيلي هوايش را دارند، نه او را سرزنش مي كنند و نه طرد، هويتش را با آن ها پيدا كرده است!
اگر در گذشته يادگاري نوشتن روي تنه درختان با اجسام تيز عمل زشت و ناپسند مرسومي بود حالا اين يادگارنويسي با اجسام تيز پا را فراتر گذاشته است و به تن و بدن دختران نوجوان رسيده است. پرگار، سوزن ته گرد، تيغ اصلاح و هر چيز تيز ديگر ميتواند وسيله مناسبي باشد كه با آن بتوانند با آن دست و پاهايشان را آن طور كه مي خواهند به شكل هاي مختلف خطخطي كنند، خط خطهايي كه حتماً با خونريزي همراه است و حتي گاهي نياز به پانسمان پيدا ميكند اما برخي به اين سطح هم راضي نميشوند و با داغ كردن وسيله تيزشان و يا سوزاندن محل خراشيده شده با خاكستر سيگار يادگاريهايشان را پر رنگ تر مي كنند.
اگر اين روزها در خيابان دختران نوجواني را ديديد كه دستهاي خراشيده و ترسناكي دارند تعجب نكنيد آن ها نه جاني هستند نه يك بيمار رواني بلكه تحتتاثير پديده اي قرار گرفتند كه چند سالي است وارد مدارس دخترانه كشور شده است، پديده اي كه شمال و جنوب شهر نميشناسند بلكه آن قدر رواج پيدا كرده كه ميتوان گفت همه مدارس دخترانه را در برگرفته است.
اگر تا دهه پيش دخترها تلاش ميكردند بدنشان را سالم نگه دارند و حتي شكستن ناخنهايشان آن ها را ناراحت مي كرد، امروز با دختران نوجواني رو به رو هستيم كه خود خواسته آسيبهاي جبران ناپذيري به بدنشان مي زنند.
كارشناس ارشد روانشناسي و معاون گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشكي شيراز در اين خصوص گفت: آن چه در مدارس به عنوان آسيب رساندن به خود و ايجاد خراش و زخم ديده مي شود، يك اختلال روانپزشكي تحت عنوان خودآزاري و يا مازوخيسم محسوب ميشود.
فريبا رضايي يادآور شد: خودآزاري شامل احساس اجبار در فرد يا انگيزش براي وارد كردن آسيب و يا جراحت فيزيكي به بدن خود است؛ در اين رفتار فرد مي خواهد با يك زجر رواني غيرقابل تحمل مقابله كند و يا به دنبال اين است كه به يك تعادل رواني دست يابد.
وي گفت: در حال حاضر در كشور و استان آماري در اين مورد نداريم اما طبق اطلاعاتي كه از پزشك قانوني كشور داده شده، شيوع خودآزاري قطعي در بين مراجعين به پزشكی قانوني 7 درصد است و 7 درصد هم مشكوك به خودآزاري بوده اند.
اين متخصص حوزه روانشناسي افزود: طبق آمار جهاني در هر 12 دقيقه يك مورد خودآزاري ثبت مي شود و تمامي مشكلات و اختلالات روانپزشكي شامل يك مجموعه علل هستند كه بر روي يك رفتار تاثير مي گذارند به طوري كه عوامل موثر در خودآزاري نيز شامل افسردگي و احساس نا اميدي، تحمل پايين در برابر استرس، ارتباطات خانوادگي ضعيف، عزت نفس پايين و وجود مشكلات روان پزشكي در خانواده است.
رضايي گفت: وجود سابقه تجاوز جنسي در كودكي و يا حتي سوءاستفادههاي فيزيكي و رواني در نوجواني و يا كودكي، اختلال شخصيت، فقر اقتصادي، تاثير گروه همسالان، اينترنت و حتي در برخي مواقع مشكلاتي مانند شكست تحصيلي و فشارهاي گروه همسالان ميتواند به خودآزاري افراد منجر شود.
وي بيان كرد: برخي پژوهشها نشان داده كه خودآزاري ميتواند وسيله اي براي اجتناب از خودكشي باشد و تعدادي نيز نا آگاهانه براي اين كه از اقدام به خودكشي پيشگيري كنند، خراشهايي را روي بدن خود ايجاد مينمايند البته در برخي مطالعات ديگر نيز خودآزاري مقدمهاي براي اقدام به خودكشي محسوب شده و برخي از اين دانش آموزان خودآزار ممكن است در پايان به خودكشي دست بزنند.
رضايي افزود: در برخي موارد محققان ميگويند اين كارها زبان اعتراض است و بيشتر در دختران مشاهده ميشود و آن ها به نوعي با خودآزاري و ايجاد خراشهايي روي بدن طلب كمك ميكنند و ميخواهند توجه اطرافيان را به خود جلب نمايند.
معاون گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشكي شيراز گفت: اين مساله مي تواند تحت تاثير خرده فرهنگ هاي نوجواني، همسالان و يا فضاي مجازي رخ دهند اما كساني بيشتر در معرض خطر خودآزاري هستند كه زمينه هاي فردي و شخصي مانند عزت نفس، اختلالات روان پزشكي، افسردگي و مشكلات شخصيتي داشته و يا فشار رواني بالايي را تحمل مي كنند.
رضايي با تاكيد بر توجه بيشتر اطرافيان به اين نوجوانان يادآور شد: افزايش آگاهي و دانش كاركنان مدرسه پيرامون علائم فيزيكي و هيجاني اختلال خودآزاري و اطلاع به والدين در صورت مشاهده آن، آموزش به دانش آموزان همكلاسي به دليل گزارش آن به اولياي مدرسه و آموزش به آن ها در مورد نحوه برخورد با اين نوجوانان همسال ضروري است.
وي گفت: مديران و مشاوران مدارس بايد آموزش هاي لازم را در مورد ارايه مشاورههاي گروهي در اين خصوص به نوجوانان ببينند. بيشتر ما اين دانش آموزان را طرد ميكنيم و با آن ها رفتار قهري مي نماييم در حالي كه كمك به آنها ضروري است.
نگاه ما به دانش آموزان خودآزار مانند يك بيمار باشد
رضايي افزود: نگاه همسالان، مديران، متوليان مدرسه و حتي والدين به دانش آموز خودآزار بايد مانند نوجواني باشد كه بيمار بوده و درجه تب بالا دارد. ضروري است با آن ها ارتباط مطلوب برقرار شده، احساساتشان را درك كرده و با اين افراد همدلي نماييم، همچنين حمايتهاي فردي از اين دانش آموزان حائز اهميت است و بايد بتوانيم اختلالات به غير از خودآزاري را نيز تشخيص دهيم تا اگر افكار خودكشي وجود دارد از آن پيشگيري شود.
اين مسئول دانشگاه علوم پزشكي شيراز گفت: بايد بتوانيم از خدمات حمايتي و اجتماعي براي درمان آن ها استفاده كنيم و حتي از تيم مشاوران مدارس در اين خصوص بهره بگيريم. در همين زمينه ايجاد طرح هاي كوتاهمدت به منظور حفظ ايمني دانش آموزان مانند برگزاري كلاسهاي مهارت مديريت خشم، استرس و مهارت ارتباطي هم ميتواند از رفتارهاي خودآزاري پيشگيري كند.
رضايي افزود: در گروه همسالان افرادي را بايد به عنوان حمايتگر شناسايي كرد تا به اين دانش آموزان در معرض خطر خودآزاري كمك كنند.
وي گفت: شيوع برخي اختلالات مانند افسردگي، اضطراب و يا خودآزاري در زنان بيشتر است كه البته در مورد خودآزاري در برخي مطالعات تفاوت معناداري بين زن و مرد وجود نداشته است.
يك مشاور خانواده نيز در اين خصوص گفت: خط انداختن روي دست و يا نوشتن مطالبي روي آن در بين دانش آموزان شيرازي هم مشاهده شده و اين امر بيشتر دختران نوجوان 12 تا 15 ساله را درگير كرده است.
كاظم احمديان افزود: موردي را مشاهده كردم كه يك دانش آموز پسر بسيار درس خوان در شيراز روي دست خود با تيغ خراش هايي ايجاد كرده بود كه پس از بررسي علت متوجه شدم كه والدين او در حال جدا شدن هستند.
وي يادآور شد: اين افراد، تاييدطلب و مهرطلب هستند و به عبارتي نياز به جلب توجه دارند و با اين قبيل كارها شايد مي خواهند توجه ديگران را به خود معطوف كنند.
اين مشاور خانواده يادآور شد: بازي نهنگ آبي نيز الگوهاي غلط گروه همسالان است كه در فضاي مجازي در خصوص آن تبليغ مي شود؛ گروه جنگ هم شامل همسالاني مي شود كه از هم الگو مي گيرند، اين وضعيت به نحوي است كه آن قدر كه يك همسال بر يك دختر 13 ساله تاثير مي گذارد پدر و مادر و مربيان او نقش ندارند!
احمديان گفت: دختران نوجوان با تيغ، خودكار و حتي ميخ شروع به خراش انداختن روي دست خود مي كنند و از آن عكس مي گيرند و براي دوستان خود و حتي پسران مي فرستند. در روانشناسي نوجوانان اصطلاح «بدنامي بهتر از گمنامي» وجود دارد و افرادي كه به آن ها توجه نمي شود حاضرند با كار خلاف خود را بر سر زبان ها انداخته و ابراز وجود كنند.
وي افزود: به منظور كنترل اين وضعيت پدر و مادر، مدرسه و جامعه بايد به آن ها توجه كرده و در بخش هاي مثبت به نوجوانان خود بها دهند.
احمديان گفت: نوجواني كه ديده نشود دچار بزهكاري مي شود و خودآزاري هم يكي از عوارض عدم توجه از سوي اطرافيان است و اصطلاح بازي خون نيز كه بين دانش آموزان نوجوان رايج شده ناشي از همين قضيه است.
اين مشاور خانواده افزود: اين قضيه با خودكشي كاملاً متفاوت است و نوجوانان تنها براي جلب توجه دست به اين كارها مي زنند.
احمديان گفت: برخي از اين افراد هم الگوهاي رفتاري خود را از گروه هاي همسالان و شبكههاي مجازي مي گيرند و دختران به دليل اين كه احساسی و تاثيرپذيرتر بوده و كمتر ديده شده اند و يا مورد توجه قرار مي گيرند همچنين با توجه به وجود فرهنگ پسر سالاري در برخي خانواده ها و تبعيض جنسيتي بيشتر در جمع خودآزارها قرار دارند.
كارشناس مسئول امور پيشگيري بهزيستي شهرستان كازرون نيز يادآور ميشود: اصطلاحي با عنوان خون بازي در بين برخي دانش آموزان مدارس به خصوص دبيرستانهاي دخترانه مشاهده مي شود.
محمد طاهري مي گويد: اين افراد بيشتر روي مچ دست و يا پاي خود به وسيله تيغ خط ميكشند و اين زخم ها سطحي و گاهي هم عميق است و خودشان اصطلاحاً به آن خون بازي و يا تيغ زدن مي گويند.
وي مي افزايد: يك نوع خشونت و تخليه هيجانات در اين افراد به شكل خودآزاري بروز مي يابد و هدف آن ها بيشتر كاهش فشارهاي رواني و اضطراب و همچنين كسب آرامش است.
طاهري مي گويد: در بررسي علت ها و مصاحبه با چند دانش آموز كه اقدام به اين كار كرده بودند، متوجه تفاوت بين نسلي، تنهايي اين نوجوانان و مواردي از اين قبيل شديم به طوري كه والدين آن ها ساعات صبح تا عصر مشغول فعاليت اقتصادي بودند و امكان وجود تعامل بين نوجوان و پدر و مادر بسيار كم بود.
اين كارشناس مسئول امور پيشگيري بهزيستي مي افزايد: وجود خشونت و فشارهاي رواني موجود در محيط خانه مي تواند از جمله دلايل خودآزاري نوجوانان به خصوص دختران باشد.
وي مي گويد: اين دختران بيشتر در جمع هاي كوچك دوستي 2 تا 3 نفره اقدام به تيغ زني و خودآزاري مي كنند و در اكثر موارد اين اتفاق همزمان با تغيير و بلوغ جسمي و جنسي آن ها رخ مي دهد؛ برخي آن ها از اندام هاي خود و تغييرات موجود متنفر مي شوند و با ايجاد خراشهايي به تعبير خود بدن را تنبيه مي كنند.
طاهري مي افزايد: فرزندان در اين سنين سعي مي كنند هويت خود را در بين گروه همسالان جست و جو كنند و اين گروه دوستي نيز يك سري قوانين و مقررات متمايز را تعيين مي نمايد به طور مثال آن ها مي گويند كه هر فردي روي دستش تيغ كشيد در گروه باقي مي ماند و بقيه بايد طرد شوند!
وي مي گويد: نبود يك رابطه مناسب بين اعضاي خانواده، عدم درك نوجوان و وجود فشارهاي رواني شديد از جمله دلايل خودآزاري است و اين نوجوانان به جاي سرزنش، طرد و يا اخراج از مدرسه بايد به سمت مشاور و يا روانپزشك سوق داده شوند.

 

46

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 720250

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 8 =