اقتصاد یک علم است.علمی که به تحلیل تولید، توزیع و مصرف کالا و خدمات می پردازد و همانطور که آدام اسمیت معتقد است؛ اقتصاد علم تولید ثروت است. این علم قوانین و اصولی دارد که برای نیل به اهدافی خاص طرح ریزی شده و باید از این قوانین بدون هرگونه تغییر و تحریف تبعیت کرد. همانطور که با دستور نمی توان در مورد قوانین فیزیک تغییری ایجاد کرد، در موارد مرتبط با علم اقتصاد نیز چنین است.
بالطبع چشم بستن براین واقعیت که دنیای صنعتی و پیشرو امروزی از قوانین علم اقتصاد تبعیت می‌کند، اشتباه است چرا که تنها دلیل موفقیت در این مورد خلاصه می شود. به طور کلی یکی از با اهمیت ترین مباحث اقتصادی در اداره یک کشور مدیریت منابع و درآمدهای آن کشور است و در خصوص درآمدها چه ارزی و چه ریالی بایستی به موارد متعددی که زنجیروار به یکدیگر متصل هستند توجه کرد.
درآمد ارزي در يك كشور از نظر اينكه به چه نحوي به دست مي آيد؛ چگونه مي بايستي هزينه شود و چگونه مي بايستي تحت كنترل قرار گيرد جزو وظايف بانك مركزي مستقل هر كشور است. ولي در صورتي‌که مبناي كار بانك مركزي به صورت دستوري باشد نتيجه‌ای جز مشاهده شرايط حاضر در ایران نمي توان انتظار داشت.
یکی از فاکتورهای مهم و نقش آفرین در رشد و توسعه اقتصادی، رونق صادرات است و همین مسئله بخش مهمی از سیاست گذاری های خارجی را به خود اختصاص داده است. در اقتصاد ایران برای کاهش وابستگی اقتصادی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام، تلاش این است تا صادرات غیر نفتی رونق یابد و به همین منظور، کنترل تغییرات نرخ ارز به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده صادرات غیر نفتی، تلقی می گردد.
نرخ ارز همواره کاهش و یا افزایش درجه رقابت پذیری صادرات غیر نفتی ایران را به همراه داشته است. تغییرات نرخ ارز، مجموعه ای از تغییرات متفاوت و حتی متضاد را در بخش خارجی و داخلی اقتصاد به همراه دارد که برآیند آن می تواند عملکرد اقتصادی کشور را تحت تأثیر مثبت و یا منفی قرار دهد.
تعیین نرخ ارز از یک طرف نقش موثری در صادرات و واردات و به تبع آن تنظیم و تعدیل تراز تجاری کشور دارد و از طرف دیگر از نقش موثری در تعیین قدرت رقابتی تولیدکنندگان داخلی در برابر رقبای خارجی در بازارهای داخلی و خارجی و به تبع آن تعیین میزان تولید و اشتغال برخوردار است. همچنین تعیین نرخ ارز بر سطح عمومی قیمت ها و در نتیجه تورم نیز تأثیرگذار است.
در کشورهای در حال توسعه مسائل پولی و ارزی جنبه های سیاسی و اجتماعی به خود می گیرند و از مقوله های اقتصادی بیرون می آیند.به همین لحاظ کار برای سیاستگذاران اقتصادی بسیار مشکل تر و پیچیده تر می شود. زیرا ابعاد سیاسی و اجتماعی این قضیه آنقدر پیچیده است که گاهی اوقات سیاست گذاران اقتصادی مجبورند منتظر بمانند تا اجتماع، احساس آمادگی اعمال یک سیاست اقتصادی را پیدا کند تا آنها به اجرای آن بپردازند.
ایران هم به عنوان یک کشور پویا و در حال توسعه از این قاعده مستثنی نیست و آینده نگری در این است که در تصمیم گیری های اقتصادی بالاخص تصمیم گیری های پولی و ارزی بایستی واکنش پارامترهای اقتصادی را بداند و ابعاد مختلف قضیه را مورد بررسی قرار دهد. به طور کلی با توجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور تک نرخی کردن نرخ ارز بسیار حائز اهمیت است و لازم است بانک مرکزی از تمامی پتانسیلها و امکانات بالقوه استفاده کند.
*عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع معادن تهران
3535
نظر شما