غلامرضا باقری‌مقدم مدیر کل کشورهای مشترک المنافع وزرات خارجه مسائل مطرح شده در سفر وزیر خارجه به کشورهای ترکمنستان، گرجستان و قرقیزستان مورد بررسی قرار داد

محمد اکبری: پس از برجام تلاش بسیاری می شود تا روابط کشورمان با کشورهای مختلف مخصوصا همسایگان به شکل پیشرو ادامه پیدا کرده و مخصوصا حجم مبادلات اقتصادی به ارقام قابل قبولی برسد. در سفرها و روابط با دیگر کشورها مانع بانکی و مشکلات پیش روی این روابط پیگیری می شود. در سفر ظریف به سه کشور آسیای میانه و قفقا یان هدف پیگیری شد و مسائل مختلفی مورد توجه قرار گرفت. در این باره با غلامرضا باقری مقدم مدیر کل کشورهای مشترک المنافع وزرات خارجه گفت و گویی ترتیب دادیم تا این موضوع را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم. مشروح این گفت و گو را از نظر می گذرانید.

ارزیابی شما از سفر به این سه کشور چه بود؟ چه مسائلی بیشتر مورد توجه قرار گرفت؟

همسایگان حلقه اول اولویت سیاست خارجی هر کشوری است و هم به لحاظ ژئوپولتیکی و هم یه لحاظ ژئوکونومیکی مورد توجه است و قابل اغماض نیست.

این سفر را که برای دکتر ظریف طراحی شد در ادامه سفر های ایشان برای تعمیق همکاری های نزدیک و پیوندهای بین ایران و این کشورها صورت پذیرفت و با توجه به اعلام سال جدید به عنوان سال اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال، دکتر ظریف ترجیح دادند در این سفر هیاتی از بخش خصوصی و دولتی، ایشان را همراهی کنند. از این رو به طور کلی  عملیاتی کردن شعار سال جاری در دستگاه دیپلماسی کشورمان مورد توجه است.

خوشبختانه در این سفر با توجه به همایش هایی که در هر سه کشور برگزار شد و ارتباطات نزدیکی که بین تجار همراه با کشورهای ترکمنستان، گرجستان و قرقیزستان، ایجاد شد؛ سرمایه های جدیدی برای توسعه همکاری های تجاری و اقتصادی ایجاد شد و در عرصه بانکی تفاهمات خوبی میان نماینده بانک مرکزی کشورمان با بانک های مرکزی این سه کشور حاصل شد.

تا روابط بانکی عادی نشود و مشکلات و موانع همکاری های بانکی از میان برداشته نشود، تلاش های ما برای رسیدن به حجم مطلوب تجاری میان کشورمان با سایر کشورها نتیجه بخش نخواهد بود. بر این اساس در اولویت همکاری های ما حذف موانع بانکی و عادی سازی روابط بانکی بین ایران و این کشورها قرار گرفت.

آیا توافقات و تفاهماتی ایجاد شده که بصورت مشخص بتوان نام برد؟

خوشبختانه یادداشت تفاهمی را با ترکمنستان آماده کردیم، یکی در ترکمنستان و همچنین تلاش هایمان از گذشته به نتیجه رسید و در قرقیزستان نیز سندی آماده شد که انشالله بزودی بین مقامات بانک مرکزی دو کشور به امضا خواهد رسید.

این سفر از نظر اجتماعی نیز دارای اهمیت بود. در این سفر در دو کشور ترکمنستان و گرجستان که ما تعدادی ایرانی زندانی داشته ایم، در گفت گو ها قرار شد که زندانیان بر اساس قراردادهای توافق و امضا شده میان دو کشور تبادل شوند و هر کدام به ادامه محکومیت خودشان در کشورهای خودشان ادامه دهند.

در این خصوص در ترکمنستان به جمع بندی روشن رسیدیم و به صورت مرحله ای مقرر شد که ما اقدامات لازم را برای آزادی و تبادلات زندانیان به عمل آوریم.

در گرجستان نیز رئیس جمهور این کشور در پاسخ به درخواست ظریف برای مبادله زندانیان قول مثبت داده اند و دستور فراهم آوردن مقدمات کار را به همکارانشان دادند.

خوشبختانه به لحاظ شرایط مساعدی که پس از برجام در کشور ما حاصل شده و فضای مناسب همکاری های بین المللی فراهم آمده، اشتیاق کشور ها در این عرصه با کشورمان فراوان شده و در این سفر نیز دیدیم همایش های اقتصادی که پیشنهاد برگزاری آن را دادیم مورد استقبال این کشورها قرارگرفت و بصورت جدی شرکت های بزرگ و مقامات دولتی اقتصادی شان برای تحکیم همکاری های اقتصادی و توسعه همکاری های تجاری بین دو کشور فعالانه وارد عمل شدند.

 دلایل انتخاب این سه کشور برای این دور از سفر های آسیای میانه ظریف چه بود؟

به‌ صورت اصولی ایجاد و تعمیق رابطه به همسایگان اولویت سیاست خارجی ایران است و در هر سفر چند کشور در برنامه قرار می گیرد یا مقامی از این کشورها به ایران دعوت می شوند.

بعضی از این سفرها به صورت رفت و آمد صورت می گیرد و البته این اولین بار نیست که دکتر ظریف به بعضی کشورهای منطقه سفر می کند و در آینده نیز سفرهایی خواهند داشت چنانچه تاجیکستان نیز آقای ظریف را دعوت کرده و در حال برنامه ریزی برای این سفر هستیم، ازبکستان نیز از ایران دعوت کرده و امیدواریم در برنامه های دکتر گنجانده شود و این سفر به معنای غفلت از سایر کشورها نیست و بر اساس برنامه ایران و زمان مناسب کشورهای مقصد این سفرها انجام می شود.

در این سفر به آمدن نخست وزیر گرجستان و رئیس پارلمان قرقیزستان به یاران اشاره شد. این دو سفر چه زمانی انجام می شود؟

 هر دوی این سفرها در هفته آینده انجام خواهد شد. نخست وزیر گرجستان اوایل هفته و رئیس پارلمان قرقیزستان اواسط هفته آینده ایران سفر می کنند.

آیا در این سفر در مورد لغو‌ ویزا بین ایران و قرقیزستان مذاکراتی انجام شد؟

در سفری که رئیس جمهور به این کشور داشتند، گفت و‌گویی هایی را در این زمینه داشتند و قرار شد طرف مقابل تسهیلاتی برای سفر گردشگران ایرانی به قرقیزستان فراهم  کنند و از بسیاری مدارک و‌ مبادی که پیش از این متقاضی باید طی می کرد صرف نظر شده است، از جمله دیگر لزومی به ارائه دعوت نامه از کشور مقصد ندارند و‌ همین که به سفارت کشور مذکور مراجعه کند طی سه تا پنج روز ویزای او صادر می شود و می تواند بین پانزده روز تا یک ماه در کشور میزبان اقامت داشته باشد.

در مورد بازدداشت کامیون داران ایرانی و همچنین زندانیانی که مخصوصا در ترکمنستان هستند چه بحثهایی به نتیجه رسید؟

آقای تقی زاده معاون وزیر راه و شهرسازی همراه هیئت بودند و مذاکرات خوبی را با طرف ترکمنی انجام دادند. به دیدگاه روشنی درباره تسهیل این روند رسیدند، مذکرات ادامه دارد و در آینده نزدیک در این راستا گشایشی انجام خواهد شد.

بسیاری از زندانیان ایرانی در ترکمنستان همین رانندگان هستند که امیدواریم با این تفاهم صورت گرفته تعدادی از این افراد به کشور باز می گردند. اما پیشرفت خوبی که در رابطه با کامیون داران و حمل و نقل جاده ای صورت گرفت در قرقیزستان بود، پیش از این وقتی رانندگان ایرانی در قرقیزستان ویزا می گرفتند یک بار در سال و‌ هر بار برای یک ماه می توانستند ویزا بگیرند و این برای ترانزیت ما مشکل ایجاد کرده بود و مشکل دریافت ویزا و‌ پرداخت مبالغ زیادی باعث انتقاد رانندگان شده بود که در این سفر قرار شد که در آینده بسیار نزدیکی طی یادداشتی اعلام کنند که هر شش ماه یکبار ویزا صادر شود و ویزاها کثیر الورود باشد تا مشکلی برای رانندگان ایرانی پیش نیاید.

آیا در مورد کریدور های ترانزیتی که ایران را به کشورهای مختلف آسیای میانه وصل می کند و بازی برد برد بین طرفین است نتایجی حاصل شد؟

در سفر گرجستان موضوع کریدور خلیج فارس به دریای سیاه مورد مذاکره قرار گرفت، این کریدور یک راه بین المللی هست که ایران، حوزه خلیج فارس، کشورهای حوزه دریای سیاه از آن بهره مند می شوند. کشورهای حوزه دریای سیاه، اوکراین، بلغارستان، رومانی، یونان. البته یونان، حوزه دریای اژه است. این کشورها علاقه مند هستند که به حوزه خلیج فارس و شبه قاره دسترسی داشته باشند. ما نیز علاقه مندیم که از طریق دریای سیاه به بالکان و شرق و مرکز اروپا دسترسی داشته باشیم. در این راستا گفت وگوهای مقدماتی، چند دور بین مقامات ذیربط این کشورها صورت گرفته است؛ کار گام به گام در حال پیش رفتن است و امیدواریم که به زودی مذاکرات به نتیجه برسد و مسیر جدیدی برای ترانزیت کالا و خدمات ایجاد شود تا هم موجب نزدیکی بیشتر کشورها و هم همبستگی منافع بیشتر کشورها به یکدیگر، تثبیت صلح و ثبات منطقه ای شود.

در قرقیزستان هم موضوع ترانزیت ریلی بین چین، قرقیزستان، ترکمنستان و ایران مورد مذاکره قرار گرفت و ما از این مسیر هم استقبال می کنیم. این مسیر هم دسترسی ما را به غرب چین آسان می کند. غرب چین هم یک حوزه بسیار وسیع است و در این مسیر همکاری های ترانزیتی ما هم با آسیای مرکزی و هم با غرب چین توسعه پیدا می کند.

در حوزه انرژی و گاز هم صحبت شد؟

در موضوع گاز، ما هم در گرجستان و هم در ترکمنستان گفت وگوهایی داشتیم. در گرجستان، اینها در گذشته محموله گازی را از ما خریداری کرده بودند اما حمل نمی کردند و مشکلاتی داشتند که تفاهم انجام شده را اجرا نمی کردند. در این سفر مذاکره انجام شد؛ خوشبختانه از وزارت نفت هم که هیات همراه ما بود با همتایان خود در گرجستان به تفاهم رسیدند که حداکثر تا یک ماه آینده آن تفاهم را هم عملیاتی کنند و انشاالله با اجرا شدن آن فاز جدیدی از همکاری های تجاری اقتصادی بین ایران و گرجستان افتتاح خواهد شد.
همچنین همین مذاکرات را ما در ترکمنستان هم داشتیم. می دانید که در ترکمنستان، شرکت گاز ما با شرکت گاز ترکمنستان بر سر میزان دریافتی گاز و کیفیت آن تفاوت نظر دارند و بر این اساس همکاری های گازی ما کاهش پیدا کرده است اما شرکت های ما در حال مذاکره برای رفع و حل و فصل این مشکل هستند اما در سواپ گاز همچنان همکاری های ما ادامه دارد و نه تنها دو شرکت ما الآن در حال انجام این کار هستند بلکه چند کشور دیگر هم اظهار علاقه کرده اند که میزان سواپ را با ترکمنستان افزایش دهند که مورد استقبال طرف ترکمنی قرار گرفته و امیدواریم که مذاکرات ایشان به نتیجه مثبت برسد.

آیا کشورهای آسیای میانه علاقمند هستند در موافقنامه چابهار که بین ایران و چند کشور بسته شده است شرکت کنند؟

کشورهای آسیای مرکزی بسیار علاقه مند به دسترسی آسان به خلیج فارس و دریای عمان هستند. به این دلیل که این کشورها محصور در خشکی هستند و به آب های آزاد دسترسی ندارند، مسیر جنوبی ایران مسیر بسیار مناسبی برای رفع این مشکل آنهاست و لذا بسیار اظهار علاقه دارند که هم در بندرعباس و هم در بندر چابهار ترمینال های ترانزیتی و باری داشته و دسترسی هایی داشته باشند که بتوانند از امکانات این دو بندر ما برای تسهیل روابط تجاری خود با شبه قاره و آسیای مرکزی استفاده کنند.

در نهایت ارزیابی شما از این سفر و این کشورها چه بود؟

مهمترین بحث آن است که حلقه همسایگان به لحاظ امنیتی، اقتصادی و فرهنگی و تاریخی برای ما بسیار اهمیت دارد و ما به طور دائم در پی تحکیم روابط با این منطقه هستیم چون منطقه ما منطقه جدیدالولاده ای است با مشکلاتی مواجه است که دائما نیاز به مراقبت دارد و نیاز دارد که رفت و آمدی صورت بگیرد و به تثبیت صلح و ثبات منطقه کمک کنیم. مثلا تروریسم یکی از نقاط مشترک همکاری های ایران با این منطقه است. این منطقه یکی از اهداف تروریستی گروه های افراط گرا اعلام شده و این کشورها از این بابت نگرانی دارند. خوشبختانه ایران هم که تجربیات خوبی در زمینه مبارزه با تروریسم دارد در کنار آنها حضور دارد آمادگی دارد تجربیات خود را در اختیار این کشورها قرار دهد و در یک مکانیسم جمعی به مقابله با افراط گرایی و تروریسم بپردازد. متأسفانه بعضی کشورها نگاه کوتاه مدتی دارند و از تروریسم به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده می کنند که این بسیار خطرناک است و مطمئنا دامن خود آن کشورها را خواهد گرفت هر چند که آنها به اتکای دلارها اظهار نگرانی چندانی در این رابطه نمی کنند اما این مار در آستین پروراندن است و دیر یا زود اگر این سیاست را اصلاح نکنند و به این خطای راهبردی خود نپردازند حتما آثار زیانبار آن را تجربه خواهند کرد.

49312

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 657002

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 0 =