۱. اتحاد جریانات و گروههای سیاسی و اجتماعی تابع مؤلفه‌هایی همچون منافع و اهداف بوده که در فرآیند دستیابی به آن اهداف و تحقق منافع مشترک، بروز اختلافات چه در سطح راهبردهای ایدئولوژیک و چه در ابعاد راهکنشها چندان قابل ملاحظه نخواهد بود.
با نیل به آرمان و مقاصد ترسیم شده و حتی نانوشته، که انتخاب اهم در برابر مهم محسوب می‌شود، اختلافات رخ نموده و اهداف جدید بر حسب شرایط جدید ترسیم می‌گردد. اهداف سابق که عامل همگرایی جریانات و طیفهای همسو بودند جای خود را به اهداف جدید که برای هر یک از این جریانات در فضای جدید دارای ارزش حیاتی است، خواهد داد.
۲. با نگاهی به آنچه که در فضای سیاسی عراق در جریان است و با تطبیق آن با مقدمه‌ی فوق باید گفت که جریاناتی که امروزه از آنها به بیت شیعی یاد می‌شود در گذشته چهار هدف عمده و محوری را دنبال کرده اند:
الف. مبارزه و سرنگونی صدام.
ب. دولت سازی و تثبیت ارکان دولت جدید.
ج. اخراج نیروهای ائتلاف که به رهبری آمریکا صدام را ساقط کرده بودند.
د. آزادسازی خاک عراق از اشغال تروریستهای تکفیری داعش.
۳. دوره اشغالگری داعش علیرغم آسیب های جانی به مردم عراق و تخریب زیرساختها در سطحی قابل توجه، موجبات شکل‌گیری نهادهای جدید را با پشتوانه مرجعیت و مردم این کشور بویژه از میان شیعیان فراهم ساخت. این ظرفیت بالفعل اجتماعی که اکنون در اختیار اکثریت شیعیان عراق قرار گرفته است با گذار از مراحل 4 گانه فوق و تحقق آنها، در جامعه متلاطم عراق که خلأ قدرت همچنان احساس می‌شود، خود را در قالب اختلافات جدید نشان داده است.
۴. ساز جدایی مالکی از حیدر العبادی، اعلام خروج غیر منتظره عمار حکیم از مجلس اعلای اسلامی عراق و کناره‌گیری از ریاست آن، اختلافات مستمر جریان صدر با سایر جریانات در بیت شیعی و دهها اختلاف دیگری که در روزهای آتی بویژه تا انتخابات پارلمانی اردیبهشت سال آینده بروز خواهد کرد همگی نشان دهنده‌ی عبور جامعه عراق از یک مرحله‌ی سه ضلعی گذار مبارزه و تغییر رژیم - دولت سازی - آزادسازی و ورود به دوره جدید است. در این دوره هر یک از گروهها و جریانات، ابتدا حفظ موجودیت خود و سپس کسب قدرت حداکثری را بعنوان اهداف جدید ترسیم کرده و بدنبال تحقق آن هستند.
نتیجه:
فضای سیاسی پس از آزادسازی موصل، فضایی جدید با مطالبات جدید و با بازیگران جدید است که در پی تحقق اهداف قبلی و عبور عراق از مرحله گذار سیاسی و امنیتی و نیز اجتماعی بوجود آمده است. طرح جدید سید عمار حکیم با محوریت جوان گرایی و تصمیم به راه اندازی تشکیلات جدید سیاسی، محصول و اقتضای این دوره جدید است که باید به آن با دید فرصت و نه تهدید نگریست.
*کارشناس ارشد مطالعات عراق
52310
نظر شما