تروریسم به چالشی برای توسعه تجارت گاز در منطقه تبدیل شده به طوری که طرح انتقال گاز آسیای میانه به شبه قاره هند و صادرات گاز به عراق، توسط گروه های تروریستی تهدید می شود.
به گزارش ایرنا، جولان گروه های تروریستی، به خطری روبه گسترش در خاورمیانه تبدیل شده که علاوه بر تعاملات سیاسی، مبادلات اقتصادی کشورها را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
از جمله حوزه هایی که توسط تروریست ها مورد تهدید قرار گرفته، تجارت گاز در منطقه است به طوری که احداث خط لوله تاپی که قرار است گاز ترکمنستان و سایر کشورهای آسیای میانه را از مسیر افغانستان به شبه قاره هند ببرد، با تردید مواجه شده و مشخص نیست که چه زمانی به سرانجام برسد.
خط لوله گازی تاپی (ترکمنستان - افغانستان - پاکستان - هند) یک خط لوله ١٠٧٨ مایلی است که قرار است گاز ترکمنستان را به هند ترانزیت کند. هزینه اجرای این طرح بین 7.5 میلیارد دلار تا ١٠ میلیارد دلار برآورد می شود.
براساس طرح اولیه، اجرای این پروژه احتمالا در ماه دسامبر سال ٢٠١٥ میلادی آغاز شده و گاز آسیای میانه نیز در سال 2018 به هند تحویل داده شود. این خط لوله ظرفیت تحویل ٩٠ میلیون مترمکعب در روز گاز یا ٣٠ میلیارد مترمکعب در سال را دارد.
مسیر این خط لوله قرار است از مناطق ناامنی که طالبان در آن حضوری پررنگ دارد، عبور کند. خط لوله تاپی از میدان گازی دولت آباد ترکمنستان آغاز می شود و موازی با بزرگراه هرات، از افغانستان به قندهار خواهد رسید و پس از آن در پاکستان از شهر کویته به مولتان هند امتداد می یابد.
سابقه ایده احداث این خط لوله به سال های قبل بازمی گردد، اما به دلیل نگرانی های امنیتی و تردید کشورها برای سرمایه گذاری در این خط لوله ناامن، تاکنون این طرح به درازا کشیده شده است.
ایران نیز که به عنوان بزرگترین دارنده منابع گازی جهان شناخته می شود، نیز تاحدی برای صادرات گاز خود با معضل تروریسم در عراق و ترکیه مواجه است.
صادرات گاز ایران به عراق نیز تحت تاثیر بحران داعش در عراق و گسترش تروریسم در این کشور قرار گرفته به طوری که با وجود آماده بودن زیرساخت ها، صادرات گاز به این کشور با تاخیر چند ماهه مواجه شده است.
صادرات گاز ایران به بغداد قرار بود که از اواخر سال 1393 آغاز شود، اما به دلیل ناامنی عراق و گسترش درگیری ها به مناطق شرقی عراق، صادرات گاز ایران به این کشور به اردیبهشت ماه و سپس خرداد ماه سال 1394 موکول شد.
اما با پایان خردادماه نیز صادرات گاز به عراق انجام نشد و درحال حاضر گفته می شود که بحران داعش و استمرار ناامنی در مسیر خط لوله گاز صادراتی به بغداد، به عنوان مانعی جدی بر سر راه صادرات قرار گرفته و مشخص نیست که صادرات گاز به این کشور در چه زمانی آغاز شود.
علیرضا کاملی مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران در این خصوص اظهار داشته است: صادرات گاز به عراق، به برقراری امنیت در خاک این کشور وابسته است و ایران برای شروع صادرات گاز به عراق مشکلی ندارد.
وی خاطرنشان کرد: ایران آماده صادرات گاز به عراق است اما نبود امنیت کافی در عراق و حضور داعش در این کشور، صادرات گاز را به این کشور با تاخیر همراه کرده است.
به گفته این مقام وزارت نفت، اگر عراق بتواند مناطق دریافت گاز از ایران را پاکسازی کند ایران آماده ارسال گاز به این کشور است.
طبق قرارداد، صادرات گاز به بغداد با حجم روزانه چهار میلیون مترمکعب آغاز می شود و تا ٣٥ میلیون مترمکعب در روز قابل افزایش است.
اخیرا، نیز تهدید گروه های تروریستی متوجه صادرات گاز ایران به ترکیه نیز شده است. وقوع انفجار در خط لوله صادرات گاز ایران به ترکیه، باعث توقف صادرات تا آینده ای نامعلوم شده است. خط لوله گاز ایران به این کشور در کیلومتر 23 جاده ترانزیتی ایران - ترکیه در نزدیکی شهر دوبایزید مورد حمله تروریستی قرار گرفت و آسیب دید.
با انفجار این خط لوله، عملیات صادرات گاز متوقف شده است. هرچند علیرضا کاملی مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز می گوید: 'هر زمان که ترکیه مشکل خط لوله صادراتی را رفع و برای دریافت گاز اعلام آمادگی کند، صادرات گاز به این کشور از سر گرفته می شود'؛ اما مشخص نیست که تعمیر این خط لوله چه زمانی به اتمام برسد.
البته هنوز هیچ گروهی به طور رسمی مسوولیت این انفجار را برعهده نگرفته اما انگشت اتهام به سوی دو گروه داعش و پ.ک.ک نشانه رفته است.
هفته گذشته در یک حمله انتحاری در نزدیکی مرز سوریه، 32 تن از جوانان عضو انجمن جوانان سوسیالیست نزدیک به حزب کردی دمکراتیک خلق ها کشته و 104 تن نیز زخمی شدند. به دنبال این حادثه گروه پ.ک.ک این عملیات را به عنوان نقض آتش بس سه ساله دانست و چندین عملیات را علیه منافع دولت ترکیه انجام داد.
ایران و ترکیه در هشتم اوت سال 1996 میلادی قراردادی 25 ساله در خصوص تجارت گاز منعقد کردند. براساس این قرارداد روزانه حدود ٣٠ میلیون مترمکعب گاز ایران به ترک ها فروخته می شود.
همچنین تهران و آنکارا در هفته های اخیر، مذاکراتی را برای عقد قرارداد جدید و اعمال تغییراتی در مفاد قرارداد انجام داده بودند که بر اساس آن میزان صادرات افزایش می یابد.
البته باید توجه داشت که تهدید تروریسم برای صادرات گاز به ترکیه چندان جدی نیست و با توجه به منافع دریافت گاز برای دولت آنکارا، این دولت عزم جدی برای برقرار امنیت خط لوله واردات گاز از ایران را داراست.
برای تضمین تجارت گاز در منطقه که برای کشورهای صادر کننده، وارد کننده و ترانزیت کننده، منافعی ویژه را به دنبال دارد، باید مشارکت جمعی توسط کشورهای منطقه برای تامین امنیت تجارت انرژی انجام شود.
4949
نظر شما