خاورمیانه در لبه پرتگاه؛ ضرورت هوشمندی ما

چگونه می‌توان با سیاست‌های جنگ طلبانه عربستان، اسرائیل در سوق دادن منطقه به جنگی ویرانگر مقابله کرد؟

علی اسمعیلی: با به قدرت رسیدن ملک سلمان در عربستان در ژانویه 2015 رویارویی عربستان با محور مقاومت ایران - سوریه - حزب الله وارد مرحله جدیدی شد و شکل علنی به خود گرفت. تهاجم به یمن تحت عنوان « طوفان قاطعیت» به منظور مقابله با نفوذ ایران در آن کشور در 25 مارس 2015 از نمودهای بارز این سیاست بود. عربستان با تشکیل ائتلافی علیه حوثی ها و علی عبدالله صالح درصدد روی کار آمدن رئیس جمهور فراری یمن منصور هادی به قدرت بود. این ائتلاف که مورد حمایت غرب و اسراییل نیز بود حمایت از جنگ عربستان در یمن را محدود به مقابله با آنچه که متحدان ایران در یمن می خواندند نمود و دولت سابق امریکا با وجود اصرار عربستان و اسراییل به دلایل متعدد از جمله علاقمندی به حفظ میراث خود در توافق برجام با ایران در صدد تبدیل جنگ نیابتی به جنگ مستقیم علیه ایران نبود.

اما با روی کار آمدن ترامپ در ایالات متحده و تیم ضد ایرانی پیرامون او که دیدگاههای ضد برجامی دارند و به شدت طرفدار اسراییل هستند حاکمان جدید عربستان کار سختی برای تحریک و تهیج آنها علیه ایران نداشتند.

علاوه بر تحریک و تهیج امریکا از سوی رژیم های عربستان و اسراییل، موفقیت‎های نظامی یک ساله اخیر محور مقاومت در سوریه و عراق در برچیدن تدریجی گروه‎های تروریستی مورد حمایت غرب، اسراییل و عربستان در منطقه، ناکامی عربستان در جنگ یمن و شکست همه پرسی استقلال کردستان عراق و... سبب شده که محور امریکا، اسراییل و عربستان از موفقیت‎های محور مقاومت در منطقه برداشتی تهدید آمیز (Perception of Threat) داشته ( اذعان آنها به شکل گیری هلال شیعی از تهران تا بیروت در عمل ) و موازنه قدرت را به زیان خود و به نفع محور مقاومت ببینند و در صدد چاره جویی برآیند.

نگاهی به سخنان و اقدامات مقامات امریکایی و متحدان منطقه‎ی شان (اسراییل و عربستان) علیه ایران و حزب الله در هفته‎های اخیر گویای این امر است. در این راستا امریکایی‎ها تحریم‎هایی علیه ایران و حزب الله وضع کردند، اسراییلی‎ها بزرگترین مانور نظامی خود در دو دهه اخیر در نزدیکی مرزهای لبنان و سوریه با هدف شبیه سازی جنگ با حزب الله برگزار کردند و سعودی‎ها سعدحریری نخست وزیر لبنان را وادار به استعفا کردند و...

با بررسی دقیق متغیرهای دخیل در تصمیم گیری مقامات امریکایی و متحدان منطقه اش علیه ایران و حزب الله نباید از عوامل داخلی در کشورهای نخست غفلت کرد. در این زمینه بخشی از مقامات امریکایی و اسراییلی (قوه مجریه) و کل حاکمیت رژیم سعودی در اتخاد این رویکرد جنگ طلبانه ذی نفع هستند. در ایالات متحده پرزیدنت ترامپ به شدت تحت فشار پرونده دخالت روسیه در روی کار آمدنش در انتخابات نوامبر 2016 هست و هربار ابعاد جدیدی از این پرونده فاش می شود و اکنون دامنه تحقیقات به نزدیکترین فرد از حلقه پیرامونی وی کشیده شده و بیم از استیضاح و برکناری زود هنگامش از سوی کنگره می‎رود.

در اسراییل نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسراییل تحت فشار پرونده فساد مالی خود و نزدیکانش است که تاکنون پنج بار به دادگاه احضار شده است. در عربستان نیز ولیعهد این کشور تحت عنوان مبارزه با فساد در حال برنامه ریزی برای جانشینی زود هنگام خود به جای پدر تاجدارش و حذف رقباء است. آن چه که در این میان قابل تامل است شخصیت جنگ افروز هر سه نفر فوق از بالاترین مقامات سه رژیم امریکا؛ عربستان و اسراییل به ترتیب ترامپ؛ بن سلمان و نتانیاهو می باشد که این افراد با این فرض که می‎توانند با به راه انداختن جنگ علیه ایران و حزب الله علاوه بر عقب راندن ( Roll Back) محور مقاومت و برهم زدن موازنه قدرت به نفع خود در منطقه، مخالفان داخلی خود را نیز به حاشیه راتده و توجه افکار عمومی را از سمت خود به سمت بیرون معطوف کنند.

با توجه به اهداف سه رژیم فوق در سوق دادن منطقه به جنگی ویرانگر، هوشمندی مقامات مسئول در محور مقاومت به ویژه ایران لازم می باشد و در این زمینه اتخاذ اقدامات ذیل ضروری می‎باشد:

1- شورای امنیت ملی می‎بایست از اظهار نظرهای غیر مسئولانه از سوی مقاماتی که با سخنان و نوشته‎های خود هزینه‎های زیادی بر سیاست خارجی تحمیل می‎کنند جلوگیری کند.

2- وزارت امور خارجه از حداکثر توان خود در مجامع منطقه‎ای و بین المللی برای جلوگیری از کشیده شدن منطقه به سمت جنگی ویرانگر از سوی امریکا، اسراییل و عربستان استفاده کند.

3- به منظور تقویت توان بازدارندگی کشور، دیپلماسی دفاعی منطقه‎ی و بین المللی ایران با کشورهای دوست گسترش یابد.

4- برای رویارویی احتمالی نظامی با امریکا و متحدانش، شتاب بخشی به اقتصاد مقاومتی و استفاده از دیپلماسی اقتصادی یک ضرورت استراتژیک می‎باشد.

5- تقویت فکری دستگاه‎های سیاستگذاری کشور در زمینه سیاست خارجی به منظور اتخاذ تصمیم‎گیری عقلانی به ویژه در مورد اوضاع فعلی منطقه خاورمیانه با استفاده از نظرات کارشناسان و اساتید مجرب رشته‎های علوم سیاسی و روابط بین الملل در دانشگاه ها

*  دکترای روابط بین الملل، مدرس علوم سیاسی

52312

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 726642

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 12 =