زبان روشن عکس ها

جای خالی جشنواره های عکاسی
• محمد امین دانشور
وقتی می خواهیم هنر عکاسی را در شیراز آسیب شناسی کنیم، به دو موضوع کلی بر می خوریم؛ یکی اینکه شیراز موزه عکاسی ندارد و دیگر اینکه رویداد هنری عکاسانه چندانی در شیراز رخ نمی دهد. این در حالی است که وقتی شیراز را با شهرهای دیگر کشور مقایسه می کنیم، می بینیم که در این شهرها، با اینکه پیشینه عکاسی کمتری دارند، رویدادهای هنری بیشتری رخ می دهد. این است که به نظر من حتی اگر شده، باید به صورت سالیانه جشنواره عکاسی داشته باشیم. این موضوع به ویژه از این نظر دارای اهمیت است که در شهرهای دیگر وقتی جشنواره ای برگزار می شود، بیشتر برندگان اهل فارس و شیراز هستند و به عبارت دیگر، هنرمندان شیرازی در جشنوارهها خود را به عنوان هنرمندانی صاحب اثر نشان می دهند.
البته همان طور که گفتیم، شیراز به رغم اینکه در هنر عکاسی پیشینه مند است و با این پیشینه می تواند دارای موزه عکاسی شود، موزه عکاسی ندارد. مجموعه عکس گسترده ای که در عکاسخانه فردوسی مربوط به بهرام چهره نگار موجود بود
می توانست برای راه اندازی موزه در شیراز بسیار ارزشمند باشد ولی هنوز این موضوع راه به جایی نبرده است.
چالش سطحی نگری
• شهربانو ثابت
فناوری و پیشرفت دوربینهای دیجیتال فرایند مکانیکی عکاسی را آسان کرده است ولی متناسب با آن هنر عکاسی پیشرفت نکرده و باید سطحی نگری را چالش امروز هنر عکاسی خواند. به عبارت دیگر، آنان که با عنوان عکاس دوربین به دست می گیرند، تنها به ظاهر می پردازند و هرچه از فرم و محتوا دور می شویم جایگاه هنر عکاسی تنزل پیدا می کند. یکی از راه های کمک به این هنر می تواند برگزاری جشنوارههای حرفه ای باشد؛ البته برای برگزاری جشنواره ها هم باید به برخی آسیب ها توجه داشت. آسیب هایی از جمله اینکه چه بسا عکاسان جشنواره زده و خود را صرفا آماده کنند تا برای الگوهای از پیش تعریف شده این جشنواره عکس بگیرند.
این در حالی است که در موفقیت یک عکاس، مهمترین مولفه اثرگذار، دانستن فلسفه عکاسی است و رسیدن به دید عکاسانه نیازمند مطالعه است تا عکاس به بینش عمیق دست پیدا کند. در این میان، یکی از رویکردهای اثرگذار می تواند راه اندازی موزه عکاسی باشد. برای راه اندازی چنین موزه ای، هنرمندان و متولیان هنر باید بستر را آماده کنند و راستش را بخواهید، همین الان هم برای داشتن یک موزه بسیار دیر است. آن هم با جایگاهی که شیراز با توجه به ریشه خاندان چهره نگار دارد.
جایی برای عکس های تاریخ ساز
• حسین کشتکار
این بسیار مهم است که شیراز جایی به نام موزه عکاسی داشته باشد؛ البته باید در نظر داشت که این موزه به جز روایت سنتی، باید جایی برای نگهداری عکس های تاریخ ساز و جدید هم باشد.
* هرکسی عکاس نیست
• فروغ عدالت پور
هرکسی دوربین دست گرفت، عکاس نیست. عکاس ارزش کار دارد، نوآوری و حرمت. برای همین هر کسی که دوربین می خرد و عکس های خود را در نرم افزارهایی چون اینستاگرام منتشر می کند را نباید عکاس نامید. شاید البته بپرسید چرا. بگذارید کمی به دستهبندیهای علمی نگاه کنیم. به طور کلی عکاسی را به دو دسته همهپسند و عکاسان مفهومی تقسیم میکنند. از جمله عکس های همه پسند می توان عکس هایی که مردم آنها را دوست دارند، مانند عکسهای طبیعت و... را نام برد ولی واقعیت را بخواهید، در نسل کنونی عکاسی مردم ما، فلسفه عکاسی اهمیت بسیار زیادی دارد و حتی مردم عادی هم از عکاسی همه پسند دور شده اند و اگر در پس یک عکس نوآوری نبینند، آن را نمی پسندند. این در شرایطی است که کار عکاسی بسیار آسان تر از گذشته شده است. در گذشته، عکاس برای ارایه هنر خود باید نمایشگاه برپا می کرد و یا کتابی به چاپ می رساند ولی امروز با قدرت گرفتن جشنوارهها و فناوری، امکان ارایه عکس بسیار آسان شده است. این است که عکاسی اگرچه همه گیر شده ولی دوربین های گوشیهای همراه، و... هرگز نتوانسته اند جای عکاسی حرفه ای را بگیرند.
قرار نیست همه
عکس خوب بگیرند
• رامتین روزی طلب
از زمانی که کمپانی کداکتوانست دوربین هایی تولید کند که همه مردم بتوانند لحظات خود را ثبت کنند، عکاسی فراگیر شد. به همین خاطر دلیلی ندارد که هر کسی دوربین در دست دارد عکس خوب بگیرد و هر عکسی جذابیت خاص خود را دارد. البته اینکه کیفیت کار چگونه باشد، به عرضه، تقاضا و... وابستگی پیدا می کند ولی امروزه کارگاه های آموزشی خوبی در شهر تشکیل می شود که آموزش های لازم درباره عکس را به دوستداران این هنر ارایه می کنند.
در نظر داشته باشیم که به سادگی نمی توان تعریفی از یک عکس خوب ارایه داد. ما باید تعریف مردم را از عکس خوب بدانیم و چنین کاری یک پژوهش جامعه شناسانه نیاز دارد و به صرف سلیقه نمی توان آمار داد.
درباره موزه عکاسی هم باید بگوییم که موزه و نگارخانه های دائمی عکس در هر شهری مورد نیاز هستند؛ به ویژه در شهری چون شیراز که عکاسی دیرینگی 150 ساله ای دارد. جالب است بدانید که ما، جزو نخستین کشورهایی به شمار می رویم که عکاسی به سرعت وارد آن شد و آموزش عکاسی در ایران از همان زمان شکل گرفت.
اشباع هنر عکاسی
• سامان باقری
یکی از راهکارهای تقویت هنر عکاسی در شهری چون شیراز داشتن یک موزه عکاسی است. موزه ای که بتواند به محل برای تجمع عکاسان تبدیل شده و راه ارتباطات بیشتر میان عکاسان را فراهم کند و این روند می تواند هنر عکاسی را تقویت کند. البته در نظر داشته باشیم که نمیتوان مرز مشخصی میان عکاسان تعریف کرد چرا که برخی عکاسی را یک شغل و محل درآمد می دانند، برخی به آن به چشم تولید محتوا نگاه می کنند و برخی هم به صورت داستانی روی یک موضوع خاص کار می کنند. با این حال یکی از مشکلات ما این است که عکاسی هم مانند بسیاری از شغل های دیگر، اشباع شده و این یکی از آسیب های عکاسی است.
کلید گمشده ای به نام آموزش
• امیر سبوکی
به نظر من، مهمترین معضل امروز عکاسی، آموزش است. به عبارت دیگر، «آموزش» به حلقه گمشده حرفه و هنر عکاسی تبدیل شده و ما را تبدیل به یک شهر عقب مانده در این زمینه کرده است. کارگاه های آموزشی مناسبی هم در این زمینه برگزار نمی شود.
در نظر داشته باشیم که عکاسی یک هنر گران قیمت هم به شمار می رود و برون رفت از این مشکل نیازمند توجه مسوولان این حوزه است. به عبارتی، دولت باید به گونهای باید پشتیبان هنرمندان جوان باشند تا عکاسان بتوانند خود را نشان دهند.
در این میان، مشکلات را به چند شاخه تقسیم می کنیم؛ در عکاسی خبری با نداشتن امنیت شغلی روبرو هستیم و عکاسان خبری گاهی به خاطر ترس از نقد در برخی مسئولان امنیت شغلی مناسب را احساس نمی کنند. در زمینه عکاسی تاریخی یا به عبارتی عکاسی معماری - تاریخی با یک پدیده دشوار روبرو هستیم. امروزه عکاسی تاریخی- معماری یکی از ابزارهایی است که برای معرفی جاذبه های گردشگری می توان از آن بهره گرفت ولی به خاطر مقررات دست و پا گیر در سازمان میراث فرهنگی، عکاسی حرفه ای در بناهای تاریخی ممنوع است حال آنکه عکاسی حرفه ای یک فرصت برای معرفی توانایی های گردشگری به شمار می رود. می رسیم به عکاسی تبلیغاتی و صنعتی. در این بخش، تجهیزات بسیار گران هستند و مشکلات زیادی در فارس در این زمینه داریم. در این میان، نیاز است که موزه عکاسی در شیراز راهاندازی شود چرا که این موضوع می تواند یک جاذبه گردشگری تازه باشد چرا که شیراز خاستگاه عکاسی در کشور به شمار میرود و عکاسی پس از تهران و تبریز در شیراز رونق داشته است و با راه اندازی این موزه می توان یک جاذبه گردشگری تازه را به جاذبه های شهر شیراز افزود.

46