۰ نفر
۲۱ شهریور ۱۳۹۰ - ۰۷:۵۹

حضور ستاره ها در سینما یکی از وجوه جامعه شناختی سینماست که می توان آن را در انگاره های مختلف تاریخی در سینمای ایران و جهان مورد بحث قرار داد.

سینمای ایران در این سال های اخیر آنقدر درگیر حاشیه های مختلف بوده است که اهداف اصلی این هنر، صنعت، رسانه مهم یکسره به فراموشی سپرده شده است. سینمای ایران در طول فعالیت خود دارای شاخصه هایی میان رشته ای بوده که می توان بر اساس آن به برخی نظریه های تازه در آن دست یافت. اما دعواهای گروهی تا آن اندازه ذهن ها را به خود مشغول نموده که جایگاه سینما از ابزاری مهم در بازنمایی اجتماعی یا به محلی برای تجارت بدل شده و یا بستری برای زورآزمایی.

به هرحال سینما از دوران پیدایش خود درگیر مسائل اجتماعی بوده است. در دهه 1920 شرکتی در امریکا تاسیس شد تا بتواند میزان تاثیر گذاری و تاثیر پذیری از اجتماع را به بحث بنشیند. بنابراین جامعه شناسان امریکایی از ابتدا بر این باور بوده اند که نمی توان ارتباط سینما و جامعه را از نظر دور داشت. این نگاه تا به امروز ادامه داشته است و به عقیده برخی فیلسوف های جامعه شناس امروز رسانه ها که سینما می تواند یکی از آنها باشد توانسته اند حقایق اجتماعی را تولید کرده و آنها را به مخاطبان بباورانند.

اما در سینمای ایران دوره هایی بوده که ارتباط سینما و جامعه تنگاتنگ بوده و می توان فیلم ها را نشانه های فرهنگی دورانشان نامید و در دوره هایی دیگر این پیوستگی جای خود را به گسست و حتی شکاف داده است. جمعه گذشته در برنامه رادیویی کارنامه که از شبکه رادیویی نمایش روی آنتن رفت سعی کردم به مسئله نشانه شناسی فرهنگی حضور ستاره های سینما بپردازم و البته در هفته آینده نیز این بحث را در همان برنامه پی خواهم گرفت. اما در این مقال نیز بد ندیدم به بهانه روز ملی سینما بررسی کنیم، ستاره های سینما به عنوان بخشی مهم از سینمای ایران تا چه اندازه توانسته اند به بازنمایی فرهنگی جامعه خود بپردازند و اصولا ستاره مسئولیت انجام این کار را دارد یا خیر؟

دیوید بوردول و کریستین تامسون در کتاب تارخ سینما درباره حضور ستاره های سینما به تاریخچه ای جالب اشاره می کنند که می توان آن را اینگونه خلاصه کرد: در سال های نخستین پیدایش سینما، پس از نظم گرفتن شرکت های تولید فیلم و قوانین سینما در امریکا شرکت ها فیلم های خود را با نام شرکت های تولید کننده به نمایش می گذاشتند.

در آن دوران مردم بازیگران تئاتر ها ، وودویل ها و اپراها را می شناختند، اما هنوز نام بازیگران روی پرده نقش نمی بست. این اتفاق نمی افتاد چون صاحبان شرکت ها فکر می کردند ممکن است این تبلیغ باعث شود تا این بازیگران دستمزد بالایی طلب کنند.

اما در عمل پیش از سال های 1908-1909 تعداد هنرپیشه هایی که در فیلم های ثابت ظاهر شوند بسیار اندک بود. پس از این سال ها بود که تهیه کنندگان تصمیم گرفتند تا با بازیگران ثابت قرار دهد های بلند مدت عقد کنند.

در سال 1909 تماشاگران به شکل خودجوش به بازیگران علاقه نشان می دادند.مردم از مدیران استودیوها نام بازیگران محبوب خود را می پرسیدند و یا عکس آنها را مطالبه می کردند. در همان دوران هواداران نام های مورد علاقه خود را بر این بازیگران می گذاشتند.

فلورانس لارنس که به طور منظم در فیلم های گریفیث ظاهر می شد، دختر بیوگراف نام گرفت. فلورنس ترنر دختر ویتاگراف شد. موریس کاستلو نیز مرد ویتاگراف لقب گرفت که به او چال گونه نیز می گفتند. اینچنین بود که سیستم ستاره سازی در سینما آغاز شد.

در نخستین اظهار نظر های سینمایی منتقدی درباره فیلم فرار لیدی هلن ساخته گریفیث می نویسد:" البته افتخار اصلی این فیلم دختر بایوگراف است که مستحق آوازه خاموشی است که به دست آورده است. این زن حقیقتن جذابیت های شخصی بزرگ خود را با توانایی های نمایشی عالی ترکیب کرده است."

در سال 1910 برخی شرکت ها به تقاضای مخاطبان جامه عمل می پوشانند و شروع می کنند در تبلیغات خود از چهره بازیگران استفاده می کنند. نمایش عکس بازیگران در سینماها رونق یافت و خود بازیگران نیز هنگام نمایش فیلم ها در سالن حضور پیدا می کردند.

در سال 1911 نخستین مجله سینمایی عامه پسند به نام موشن پیکچر استوری مگزین منتشر شد که به چاپ زندگی خصوصی بازیگران می پرداخت. اما هنوز تبلیغات کعطوف به مدیران سینما ها بود و فیلم ها تا سال 1914 تیتراژ نداشتند.

آنچه تاریخ به ما می گوید این است که مردم در دوره های مختلف ستاره های خود را طلب کرده اند و این مسئله یک انگاره اجتماعی بوده است. در ایران نیز حضور ستاره در بخشی از تاریخ تابع نیاز های اجتماعی و در بخشی دیگر تابعی از نیاز های اقتصادی سینما بوده است. دهه های مختلف پیش و پس از انقلاب این شکل های مختلف حضوری دگرگونه داشته اند که خود به طور مجزا جای بحث دارد.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 172763

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 13 =