تلاش دولت برای سر و سامان دادن به اقتصاد و بازهم جنجال

"باشد که بر من و تو وزد باد مهرگان/ آنگه شود پدید که ازما دو، راست کیست"   

اخیراً دوستی مطلبی را برای من ای میل کرده بودند از مطالبی که در سایت های جناح های شناخته شده درج شده است.  موضوع مورد بحث آن ها این است که چه کسی برنامه های اقتصادی دولت را تنظیم می کند(طبیبیان یا نیلی)؟ گرچه مطلب مفیدی در گزارش آن ها یافت نمی شود لیکن نیش گزنده و اتهام آمیز نوشته های آنها کاملاً بارز است. من بنا نداشته ام به اینگونه افراد و جریان ها پاسخی ارائه کنم. لیکن بد نیست برای سایر عزیزان نکاتی را یاد آور شوم. شاید اولین گام در راه انسانیت و دیانت انصاف است. این افراد توجهی ندارند که من از سال 1373 با هیچ دولتی کاری نداشته ام و ندارم و در آینده هم نخواهم داشت. آنچه هم در زمان جنگ و بعد از آن یعنی زمان باز سازی پس از جنگ در سازمان برنامه انجام داده ام از افتخارات خود می دانم و هرچه زمان گذشته و تجربه دیگران را در این حدود بیست سال مرور کرده ام به نظرم می رسد تیمی که در آن زمان در سازمان برنامه فعال بود چه زمان جناب آقای دکتر بانکی و چه زمان جناب آقای روغنی زنجانی بسیار به کشور خدمت کرد و من هم فرصتی داشتم تا عضو آن مجموعه که شامل تمام نیرو های سازمان برنامه آن زمان می شد، باشم. لیکن این خوش انصاف هائی که جز اغراض سیاسی به هیچ چیز توجهی ندارند نمی خواهند توجه کنند که من علی الصول چند سالی است در طرف دیگر کره زمین به سر می برم و رفت و آمدم به وطن هم محدود و بیشتر برای دیدن اقوام و آشنایا و مسائل خانوادگی است. و نه با این تیم اقتصادی ارتباطی دارم و نه این که به جز آنچه در شبکه های اینترنتی منتشر می شود از کار آنها با خبر هستم. دیگر اینکه در مورد برخی مطالب هم که به عنوان بر نامه برون رفت از رکود مطرح است و به صورت گذرا خوانده ام نظرات ديگري دارم. لیکن مانند اکثر ایرانیان میهن دوست عمیقا آرزوی توفیق دولت را دارم و از دیدن و شنیدن اخبار اقدامات تخریبی که به شکل های مختلف برای خنثی کردن اقدامات دولت می شود دلخون هستم. این را گفتم نه برای این که خود را از تیم اقتصادی دولت دور معرفی کنم بلکه به عنوان یک واقعیت که به ناچار از وطن و کار هائی که در جریان است دور هستم.

برای افراد مانند نویسندگان این مطالب (که شهامت نوشتن نام خود در زير نا سزا هاىي كه مي نويسند را هم ندارند)  باید بگویم که آقای دکتر نیلی از مفاخر اقتصاد کشور هستند. بدون ادعا و بدون طلب شناسائی و قدر شناسی در تدوین اکثر قریب به اتفاق برنامه های پنج ساله و تعدادی برنامه های اضطراری دوران جنگ تحمیلی نقش اصلی و سازنده داشته اند. قلم بر داشتن و شبهه انداختن و جو سازی در مقابل اینگونه افراد و تیم زبده ای که نام آن ها در همین نوشته زیرین آمده است کار با ارزشی نیست. اگر توانستید تمام نیرو های خود را جمع کنید و چند صفحه مطلب راه گشا برای رفع مشکلات اقتصاد کشور تدارک و مطرح کنید در آن صورت است که توان خود را نشان داده اید. آن چه در دوران دولت نهم و دهم گذشت برای ده ها(و شاید صد ها) سال موضوع بحث، تشریح و موشکافی قرار خواهد داشت و  جریان ها و کسانی که با آن همراهی کرده و از آن منتفع شده اند مورد قضاوت قرار گرفته و خواهند گرفت. در سایه این حوادث فعالیت سازنده و دلسوزانه متخصصانی که برای رفع مشکلات کشور تلاش می کنند نیز به روشنی و شفافیت بیشتری مطرح خواهد شد و شبهه افکنی ها نیز تاثیرچندانی نخواهد داشت.

"باشد که بر من و تو وزد باد مهرگان/ آنگه شود پدید که ازما دو، راست کیست"

برای راحت شدن خیال این افراد نیز باید نظر کانونی اقتصادی خود را به روشنی مطرح کنم. احتیاجی به ایما و اشاره و مانند آن نیست. من به عنوان یک دانش پژوه اقتصاد و طی سال ها تجربه عملی و دیدن نمونه های موجود در جهان به صورت دست اول در امور مربوط به اقتصاد به این نتایج رسیده ام:

1.     لزوم سازمان دهی اقتصاد بر اساس امکان مراوده و داد و ستد داوطلبانه مردم. یعنی بر اساس ایجاد و حمایت از بازار های رقابتی.

2.      نقش دولت و قانون گذار و قوه قضائیه در حمایت از حقوق مصرف کننده، ایجاد شرایط تجارت منصفانه پیشگیری از هر گونه انحصار، جلوگیری از  امتیاز و فرصت هائی که برای جریان ها و افراد خاص ایجاد می شود. همچنین تحت نظم در آوردن انحصار های طبیعی با توجه به نقش هر سه قوه.

3.      محترم شمردن حقوق انسانی و آزادی های فردی از جمله حق مالکیت خصوصی به ویژه برای انسان های عادی و غیر وابسته به قدرت.

4.      عدم دخالت دولت در قیمت گذاری و توزیع کالا و تخصیص اداری منابع (از جمله ارز و تسهیلات بانکی و کالا های شرکت های دولتی) که سر منشاء رانت و امتیاز و فساد اقتصای و نا هنجاری در توزیع ثروت است.

5.      نقش قابل قبول دولت در زمینه سازی جلب مشارکت مردم و احیانا ورود مستقیم در تولید کالا ها و خدمات عمومی(آموزش عمومی، تحقیقات، توسعه زیر بنا ها، حفظ قانون و توسعه سرمایه های انسانی و اجتماعی...)

6.      اعمال انضباط اکید مالی و پولی توسط دولت. قرار گرفتن تمام فعالیت های مالی حکومتی در چارچوب بودجه هائی که نمایندگان مردم تصویب کرده و مورد نظارت قرار می دهند و حذف تمام جریان های مالی بخش عموی خارج از بودجه.

7.      جدا شدن فعالیت های سود آوری از فعالیت های سیاسی و بالعکس زیرا که در هم تنیدن آن ها موجب خسران هر دو خواهد شد.

   8.     عدم تمرکز بیشتر بخشی و منطقه ای درتصمیم گیری و کار کرد دولت، خصوصاً ضرورت استقلال بودجه ای استان ها.

   9.      نا کار آمدی سوبسید ها و ضرورت حذف آن ها و تقویت روش های حمایتی و رفاهی و بهبود توزیع در آمد و ثروت از کانال های ویژه خود. 

در نتیجه بر این افراد لازم نیست در مورد این که بنده چه فکر می کنم زیاد تلاش کنند و ارتباط آن را با بانک جهانی و مانند آن بیابند. آن چه در بالا آمد خلاصه چیزی است که کانون جمعبندی های من را از سیاست اقتصادی نشان می دهد و طی سی سال گذشته نیز ثابت بوده است. حال اگر این روش ها با منافع برخی در تضاد قرار می گیرد از طریق ایراد گرفتن به بنده و مانند آن به آن ها کمکی نمی شود. این جریان های ذی نفع هم راه خود را در جلوگیری از اصلاحات اقتصادی در کشور و باز کردن سر چشمه های رانت به طرف خود یافته اند و امید می رود روزی با تلاش های دولت و آگاهی نیرو های اجتماعی این شرایط تصحیح شده و بهبود یابد.

من فعلاً چند سالی است اینجا هستم و  دور از جريان مباحث  كارشناسي داخل كشور

خبرآنلاین: محمد طبیبیان به مقاله ای اشاره کرده است که در یکی از خبرگزاری های رسمی کشور درج شده و برنامه های اقتصادی کشور را برآمده از تفکر او یا مسعود نیلی ارزیابی کرده بوده است.

3535