اکنون مصدرنشینان کاخ سفید می‌خواهند اوضاع را به عقب برگردانند؛ یعنی دوباره حضور قدرتمند و نافذ ایران را نادیده گرفته و به نقطه صفر اختلافات بازگردند. اما آیا سیاست تجدید‌نظرطلبانه واشنگتن موفق می‌شود؟ تنها ساده‌اندیشان ممکن است چنین باوری داشته باشند. بازگشت به گذشته به مانند آن است که زمان و تحولات مربوط به آن را نادیده انگاریم. چه خوب و چه بد برای واشنگتن، اکنون ایران به جامعه جهانی پیوسته است و توانسته هرگونه اجماع دوباره علیه خود را ناکام کند. کوچک شدن دامنه اجماع سازی علیه ایران در منطقه و ناامیدی -حداقل در کوتاه‌مدت- واشنگتن از دولت‌های اروپایی در این‌باره حکایت از تغییراتی دارد که در جامعه جهانی از سال 1392 تاکنون رخ داده است. حالا بیش از ایران، این شورای امنیت سازمان ملل متحد، آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، اتحادیه اروپا و خلاصه اعضای جامعه بین‌المللی هستند که بر استمرار و ماندگاری برجام تأکید دارند.
واشنگتن مطاع دندان‌گیری برای فروش ندارد، جز بهانه‌ها و ابزاری که به نظر نمی‌رسد به وقت لزوم کارآمدی لازم را داشته باشند. درک عمومی از اقدام واشنگتن، دوباره نادیده گرفتن ایران در منطقه‌ای است که این کشور یکی از اصلی‌ترین اعضای آن است. دولت ترامپ می‌کوشد با ایجاد انشقاق در صف جریان‌های حامی ایران در سراسر منطقه، از قدرت نفوذ آن اعتبار زدایی کند. بستن درهای جهان عرب، کینه‌مند کردن مردم منطقه علیه آن و در این‌حال تغییر آرایش قوا در دستور کار قرار دارد. بنابراین اگر واشنگتن قادر نیست ایران را در جامعه جهانی منزوی کند، به انزوای منطقه‌ای آن رو آورده است. همه این اقدام‌ها برای تحریک عصبی تهران انجام می‌شود. ولی آیا چنین تلاشی قادر است به حذف یا نادیده گرفتن ایران بینجامد؟ آنچه معلوم است اینکه متحدان منطقه‌ای واشنگتن به اندازه‌ای بی‌اعتبار هستند که نتوانند ایران را به وضع گذشته بازگردانند.
اقدام متقابل تهران، در سه سطح ممکن خواهد بود؛ تقویت وفاق داخلی، گسترش تعاملات جهانی، به‌ویژه با اروپا و دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل. و سرانجام تدبیر برای خنثی‌سازی تلاش‌های زیرکانه‌ای که می‌خواهد اعتبار منطقه‌ای ایران را آسیب‌پذیر کند. واشنگتن با نادیده گرفتن واقعیت ایران در منطقه، تلاش مذبوحانه می‌کند.
یکی از مهم‌ترین عوامل تحقق برجام، قبول متقابل واقعیت حضور با نفوذ ایران و آمریکا در منطقه خلیج‌فارس بود. این دو قدرت سرانجام پذیرفتند که نمی‌توان منکر آن دیگری شد. پس در چارچوب توافق برای به‌رسمیت شناختن یکدیگر، بستر انجام مذاکراتی را که یک‌دهه بلاتکیف بود برای دست‌یابی به نتیجه معلوم و مرضی‌الطرفین فراهم کردند.
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 720205
نظر شما