اولین هواپیماهای نظامی جهان

علیرضا نورایی: برادران رایت در نخستین سال‌های پس از پرواز تاریخیشان در سال 1903 / 1282 ، هنوز کار بزرگی برای انجام داشتند. آنها برای بهبود طرحشان تلاش کردند و پروازهای بیشتری را انجام دادند تا بالاخره هواپیمایشان را در معرض دید عموم گذاشتند. خیلی نگذشت که دولت ایالات متحده به آن علاقمند شد و در سال 1908 / 1287، این دو برادر موفق شدند که از وزارت جنگ مشخصاتی جدید برای ساخت یک ماشین پرنده دریافت کنند. تلاش‌های آنها درست صد سال پیش در همین ماه میلادی، زمانی به نتیجه رسید که وسیله پرنده رایت به عنوان هواپیمای شماره یک رسته مخابرات و در واقع اولین هواپیمای نظامی جهان انتخاب شد.

1. این تصویر نمونه قبلی‌تر پرنده را در سپتامبر 1908 نشان می‌دهد؛ نمایشی کلیدی در قورت‌مایر ایالت ویرجینیا که به بردن قرارداد دولتی کمک کرد. در نهم سپتامبر همان سال اورویل رایت هواپیما را برای مدت بیش از یک ساعت در هوا نگه داشت که این یکی از نیاز‌های وزارت جنگ بود. نیازهای دیگر شامل این موارد می‌شد: حمل یک مسافر برای مسافت حداقل 200 کیلومتر با سرعت 65 کیلومتر در ساعت، قابلیت تغییر مسیر در تمام جهات و در هر لحظه، و فرود بدون هیچگونه خسارت.

2. در سپتامبر 1908 تماشاچیان در فورت‌مایر جمع شده بودند تا شاهد پرواز وسیله پرنده رایت باشند. در نمایش‌ جداگانه‌ای، ویلبور رایت هم تقریبا به طور همزمان در فرانسه مردم را به شگفتی وا داشت، جایی که بعد از ثبت رکورد 2 ساعت و 18 دقیقه و 33.5 ثانیه در ماه دسامبر، جایزه کوپه میشلین را از آن خود کرد. ملخ‌های پیشران آن هواپیما در عقب آن واقع شده بود و در واقع برخلاف عمده هواپیماهای امروزی بدنه را به جای کشیدن، هل می‌داد.

3. تا پیش از ماشین پرنده رایت، هوانوردی نظامی به بالون‌های اولیه محدود بود. در اینجا هواپیمای رایت، در اول سپتامبر 1908 با واگن به فورت‌مایر آورده می‌شود. در واقع یکی دیگر از نیاز‌های وزارت جنگ، قابلیت حمل‌ونقل آسان وسیله پرنده بود.

4. اورویل رایت احتمالا در ماه آگوست یا سپتامبر بر فراز فورت‌مایر پرواز کرد.

5. در ازای تمام توفیقات برادران رایت، آنها در هواپیماهای اولیه متحمل تعدادی سقوط و تصادم هم شدند. یکی از این حوادث در هفدهم سپتامبر 1908، در اثر جدا شدن ملخ هواپیما در حال پرواز در فورت‌مایر روی داد. لاشه هواپیما در تصویر مشخص است. اورویل رایت به خاطر شکستن پایش و صدمه کمر و دنده‌هایش تا تابستان بعدی پروازی نکرد.

6. در تابستان 1909، برادران رایت به فورت‌مایر بازگشتند تا خود را برای کامل کردن آزمایش ارتش آماده کنند. پرنده سال 1909 از موتوری با چهار سیلندر و 30 اسب بخار بهره می‌برد و وزنی معادل 335 کیلوگرم داشت. ابعاد آن 2.401متر در ارتفاع، 8.813متر در طول و پهنای بالش 11.125متر بود.

7. اورویل رایت در اول جولای 1909 مسیری را بر فراز فورت‌مایر طی کرد و در روز دوم آگوست همان سال، دولت آمریکا به طور رسمی پرنده رایت را با قیمت 30هزار دلار پذیرفت و آن را به عنوان هواپیمای شماره یک رسته مخابرات به خدمت گرفت.

8. دو نفری که در این تصویر هستنند، تماشاچیان معمولی نیستند. در سمت چپ ستوان فرانک لام، از اعضای گروهی است که پرنده رایت را ارزیابی کردند. او به عنوان مسافر در طول آزمایش‌ها پرواز کرد و بعدا در 1909 دستورالعمل پرواز را از رایت‌ها گرفت. در سمت راست هم گلن کورتز، از پیشگامان هوانوردی است که یکی از هواپیماهایش در 1911 یک ماه پس از آنکه ارتش هواپیمای مستعمل رایت را کنار گذاشت، به عنوان هواپیمای شماره دوی رسته مخابرات به خدمت درآمد.

9. این تولید مجدد پرنده رایت، در 1955 ساخته شده و در موزه ملی هوا و فضا در واشنگتن‌ به نمایش گذاشته شده است. خلبان اولیه نمونه اصلی آن در طول مدت کوتاه خدمتش، ستوان بنی فولویس بود که طبق دستور ارتش هواپیما را به فورت‌سم‌هاستون در تگزاس برد و پس از خوآموزی مختصری توسط ویلبور رایت، به یک خلبان خود-آموخته بزرگ تبدیل شد.

10. روی این تابلو در موزه نوشته است: «چرخ‌های مانور دهنده در زیر پرنده 1909 تعبیه شده است تا هواپیما روی زمین قابل حرکت دادن باشد؛ این چرخ‌ها پیش از پرواز از هواپیما جدا می‌شدند.»

11. وسیله پرنده مهم دیگری از سال 1909، هواپیمای تک‌بال بلریوت شش بود که نمونه آن در اینجا دیده می‌شود. لوئیس بلریوت از فرنسه در ماه جولای همان سال، سوار بر هواپیمای تک‌بال خود از آسمان کانال انگلیس عبور کرد. ویلبور رایت که سال قبلش در فرانسه به سر می‌برد، از امتحان شانس خود برای عبور از کانال سرباز زد تا نکند که تنها هواپیمایش در اروپا را از دست بدهد.

12. همان طور که اشاره شد دومین هواپیمای رسته مخابرات از کورتز خریداری شد که از مدل دی. نوع چهار بود. بودجه این خرید 125هزار دلار بود که توسط کنگره در اوایل بهار 1911 تصویب شد. این هواپیما از یک موتور 60 اسب بخاری وی-8 بهره می‌گرفت و می‌توانست تا دو ساعت و نیم با سرعت حداکثر 23 کیلومتر در ساعت پرواز کند. این هواپیمای 300 کیلوگرمی پهنای بالی 11.58متری، طولی 8.91متری، و ارتفاعی 2.38متری دارد. ملخ پیشران این هواپیما هم مشابه پرنده برادران رایت در پشت قرار دهد و آن را به جلو هل می‌دهد.

13. هواپیمای شماره سه رسته مخابرات ارتش آمریکا هم مدل بی. از میان هواپیماهای برادران رایت انتخاب شد. این اولین مدلی بود که رایت‌ها در تعداد تولید کردند. این هواپیما که در موزه ملی در معرض نمایش است، میان سال‌های 1916 تا 1924 میلادی آسمان‌ را می‌پیمود.

14. یک نمونه مشابه پرنده مدل بی. رایت در سال 1987 در هوا دیده می‌شود. مدل اصلی آن یک موتور 4 سیلندر رایت داشت و پهنای بالش 11.88 متر است.

15. این افراد در یکی از هواپیماهای نامعلوم رایت در لوس‌آنجلس در ژانویه 1911 نشسته‌اند. ستوان میرون کریسی در سمت چپ، قاصدی را در دست دارد که خبر از آمدن هواپیماهای جنگی می‌دهد: یک بمب جنگی.