مساله سئوال از احمدی‌نژاد

فاطمه استیری: طرح سوال از رئیس جمهور که تابوی آن بعد از چند تلاش ناموفق، در آخرین روزهای سال 90 شکسته شده بود، برای بار دوم در 32 سال گذشته، نیز بار دیگر به نام آقای احمدی‌نژاد کلید خورده است.
اسفندماه سال گذشته بعد از کش و قوس‌های چند ساله بالاخره تابوی سوال از رئیس جمهور شکست و محمود احمدی نژاد به عنوان اولین رئیس جمهور اصل هشتاد و هشتی شده به مجلس احضار شد تا رودرو با نمایندگان به 11 سوال آن پاسخ دهد.
پاسخ‌های رییس جمهور اما نه تنها قانع کننده نبود که بیشتر به اختلافات بین قوه مقننه و مجریه دامن زد و واکنش علی لاریجانی رییس مجلس هشتم و حتی مخالفان طرح سوال را نیز به دنبال داشت. احمدی نژاد با علم به ظرفیت‌های قانون و اشراف به ضعف آیین‌نامه داخلی مجلس به راحتی از زیر بار پاسخگویی به سوالات شانه خالی کرد، برخی را خارج از دامنه وظایف خود خواند، برخی را به شوخی گذراند و برخی دیگر را غیرضروری دانست. او بارها از عبارتی چون «بگذارید با شما شوخی بکنم»،«شب عید است برویم صفایی کنیم» استفاده کرد و در نهایت از مجلسی‌ها خواست به دولت او نمره بیست بدهند والا در حق او «بی‌انصافی و نامردی»کرده‌اند .(اینجا)
طراحان سوال هرچند صرف به مجلس کشاندن رییس جمهور برای پاسخگویی به سوالات وکلای ملت را دستاوردی مهم ارزیابی می‌کردند اما همانا نیز با علم به نقص آیین‌نامه داخلی مجلس در بحث سوال از رییس جمهور، در واپسین روزهای حضورشان دومین گام را برای پاسخگو کردن روسای جمهور به مجلس را برداشتند و با اصلاح آیین نامه که به موجب آن در صورت اقناع نشدن نمایندگان شکایت به قوه قضاییه برده خواهد شد راه فرافکنی، مزاح گویی و فرار از پاسخ به سوالات را بر سایر روسای جمهور بستند.(اینجا)

مجلس نهم؛ از فراخواندن پی در پی وزرا به مجلس تا سوال از رییس جمهور
مجلس هشتم تمام شد و مجلسی دیگر روی کار آمد. اما دولت با این مجلس نیز به مثابه 2 مجلس همزمان خود سرسازگاری نداشت. مجلس نهمی‌ها با بهره‌گیری از تجربه مجالس هفتم و هشتم با این دولت، از همان روزهای اول در مماشات و مصلحت‌سنجی با دولتی‌ها را بستند. اگر بهارستان‌نشینان هشتم در آخرین روزهای حضور خود به فکر مواجهه جدی با رییس جمهور افتادند، مجلس نهمی‌ها از ابتدا رویه انتقادی و جدی با رییس دولت و وزرایش را در پیش گرفتند، که نقطه آغاز آن را باید از فراخواندن پی در پی وزاری دولت به جلسات غیرعلنی برای پاسخگویی به مجلس و پیگیری چند طرح استیضاح و نقطه اوج آن را نیز باید در به ثمر نشاندن طرح سوال از رییس جمهور دانست.

دومین سوال از رییس جمهور با محور مشکلات معیشتی مردم
مهرماه امسال بار دیگر پرونده سوال از رییس جمهور باز شد اما برخلاف مجالس قبلی خیلی زود به ثمر نشست تا با احضار احمدی نژاد در آخرین روزهای حضورش در راس دولت به صحن علنی مجلس، مشکلات اقتصادی اخیر بویژه نوسانات بازار ارز را ریشه یابی شود.(اینجا)و (اینجا)
سوال از رئیس جمهور درباره مسائل ارزی و واردات گندم و خودرو با 102 امضا 19 مهرماه تقدیم هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی شد و پس از آن هیات رئیسه بررسی سوال را به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ارجاع داد. پس از بررسی این سوال در کمیسیون مجلس، امضا کنندگان سوال اعلام کردند که از پاسخ نمایندگان رئیس جمهور قانع نشده اند. (اینجا) و (اینجا)،(اینجا)و (اینجا)لطف الله فروزنده بعد از این موضوع سریعا به جمع خبرنگاران آمد و از همراه نبودن فضای مجلس با طرح سوال از رییس جمهور سخن گفت.(اینجا)
با جدی شدن طرح سوال از رییس جمهور حامیان دولت و فراکسیون اقلیت اصولگرایان مجلس به ریاست حدادعادل دست به کار منتفی کردن امضاها با توجیهاتی چون به مصلحت نبودن طرح سوال در شرایط کنونی، دامن زدن به گرانی‌ها، نگرانی از برخورد احمدی نژاد به مجلس و ... شدند. در دیگر سو طراحان سوال نیز به شدت پیگیر به اجرا درآمدن سوال بودن و برخلاف برخی جوسازی های مبنی بر از حد نصاب افتادن امضاها همچنان با قاطعیت از اجرای این سوال سخن می گفتند. حدادعادل و برخی اعضای فراکسیون اقلیت با رییس جمهور نشست برگزار می کرد و در مصاحبه‌های خود معتقد به منتفی شدن طرح سوال بودند و مطهری و همراهانش سوال معتقد به سرانجام رسیدن سوال بود و دولتی‌ها که ضمن اعلام آمادگی رییس جمهور برای پاسخ به سوال و بیان ناگفته‌ها، بر به مصلحت نبودن طرح سوال و منتفی شدن آن نیز تاکید داشتند.(اینجا)،(اینجا)،(اینجا)،(اینجا)،(اینجا)

آبستراکسیون ناموفق حامیان دولت در روز اعلام وصول طرح سوال از رییس جمهور

یکشنبه 14 آبان 91 رسید؛ جلسه علنی مجلس به روال همیشه درگیر طرح‌ها و لوایح دستور کار صحن بود و در گوشه و کنار نیز رایزنی‌ها برای پس گرفتن امضاها از سوی فراکسیون اقلیت و حامیان دولت ادامه داشت. رایزنی هایی که باعث شد سیدهادی حسینی از امضا کنندگان طرح درباره دلیل اعلام وصول نشدن طرح سوال از رییس جمهور از سوی هیات رییسه پس از 4 هفته از تحویل آن تذکر دهد. به دنبال آن عوض حیدرپور نماینده طراحان سوال، در تذکر شفاهی به رییس مجلس یادآوری کرد که طبق آیین نامه باید در این جلسه، طرح سوال اعلام وصول شود. هرچند لاریجانی اعلام کرد که طرح سوال دارای حد نصاب لازم برای اعلام وصول است و تا قبل از پایان جلسه علنی اعلام وصول خواهد شد، اما عوض حیدرپور قانع نشد و با اعلام اینکه عده ای در مجلس تلاش می کنند طرح سوال را مغایر نظر رهبری نشان دهند تا نماینده‌ها امضای خود را پس بگیرند، گفت: «برخی آقایان که نمی خواهم اسم شان را ببرم از رهبری برای منتفی شدن طرح سوال هزینه می کنند در حالی که ما به حضرت آقا ارادت می کنیم و فرمایشات ایشان را روی چشم می گذاریم اما آقا درباره طرح سوال بحثی نفرمودند.» علی لاریجانی هم در پاسخ به این دغدغه نماینده طراحان سوال، با بیان اینکه هیچ دستوری از رهبری معظم انقلاب در این زمینه ها (طرح سوال) به مجلس ارائه نشده است و انتساب اعمال فردی ما به رهبر انقلاب کار درستی نیست و اثرات سوء زیادی دارد، گفت: اگر رهبر معظم دستوری داشته باشند و به ما بگویند ما آن را به نمایندگان اعلام می کنیم(اینجا)
لاریجانی بعد از بیان این سخنان بلافاصله دستور داد تا با قرائت طرح سوال از تریبون مجلس، این غائله خاتمه یابد. علیرضا منادی هم دستور رییس را اجرا کرد و در میان اعتراض های نمایندگان فراکسیون اقلیت، طرح سوال با امضای 77 نماینده قرائت و اعلام وصول شد.(اینجا) 
مهدی کوچک زاده از حامیان دولت پس از اعلام وصول طرح سوال از رییس جمهور طی تذکری اعلام کرد که به دلیل مغایرت اقدام هیات رییسه مجلس با نظر رهبری وی و برخی از اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس، صحن علنی را ترک می کنند. زارعی دیگر نماینده تهران و عضو فراکسیون اصولگرایان نیز به جایگاه هیات رییسه مجلس رفت و با بیان این که 40 نفر از امضا کنندگان طرح سوال از رییس جمهور امضای خود را پس گرفته اند تهدید به خروج وی و همکارانش از مجلس کرد. با این حال سخنان کوچک زاده با واکنش علی لاریجانی مواجه شد که اعلام کرد اگر کسی بدون اجازه از مجلس خارج شود کار خلافی انجام داده است.(اینجا)
هرچند 21 نماینده حامی دولت و از اعضای فراکسیون اقلیت مجلس در ادامه واکنش‌های خود از مجلس بیرون رفتند اما این آبستراکسیون سرانجامی نداشت چه آنکه جلسه با حفظ رسمیت ادامه پیدا کرد. علیرضا زاکانی نیز بعد از پایان جلسه به میان خبرنگاران آمد و رسما اعلام کرد فراکسیون اصولگرایان برنامه ای برای آبستراکسیون نداشته است.
اما این همه ماجرا نبود، چه آنکه بعداز اعلام وصول حامیان دولت و برخی اصولگرایان اقلیت مجلس از دری دیگر وارد شدند. اعضای این فراکسیون  که همچنان در تب و تاب منتفی کردن سوال از رییس جمهور بودند بعد از اعلام وصول نیز از پای ننشستند و در فاز جدیدی در صحت امضاها و تعداد آنها تشکیک کردند. امری که با واکنش چندین باره اعضای هیات رییسه روبرو شد که هربار از درست بودن تعداد امضاها سخن می گفتند و در نهایت اسامی 76 امضا کننده این طرح از سوی هیات رییسه منتشر شد.(اینجا)،(اینجا)
این درحالی بود که چند تن از امضاکنندگان در مصاحبه‌هایی از پس گرفتن امضاهای خود و دادن نامه‌های انصراف به معاون پارلمانی دولت سخن می گفتند و در دیگر سو فروزنده معاون پارلمانی دولت نیز عنوان می کرد که نامه‌های انصراف را به هیات رییسه داده است. اما سخنان منادی سپیدان مسئول رسیدگی به این موضوع در هیات رییسه پاسخ پایانی به این قسم اظهارات بود که گفت«نماینده دولت بعد از اعلام وصول نامه‌های انصراف را به هیات رییسه داده است و بر طبق اصلاحیه جدید امکان پس گرفتن امضا بعد از اعلام وصول وجود ندارد. (اینجا) و (اینجا)

با این وجود اقلیتی ها همچنان از منتفی شدن سوال از رییس جمهور حرف می زنند آنچنان که حدادعادل که این روزها در تلاش برای ایفای نقش بینابینی بین دولت و مجلس است در جمع خبرنگاران همچنان از تلاش برای پیدا کردن راهکاری برای منتفی کردن سوال خبر داد.(اینجا)

روز گذشته رئیس کمیسیون اصل نودم قانون اساسی مجلس خیال همه را راحت کرد و با اشاره به بررسی اعلام وصول طرح سوال از رئیس جمهور در این کمیسیون، گفت: هیات رئیسه در قرائت طرح سوال از رئیس جمهور طبق قانون عمل کرد.
محمدعلی پورمختار در حاشیه نشست علنی چهارشنبه ۱۷ آبان مجلسر در جمع خبرنگاران گفت: با توجه به بررسی پرونده اعلام وصول طرح سوال از رئیس جمهور در کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی، توضیحاتی از سوی هیات رئیسه به کمیسیون ارجاع شده که این توضیحات قانع کننده بود.
نماینده مردم بهار و کبودراهنگ در مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنانش تصریح کرد: با توجه به اینکه توضیحات هیات رئیسه برای کمیسیون اصل ۹۰ قانع کننده بود، اما منتظر شنیدن سخنان منتقدان و برخی نمایندگان که نسبت به اعلام وصول طرح سوال از رئیس جمهور شکایاتی دارند، هستیم تا صحبت‌های آنها نیز بررسی شود.

 /27220