احسان زارعی / این برای دهمین بار در تاریخ فوتبال ایران است که تیم ملی ایران در مسابقات مقدماتی جام ملت های آسیا حضور خواهد یافت. ایران در جام ملت های 1956و 1964 شرکت نکرد و در سال 1968 نیز به دلیل میزبانی از حضور در مرحله مقدماتی معاف شد. ایران به دلیل قهرمانی نیز در دوره های 1972، 1976 و 1980 از حضور در مرحله مقدماتی معاف بود. البته در جام 1976 ایران علاوه بر اینکه مدافع عنوان قهرمانی بود، میزبانی مسابقات را نیز بر عهده داشت. عملکرد ایران در تاریخ مسابقات مقدماتی جام ملت های آسیا و رکوردهای آن را مرور می کنیم:
1960: تیم ملی ایران برای اولین بار جهت حضور در دومین دوره مسابقات جام ملت های آسیا اعلام آمادگی کرد. ایران در منطقه غرب آسیا با هندوستان، پاکستان و رژیم صهیونستی همگروه شد. مسابقات به صورت متمرکز و رفت و برگشتی در آذرماه 1338 و در شهر کرالای هند برگزار شد و به علت گرمای شدید، بازی ها در 80 دقیقه انجام شد. ایران در اولین بازی با 3 گل اسرائیل را در هم کوبید، اما دو شکست غیرمنتظره مقابل هند و پاکستان باعث شد تا تیم ملی از صعود ناامید شود. البته ایران این دو شکست را در دور برگشت مسابقات جبران کرد، اما در نهایت با 7 امتیاز در رده دوم قرار گرفت و از صعود بازماند. فرانس مساروش مجاری سرمربی تیم ملی بود و عباس حجری با 5 گل بهترین گلزن ایران شد.
1984: ایران برای دومین بار در مسابقات مقدماتی جام ملت های 1984 حضور یافت. تیم ملی در گروه اول مقدماتی با بنگلادش، اندونزی، فیلی پین، تایلند و سوریه همگروه شد و مسابقات نیز در جاکارتای اندونزی برگزار شد. تیم ملی با 6 برد و 22 گل زده در مقابل 2 گل خورده، مقتدرانه راهی مرحله نهایی شد. محمود یاوری سرمربی تیم ملی در این مسابقات بود و ناصر محمدخانی با 9 گل زده بهترین گلزن ایران شد.
1988: تیم ملی با مربیگری مرحوم پرویز دهداری وارد مسابقات شد. ایران با سوریه، کره شمالی، نپال و هنگ کنگ همگروه شد و مسابقات در شهر کاتماندوی نپال بصورت متمرکز انجام شد. تیم ملی با 2 برد و 2 تساوی به عنوان تیم دوم گروه صعود کرد، در حالی که فقط یک امتیار بیشتر از کره شمالی گرفت و تا آستانه حذف نیز پیش رفت. کریم باوی با 4 گل زده بهترین گلزن ایران در این مسابقات شد.
1992: ایران در گروه سوم مقدماتی با هند و پاکستان همگروه شد. تیم ملی با رهبری علی پروین راهی کلکته هند شد و با دو برد قاطع و 10 گل زده و بدون گل خورده مقابل دو حریف قدیمی خود پیروز شد و راهی مرحله نهایی شد. فرشاد پیوس با 3 گل زده بهترین گلزن مسابقات شد.
1996: تیم ملی ایران در پنجمین حضور خود در مسابقات مقدماتی جام ملت های آسیا، با عمان و نپال و سریلانکا در گروه 5 قرار گرفت. مسابقات بصورت رفت و برگشتی در تهران و مسقط برگزار شد و تیم ملی با 6 برد و 27 گل زده و یک گل خورده، بهترین عملکرد را در تاریخ این مسابقات از خود بر جای گذاشت. محمد مایلی کهن سرمربی تیم ملی در این مسابقات بود و علی دایی با 12 گل زده بهترین گلزن مسابقات شد. بهترین برد ایران نیز با برد 8-صفر مقابل نپال ثبت شد.
2000: تیم ملی در مقدماتی جام ملت های 2000 آسیا با سوریه، بحرین و مالدیو در گروه دوم قرار گرفت.ایران با مربیگری جلال طالبی برای دور رفت عازم حلب سوریه شد و با شکست مقابل بحرین، پس از 41 سال در این مسابقات شکست دیگری را تجربه کرد. مسابقات دور برگشت در تهران برگزار شد و ایران در نهایت با 13 امتیاز از 6 بازی و فقط به خاطر تفاصل گل مثبت نسبت به سوریه به مرحله نهایی راه یافت. علی دایی با 6 گل بهترین گلزن تیم ملی در این مسابقات شد.
2004: از این دوره به بعد، روش برگزاری مسابقات از حالت نیمه متمرکز خارج و بصورت کاملاً رفت و برگشتی شد. ایران در گروه چهارم با لبنان، اردن و کره شمالی همگروه شد و با 5 برد و یک باخت و کسب 15 امتیاز به خاطر تفاضل گل مثبت تر در صدر گروه قرار گرفت. در دو بازی اول همایون شاهرخی سرمربی تیم ملی بود و 4 بازی بعدی را برانکو روی نیمکت تیم ملی نشست. بازی برگشت ایران و کره شمالی در تهران به خاطر پرتاب یک ترقه و ترک زمین از سوی کره ای ها ناتمام باقی ماند و در نهایت 3- صفر به نفع ایران شد. علی دایی با 4 گل زده بهترین گلزن تیم ملی شد.
2007: مسابقات مقدماتی جام ملت های آسیا قبل از جام جهانی 2006 آغاز شد و ادامه آن نیز بعد از جام جهامی پیگری شد. تیم ملی ایران با کره جنوبی، سوریه و تایوان در گروه دوم قرار گرفت و در اولین بازی برانکو سرمربی تیم ملی بود، اما در 5 بازی بعدی امیر قلعه نوعی تیم ملی را هدایت می کرد. ایران با 4 برد و 2 تساوی و بالاتر از کره جنوبی به عنوان صدرنشین راهی مرحله نهایی شد. علی کریمی، مهرزاد معدنچی و جواد نکونام هر کدام با 2 گل زده بهترین گلزنان تیم ملی در این دوره بودند.
2011: ایران برای حضور در جام ملت های 2011 آسیا با اردن، تایلند و سنگاپور در گروه پنجم قرار گرفت.تیم ملی مسابقات را با علی دایی و پیروزی 6- صفر بر سنگاپور آغاز کرد، اما در 4بازی آخر افشین قطبی سرمربی تیم ملی بود. ایران با 6 امتیاز و با تفاضل گل مثبت تر نسبت به اردن در صدر جدول قرار گرفت و راهی مرحله نهایی شد. محمد نوری و جواد نکونام با 2 گل زده بهترین گلزنان ایران در این دوره بودند.
2015: تیم ملی برای حضور در اولین جام ملت های آسیا که خارج از قاره آسیا برگزار خواهد شد، در گروه دوم با لبنان، کویت و تایلند قرار گرفته است. تیم ملی مسابقات را با پیروزی مقابل لبنان در تهران با کارلوس کی روش آغاز کرد و در دومین بازی نیز مقابل کویت همین مربی هدایت تیم ملی را عهده دار خواهد بود. اما ادامه مسابقات بعد از پایان مسابقات مقدماتی جام جهانی 2014 خواهد بود و شاید مثل 3 دوره گذشته، در این دوره هم 2 سرمربی هدایت تیم ملی را در این مسابقات تجربه کنند!
جدول عملکرد کلی تیم ملی ایران در مقدماتی جام ملت های آسیا(1960- 2011)
| گل زده- گل خورده | باخت | مساوی | برد | بازی | دوره |
| 12- 10 | 2 | 1 | 3 | 6 | 1960 |
| 22- 2 | 0 | 0 | 6 | 6 | 1984 |
| 6- 1 | 0 | 2 | 2 | 4 | 1988 |
| 10- 0 | 0 | 0 | 2 | 2 | 1992 |
| 27- 1 | 0 | 0 | 6 | 6 | 1996 |
| 16- 2 | 1 | 1 | 4 | 6 | 2000 |
| 16- 5 | 1 | 0 | 5 | 6 | 2004 |
| 12- 2 | 0 | 2 | 4 | 6 | 2007 |
| 11- 2 | 1 | 1 | 4 | 6 | 2011 |
| 5- 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 2015 |
| 132- 25 | 5 | 7 | 36 | 48 | مجموع |
بهترین برد
دو پیروزی 8- صفر بهترین نتایج تیم ملی در مسابقات مقدماتی جام ملت های آسیا بوده اند. ایران در مقدماتی1996 با 8 گل نپال را شکست داد و در دوره بعدی نیز با 8 گل مقابل مالدیو پیروز شد.
بدترین شکست
تیم ملی ایران در طول مسابقات مقدماتی جام ملت های آسیا فقط 5 بار شکست خورده است که دو باخت مقابل اردن و یک باخت مقابل بحرین با اختلاف یک گل بوده است. دو شکست دیگر مقابل هند با نتیجه 3-1و مقابل پاکستان با نتیجه 4-1 در مقدماتی جام 1960 بوده است که شکست با اختلاف 3گل مقابل پاکستان، سنگین ترین شکست تیم ملی محسوب می شود.
حریفان
تیم ملی در طول حضور خود در مسابقات مقدماتی جام ملت های آسیا با 20 کشور آسیایی روبرو شده است و در این میان بیشترین رویارویی را با سوریه داشته است. ایران 7 بار با سوریه در مقدماتی جام ملت های آسیا روبرو شده که 4 برد و 3 تساوی بدست آورده است. پس از سوریه، اردن با 4بار بیشترین رویارویی را با ایران داشته است که 2 برد و 2 باخت مقابل تیم ملی ایران بدست آورده است. در دوره فعلی نیز ایران سابقه بازی با لبنان و تایلند در مقدماتی جام ملت های آسیا را داشته و کویت برای اولین بار حریف ایران در این مسابقات شده است.
بهترین عملکرد سرمربیان
محمد مایلی کهن و محمود یاوری در دوره های 1996 و 1984 با 6 برد از 6 بازی بهترین عملکرد را در این مسابقات داشته اند. البته تیم مایلی کهن با 27 گل زده در مقابل یک گل خورده عملکرد نسبتاً بهتری از تیم یاوری داشت که 22 گل زده و 2 گل خورده داشت.
43 43
نظر شما