سرانجام، به سوی مردم آتش گشوده شد-خواه از سوی ارتش و خواه از سوی هرکس دیگری- و خون بر زمین جاری شد، اکنون سایه هولناک برادر کشی و مسلمان کشی سراسر مصر را فرا گرفته و انتظار می رود که معترضین خون را بخواهند با خون بشویند.
در یادداشت سیزدهم تیر گذشته همزمان با برکناری محمد مرسی در کودتای -مردم خواسته- ارتش، بروز این خشونت ها را پیشبینی کردم. [مصر؛ نقطه سرخط!]
آنهایی که در انتخابات ریاست جمهوری مصر در جولای 2012 شرکت کرده و به محمد مرسی رأی دادند بیش از 13 میلیون نفر بوده اند. آنها معتقدند رئیس جمهور منتخب و قانونی آنها با کودتای ارتش از قدرت خلع شده و خواستار بازگشت او به قدرت هستند و قصد دارند تا زمان محقق شدن خواسته خود در خیابان ها بمانند.
از سوی دیگر مخالفان مرسی که در انتخابات سال 2012 با اختلاف یک میلیون رأی صحنه را واگذار کرده اند معتقدند که حالا تعداد آنها بسیار بیشتر شده [35 میلیون مصری از ارتش حمایت کردند] و دخالت ارتش به دلیل آنکه با خواست مردم بوده مشروعیت کامل دارد.
نه طرفداران مرسی حاضر به کوتاه آمدن هستند و نه مخالفان او تن به بازگشت مرسی خواهند داد. خطرناک ترین قسمت ماجرا این است که هیچ گروهی به گروه دیگر برتری چشمگیر و غالبی ندارد.
لذا از همان روزی که ارتش، مرسی را برکنار کرد پیشبینی حرکت مصر به سمت خشونت های افسار گسیخته کار سختی نبود. با این همه در روزهای گذشته خشونتی که انتظار آن در سال 2011 و از سوی نظام دیکتاتوری محمد حسنی مبارک می رفت در زمانی خلق می شود که قرار بود همه چیز نوید بخش آزادی و پیشرفت باشد.
در این میان خوشبینانه ترین پیشبینی این است که اخوانی ها برای هدر نرفتن خون مردم و به منظور حذف وحدت و یکپارچگی کشور و برای جلوگیری از تبدیل شدن مصر به سوریه دوم از حقی که برای خود در حکومت متصور می دانند بگذرد و از همه طرفداران خود بخواهند که به داشتن سهمی در دولت آینده رضایت دهند به خانه های خود بازگردند. [افزایش تلفات درگیری‌های مصر/80 کشته و هزاران زخمی در روز شنبه]
اما واقعیت این است که این تصور بیش از حد خوشبینانه است. طرف اخوانی دقیقا همین توقع را از مخالفان مرسی دارد و حاضر به مماشات نیست. اخوانی ها نشان داده اند که اهل کوتاه آمدن نیستند و با اینکه تلفات داده اند صحنه را خالی نمی کنند و گویی که از کشته شدن و خون دادن در راهی که آن را درست می پندارند استقبال نیز می کنند، هل من مبارز می طلبند.
در همین حال ارتش به مسیری وارد شده است که بازگشت از آن برایش میسر نیست و تا همین حالا متوجه شده است که رتق و فتق اوضاع و کنترل این لشگرکشی های خیابانی از عهده آن خارج است و هرگونه توسل به زور و خشونت و کشت و کشتار فقط عمق فاجعه را زیادتر خواهد کرد ضمن آنکه هرچقدر این بحران طولانی می شود از محبوبیت ارتش مصری که روزگاری از افتخارات این کشور محسوب می شد کاسته می شود و این هم یک شکست داخلی و هم یک شکست خارجی در کنار یک دشمن خونی به نام اسرائیل است.
از سوی دیگر بن بست سیاسی و اجتماعی هولناکی که در مصر پدید آمده بستر بسیار مناسبی برای سرویس های اطلاعاتی و جاسوسی منطقه و خارج از منطقه است تا از آب گل آلود ماهی گرفته و اهداف خود را پیش ببرند. در حالیکه اخوان المسلمین ارتش مصر را مسئول کشتار مشمئز کننده روزهای جمعه و شنبه در این کشور می داند، ژنرال ها، خون کشته شدگان در اعتراضات را به گردن نمی گیرند و مدعی هستند که ارتش خود در این ماجرا قربانی داده است. [تصاویری از درگیری های خونین مصر]
در چنین شرایطی این سوال مطرح است که اگر ارتش به معترضان آتش نگشوده، خون معترضان را چه کسی برزمین ریخته است؟ برای این سوال دو پاسخ منطقی وجود دارد:
یا ارتش دروغ می گوید و عامل اصلی کشتار مردم معترض است که باید به ناچار برای کنترل شرایط کشتار بیشتری را مرتکب شود و یا ارتش راست می گوید و عامل کشتار مردم، عاملان -دانسته یا نادانسته- سرویس های اطلاعاتی و امنیتی بیگانه برای تبدیل کردن اعتراض های خیابانی به جنگ داخلی هستند. در حالت دوم سلفی ها به دلیل برخورداری از جمود فکری شدید، ماده مستعدی برای تبدیل شدن به این عاملان ناخواسته دارند.[جنگ خیابانی در قاهره ]
اما خبر بد این است که توده مردم مصر به دلیل پایین بودن سطح سواد و آگاهی و فقر فرهنگی شدیدی که ناشی از دوران دیکتاتوری حسنی مبارک است هاضمه فکری مناسبی برای درک این واقعیت ها ندارند و خون های ریخته شده احساسات آنها را تحریک خواهد کرد و متاسفانه شرایط به سمتی پیش خواهد رفت که به زودی آنها نیز دست به اسلحه خواهند برد و آن وقت سوریه دوم در منطقه زاییده خواهد شد.
4949
نظر شما