ساعت بنای شمسالعماره که چندی پیش تعمیر و راهاندازی شد دوباره و به دلیل عدم پرداخت حقالزحمه ماهانه 500هزار تومانی بابت سرویس و نگهداری ساعت از سوی مسوولان کاخ گلستان از کار افتاد. این ساعت که بر بلندای برج میانی عمارت شمسالعماره واقع است هدیه ملکه ویکتوریا به ناصرالدینشاه قاجار بود. با این حال برای بیش از 80سال ساعت تاریخی قرار گرفته بر پیشانی این بنا از کار افتاده بود تا اینکه در سال 1389 و بنا بر پیشنهاد «محمد ساعتچی همدانی» مرمتگر پیشکسوت ساعت در ایران، در پروسهای طولانی که 18ماه به طول انجامید این ساعت تعمیر شد و دوباره عقربههایش شروع به چرخیدن کرد. با این حال آنگونه که ساعتچی گفته 10روز است این ساعت به دلیل عدم پرداخت حقالزحمه مرمت و نگهداری دوباره از کار افتاده است.
محمدساعتچی همدانی در ادامه میگوید: «ماجرای از کار افتادن ساعت تاریخی شمسالعماره به خود سازمان میراث فرهنگی و مسوولان کاخ گلستان مربوط است، روزی که قرار شد من این ساعت را تعمیر کنم به مسوولان گفتم که ساعت تاریخی مثل این، به نگهداری و مراقبت دایم نیاز دارد، بهعنوان مثال چهارروز یکبار کوک و 15روز یکبار روغنکاری کامل، دوماه یکبار شستشو و هر ششماه یکبار بازوبسته کردن کامل نیاز دارد که فرآیندی به شدت طاقتفرساست، علاوه بر این برای رسیدن به موتور این ساعت باید 120 پله را طی کرد تا به آن رسید. به همین دلیل هم من فردی را به صورت کامل آموزش دادم که این کار را انجام دهد و قرار بود کاخ گلستان برای انجامدادن این کار به صورت ماهانه به او حقوق دهد. با این حال در مدت 10ماهی که از آغاز به کار این ساعت میگذرد این فرد به صورت کامل کار خودش را انجام داد و ساعت هم دقیق کار میکرد با این همه تاکنون حتی یکریال هم به او حقالزحمه داده نشد.» ساعتچی در ادامه گفتوگو با «شرق» میافزاید: «من به مسوولان این کاخ گفتهام ارزش این ساعت بیشتر از چندمیلیاردتومان است این به غیر از ارزش تاریخی آن است که با هیچچیزی قابل اندازهگیری نیست، اما حقالزحمه کسی که این ساعت را سرویس میکند در نهایت ماهی 500 تا 600هزارتومان است اما آنها به دلیل ندادن این حقالزحمه باعث شدهاند این ساعت تاریخی و با ارزش از کار بیفتد. جالب اینکه غیراز این فرد هیچکس دیگری در ایران نیست که بتواند کار سرویس این ساعت یا ساعتهای تاریخی مشابه آن را انجام دهد، من از دست این مسوولان عصبانی هستم آنها به من گفتهاند نمیتوانیم پول این کار را بدهیم. به نظر من حیف است ساعتی با این میزان ارزش و اهمیت که من برای ساخت و راهاندازی دوباره آن به همراه همین شاگردم حداقل 18ماه روی آن کار کردهایم به دلیل عجیب بیپولی دوباره از کار بیفتد.» البته آنگونه که ساعتچی گفت روز گذشته دوباره کار سرویسدهی به ساعت تاریخی شمسالعماره با پادرمیانی و خواهش او انجام شد اما فردی که این کار را انجام میدهد گفته است اگر حقالزحمه 10 ماه گذشته را ندهند دوباره از انجام این کار سر باز خواهد زد.
برای پیگیری نظر مسوولان این کاخ در اینباره سراغ شماره تلفنهای این مجموعه میرویم اما هیچ مسوولی در این کاخ موزه، پاسخگو نیست و در نهایت تلاشهای چندباره برای یافت پاسخ ما را به یکی از نیروهای کاخ موزه گلستان میرساند. او البته از کار افتادن ساعت را تایید نمیکند و میگوید همه چیز عادی است. با این حال عقربههای این ساعت 10 روزی است که خشکشان زده و از جا جم نمیخورند. خبری که سازنده اصلی ساعت هم آن را تایید میکند. ساعت شمسالعماره یکی از جذابیتهای تاریخی مجموعه کاخ موزه گلستان است، این کاخ موزه چندی پیش و در تیرماه گذشته بهعنوان شانزدهمین اثر تاریخی ایرانی در فهرست یونسکو به ثبت رسید و جهانی شد. اگرچه مسوولان دولت دهم جشن ثبت جهانی این اثر را در آخرین روزهای کاری خود برگزار کردند و بلندپایهترین مقامات کشور از جمله رییسجمهور وقت محمود احمدینژاد هم در این جشن شرکت کردند اما آنطور که شواهد نشان میدهد و بسیاری از کارشناسان منتقد این دولت هم میگفتند سازمان میراث فرهنگی در دولتهای نهم و دهم بیشتر از هر چیز فقط به بالابردن آمارها توجه میکردند و در قبال انجام وظایف اصلی خود برای محافظت از آثار تاریخی اهمیت چندانی نمیدادند.
ماجرای عدم پرداخت حقالزحمه سرویسکار ساعت تاریخی شمسالعماره را نیز باید از همین منظر نگاه کرد. چراکه مسوولان سازمان میراث و کاخ موزه گلستان در دولت قبل که البته هنوز برخی از آنها در سمتهای خود قرار دارند برای راهاندازی این ساعت تبلیغات گستردهای انجام داده بودند. اما آنگونه که سازنده این ساعت میگوید خبری از پرداخت مبالغ لازم برای نگهداری این ساعت نیست و به همین دلیل این اثر تاریخی دوباره از کار افتاده است. بلندترین قسمت این ساختمان - از کف - 35متر ارتفاع دارد و گفته میشود آن روزها که تهران زیر صدای گوشخراش اگزوز موتوسیکلتها و ماشینها و اتوبوسها غرق نشده بود صدای ناقوس زنگ ساعتش از کیلومترها دورتر شنیده میشد، این صدا بهقدری بلند بود که اهالی کاخ از دستش به تنگ آمده بودند. شایعه است به دلیل همین صدای بلند و نبود استاد ساعتساز در شهر به دستور پادشاه، عدهای مامور میشوند که صدای ساعت را کم کنند اما نتیجه دستکاریشان میشود از کار افتادن تنها ساعت عمومی پایتخت. در نهایت تلاشهای استاد محمد ساعتچیهمدانی برای تعمیر یادگاری ملکه بریتانیا به پادشاه قاجار نتیجه میدهد و این ساعت دوباره شروع به کار کردن میکند. اگرچه اینبار صدای ناقوسش حتی در زیر پای بنای شمسالعماره هم بهسختی به گوش میرسد اما هرچه بود عقربههای ساعت دقیق میچرخید.
47301
نظر شما