برآورد های سازمان ملل (گزارش های 2013) نشان می دهد که بر پایه آمارهای رسمی منتشره سالانه حدود 1 میلیارد دلار از سوانح طبیعی به کشور ما خسارت مالی وارد می شود و هر سال به طور متوسط حدود یک و نیم میلیون نفر در معرض خسارت ها و آسیبهای مخاطرات طبیعی در ایران هستند.
در ایران و بعد از زلزله 1382بم (با بزرگای 6.5 و بیش از 33 هزار کشته)، روز 5 دیماه "روز ملی ایمنی در برابر زلزله" نامیده شد. قبلا در دهه هفتاد، و پس از زلزله منجیل مناسبت 20 مهر ماه به عنوان "روز ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی" بر مبنای روز بین المللی کاهش سوانح طبیعی در تقویم ایران گنجانده شد.
در تاریخ 22 دسامبر 1989 مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه شماره 236/44 خود دومین چهارشنبه ماه نوامبر هر سال را به عنوان روز بین المللی کاهش سوانح طبیعی تعیین کرد. این روز بین المللی هر ساله و در طی دهه بین المللی کاهش سوانح طبیعی ( 1900-1999 : IDNDR) که از سوی سازمان ملل متحد اعلام شده بود، گرامی داشته شد. در قطعنامه 219/54 در تاریخ 22 دسامبر 1999 سازمان ملل متحد تصمیم گرفت تا برنامه های دهه قبل در طی سالهای بعد از 2000 نیز ادامه یابد. در قطعنامه 195/56 که در تاریخ 21 ژانویه 2002 در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید، برنامه ای با نام "راهبرد بین المللی برای کاهش سوانح" (یا به اختصار UNISDR) به تصویب رسید.
در تاریخ 21 دسامبر 2009 و با قطعنامه 200/64 مجمع عمومی تصمیم گرفت تا مناسبت سالانه ای که بیست سال قبل برای هفته دوم ماه اکتبر به تصویب رسانده بود به تاریخ 13 اکتبر هر سال (21 مهرماه) به طور ثایت نسبت دهد و نام آن را نیز به "روز بین المللی کاهش سوانح ( International Day for disaster reduction )" تغییر دهد. ضمنا تصمیم گرفته شد تا موضوع یا تم برنامه های هرسال نیز سالانه و پیش از رسیدن به تاریخ مذبور اعلام شود. امسال (در سال 2013) تم روز بین المللی کاهش سوانح، "زندگی با معلولیت و سوانح" اعلام شده است. از سال 1389، روز 5 دیماه به عنوان مناسبتهای تقویمی از تقویم ایران حذف شد و روز 20 مهر ماه به عنوان "روز ملی ایمنی در برابر زلزله و بلایای طبیعی" به عنوان یک مناسبت تقویمی (و بیشتر به صورت هفته ملی) گرامی داشته می شود. در بعضی کشور ها این روز ملی ایمنی در برابر زلزله را به سالروز یک زلزله مهم خود ربط داده اند. در ژاپن اول سپتامبر، که سالروز زمینلرزه 1 سپتامبر 1923 کانتو ژاپن با بزرگای 7.8 و 143 هزار کشته است، به عنوان روز ایمنی در برابر زلزله گرامی داشته می شود. و در کشور همسایه، ترکمنستان، روز 6 اکتبر هر سال به عنوان روز یادبود جانباختگان زمینلرزه 6 اکتبر 1948 عشق آباد ترکمنستان با بزرگای 7.3 (که با جنبش گسل عشق آباد که از شهر عشق اباد عبور می کند و 110 هزار کشته همراه بود) تعطیل عمومی است. در ایران "روز ایمنی در برابر زلزله" بیشترین تناسب را با تاریخ 5 دیماه (سالروز زلزله 1382 بم، پر تلفات ترین زلزله قرن اخیر ایران) برگردانده شود، و چه خوب بود که این کار امسال در دهمین سالروز زلزله بم انجام می شد، ولی هنوز هم دیر نیست.
مناسبت 20 مهر ماه نیز به همان مناسبت روز جهانی کاهش سوانح، به عنوان روز ملی کاهش سوانح گرامی داشته شود. مسلم است که در کشوری که سوانح طبیعی هر سال خسارتها و تلفات فراوان به مردم و زیر ساختهای کشور وارد می کند. مناسبتهای ملی و بین المللی فرصتهایی هستند تا در آنها اهمیت موضوع در کشور بازبینی شده، درتوسعه آموزشهای مربوطه در سطح ملی تلاش کنیم و از همه مهمتر به ارزیابی وضع بخشهای مختلف کشور که با مخاطرات طبیعی مرتبطند بکوشیم. معمولا مناسبتها بیشتر فرصتهایی برای بیان (یا تبلیغ) دستاوردها (بدون ارزیابی کیفیت و بهای پرداخت شده برای آن دستاوردها) تلقی می شود که این روند در کشور ما باید اصلاح شود.
یادمان زلزله بم به صورت نمادین باید در تقویم ایران به عنوان روز زلزله - یا روز ملی ایمنی در برابر زلزله - با یاد هموطنان کشته شده ما در زلزله بم و سایر زمینلرزه های ایران ، با عنوان مناسبتی ملی و سالانه به تقویم برگردد.
نظر شما