مسافران قاچاقی مریخ شناسایی شدند

محمود حاج‌زمان: همه ما می‌دانیم که بدن ما آلوده به انواع میکروب‌ها (خوب یا بد) است؛ اما آیا می‌دانید که مریخ‌نورد کیوریاسیتی هم دست کمی از ما ندارد؟ نتیجه مطالعه‌ای که اخیرا بر روی گرد و خاک‌های جمع‌آوری شده از مریخ‌نورد پیش از پرتاب آن انجام شده است، نشان می‌دهد که سطح کیوریاسیتی به 65 گونه باکتری آلوده بوده است.

هنوز مشخص نیست که آیا هیچ کدام از این موجودات زمینی توانسته‌اند در سفر به مریخ زنده بمانند یا خیر. اگرچه باکتری‌های زمینی که مسافر فضا می‌شوند، علوم فضایی را سخت‌تر می‌کنند؛ اما فعالیت‌های نوع بشر به نوعی مسیر را برای آنها هموار کرده است. البته پیش از پرتاب کاوشگرها و سفینه‌های فضایی همانند کیوریاسیتی، مهندسان آنها را از فرایند پاکسازی سخت‌گیرانه‌ای عبور می‌دهند. هدف از پاکسازی دو چیز است: نخست آنکه دانشمندان نمی‌خواهند سیارات دیگر را با حیات زمینی حیات آلوده کنند. دوم اینکه آنها نمی‌‌خواهند ابزارهایشان آلوده باشد، چرا که باعث می‌شود نامزدهایی از حیات به ظاهر بیگانه‌ای را شناسایی کنند که در حقیقت تنها مسافرانی قاچاقی از مبداء زمین هستند.

پیش از این، دانشمندان باکتری‌هایی را شناسایی کرده بودند که حتی از اتاق پاک ناسا جان سالم به در می‌برند. علاوه بر این، در سال 2011 گزارشی منتشر شد که نشان می‌دهد شاید کیوریاسیتی آن طور که باید فرایند پاکسازی را طی نکرده باشد. دانشمندان دانشگاه آیداهو و آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا که کنجکاو بودند بدانند چه چیزی روی کیوریاسیتی باقی‌مانده است، پیش از پرتاب این کاوشگر به فضا اقدام به نمونه گرفتن از بخش‌های مختلف آن کردند.

پس از جمع‌آوری و طبقه‌بندی باکتری‌ها، دانشمندان آنها را در معرض شرایط بسیار طاقت‌فرسا شامل خشکی، تابش فرابنفش، سرمای شدید و سطوح pH بالا قرار دادند. آنها کشف کردند حدود 11 نژاد باکتریایی حداقل در ترکیب دو مورد از شرایط بالا دوام می‌آورند. این مطالعه نخستین گام در تحقیقات مرتبط با این موضوع است که آیا (و کدام) گونه باکتری توانسته است به مریخ راه یابد و نمونه‌هایی را که در آینده جمع‌آوری می‌شود آلوده کند.

۵۳۲۷۵