موضع ایران در قبال نخست وزیر آینده عراق چیست؟

سلام محمد علی

هیچ کس شک ندارد که ایران بازیگری مهم و اساسی در تعیین تکلیف حکومت آینده عراق است. ایران کشوری است که بیشترین تاثیر را بر رهبران سیاسی پیمان ملی شیعی عراق دارد و در این کشور مصالح مهمی دارد که نمی تواند از آنها چشم پوشی کند. همان طور که می توان گفت ایران کشوری است که توانسته اراده خود را بر منطقه تحمیل کند و به رغم فشارهای اقتصادی و سیاسی که از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ایران متحمل شده جایگاهی ویژه و صاحب قدرت در منطقه برای خود رقم زده است.

نتایج انتخابات اخیر مجلس نشان می دهد که فرایند تشکیل حکومت چندان ساده نباشد و پیچیدگی های خاص خود را داشته باشد، در نتیجه در انتخاب روسای سه گانه حکومت یعنی ریاست جمهوری، نخست وزیری و ریاست پارلمان شاهد تاخیر و مشکلاتی باشیم. انتخاب آقای نوری مالکی برای نخست وزیری کشور برای سومین بار اوج نقطه اختلافات میان مالکی با رقبای سیاسی اش محسوب می شود. مالکی که ائتلاف او در این انتخابات توانست 95 کرسی به دست آورد مدعی است که بیش از 40 نماینده خارج از ائتلاف او درصدد پیوستن به ائتلافش هستند و این مساله به او تضمین می دهد که بتواند حکومت آینده عراق را بر اساس اکثریت سیاسی و نه بر اساس تفاهم و توافق با دیگر گروه های سیاسی تشکیل دهد. هدف او روشن است، حفظ سمت نخست وزیری برای بار سوم برای خود و تداوم ریاستش بر دولت آینده عراق برای چهار سال آینده.

 کشور به هیچ وجه در وضعیت مناسبی به سر نمی برد. نتیجه عملکرد دولت در طول 8 سال گذشته نیز چندان رضایت بخش نیست. بحران امنیتی بواسطه پیشرفت های داعش به مراحل حساس خود رسیده و امنیت ملی کشور را تهدید می کند. مضافا بر آن وضعیت خدمات رسانی به شهروندان و مسائل اقتصادی و اجتماعی نیز وضعیت مطلوبی ندارند. اما با این حال آقای مالکی اصرار دارد برای سومین بار سمت نخست وزیری را در اختیار بگیرد.

در این میان موضع ایران از وضعیت فعلی چیست؟ در صورتی که ائتلاف ملی حاضر نشود نظر ایران را بپذیرد و به سمت گزینه ای برود که رضایت همگان را به دنبال داشته باشد، آن گاه ایران چه خواهد کرد؟

موضع ایران در انتخاب نخست وزیر مبتنی بر سه اصل است، اصل اول: ایران با هیچ گزینه ای خارج از ائتلاف ملی شیعی موافقت نخواهد کرد برای این که برآمدن نخست وزیری از دل ائتلاف ملی تضمین می دهد که این سمت در دست شیعیان که اکثریت جمعیتی عراق را تشکیل می دهند، باقی خواهد ماند. ائتلاف ملی خیمه ای است که از وحدت این اکثریت در عراق محافظت می کند.

اصل دوم: ایران به دنبال تضمینی است که ثابت کند همه گروه های پیمان ملی در حکومت مشارکت خواهند داشت. به ویژه ائتلاف شهروند که نماینده اعتدال و میانه روی محسوب می شود و می تواند بر دیگر جریان های سیاسی شریک در حکومت آینده تاثیر بگذارد. همچنین در این صورت همه جریان های عضو پیمان ملی مسئول موفقیت یا شکست حکومت آینده خواهند بود.

اصل سوم: ایران نمی خواهد نظر مرجعیت دینی در نجف اشرف نادیده گرفته شود یا نظری مخالف نظر آن اتخاذ شود، برای همین هر کسی که مسئول دولت آینده خواهد بود باید رضایت نجف را نیز پشت سر خود داشته باشد. یعنی هر کس که مرجعیت نجف او را تایید کند، ایران مخالفتی با او نخواهد کرد و هر کس که مرجعیت نجف او را تایید نکند ایران نیز او را تایید نخواهد کرد.

بنابرین موضع ایران مطابق با مواضع مرجعیت دینی در نجف اشرف خواهد بود، چه نیروهای ائتلاف ملی نخست وزیری سه باره مالکی را بپذیرند چه رد کنند. در صورتی که مالکی بخواهد برای تشکیل دولت به 1+50 از کرسی های مجلس تمسک بجوید آن گاه اوضاع بیش از پیش پیچده خواهد شد و و بحران به مرحله ای خواهد رسید که شاید ورود مستقیم مرجعیت و تهران را ایجاب کند.

سلام محمد علی، روزنامه نگار عراقی است که این یادداشت را به طور اختصاصی برای خبرآنلاین نگاشته است.
ترجمه: سیدعلی موسوی خلخالی

30849