روز دوشنبه هفتم مهر رويداد مهمي در منطقه رخ مي‌دهد و اجلاس سران كشورهاي حاشيه خزر با حضور روساي جمهور پنج كشور ساحلي درياي خزر در شهر آستراخان روسيه برگزار مي‌شود. آقاي دكتر روحاني رييس‌جمهور كشورمان نيز پس از چند روز برنامه ديپلماتيك موثر در شصت و نهمين نشست مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورك، در اجلاس آستراخان حضور دارند. نكات زير در اين رابطه قابل توجه است:
1- حضور در اين اجلاس در ادامه سياست اصولي كشورمان مبني بر تقويت روابط دوستانه با همسايگان است و ديپلماسي فعال ايران مي‌تواند در جهت ايجاد و تداوم هماهنگي و اتحاد همسايگان شمالي خود كه در مجاورت درياي خزر قرار دارند، موثر باشد.
2- قرار است در اين اجلاس چهار سند شامل اعلاميه، بيانيه، يادداشت تفاهم در زمينه پيشگيري و واكنش به شرايط اضطراري در درياي خزر، حفاظت و بهره‌برداري بهينه از منابع آبي زنده درياي خزر و آب‌شناسي و هواشناسي درياي خزر مورد بررسي قرار گرفته و توسط اعضا امضا شود. بيانيه پاياني مورد توافق پنج كشور ساحلي نيز نشانگر اراده سياسي اين كشورها براي هماهنگي بيشتر در حوزه خزر است.
3- برگزاري همايش تجاري بازرگانان و صاحبان صنايع كشورهاي ساحلي درياي خزر به مدت دو روز در حاشيه اين اجلاس، اقدام بديعي در توجه سران كشورهاي خزر به تقويت مناسبات بخش‌هاي خصوصي و بستر‌سازي براي تعامل بيشتر تجار است. ايران نيز اعتقاد دارد درياي خزر عرصه همكاري‌هاي اقتصادي است و بخش‌هاي خصوصي به عنوان پيشقراولان تجارت و بازرگاني مي‌توانند نقش موثري در جهت تقويت مناسبات رسمي كشورهاي حاشيه خزر ايفا كنند.
4- ايران اعتقاد دارد براي حل مسائل درياي خزر بايد شيوه‌هايي اتخاذ شوند كه داراي منافع بلندمدت، همه‌جانبه و جامع باشد و نبايد درياي خزر را تنها مترادف با منابع انرژي نفت و گاز دانست و از برخي ابعاد آن نظير وضعيت محيط زيست و امنيت خزر غافل بود.
5- درياي خزر، درياي صلح و دوستي و ثبات است و اين مواهب تنها با پرهيز از رقابت‌هاي تسليحاتي، عدم حضور نيروهاي مسلح كشورهاي غيرساحلي و ممانعت از ورود نيروهاي فرامنطفه‌يي به عرصه خزر به دست خواهد آمد. امنيت عامل ثبات است و توسعه و شكوفايي اقتصادي در سايه امنيت حاصل خواهد شد. پايبندي به موافقتنامه امنيتي در درياي خزر كه خوشبختانه به امضا رسيده و نشان‌دهنده اراده سياسي رهبران پنج كشور ساحلي براي حفظ اين پهنه به عنوان درياي صلح و دوستي، مي‌تواند موجب توسعه و شكوفايي پايدارو همكاري متقابل و حسن همجواري باشد.
6- ايران به عنوان يك طرف ذي‌نفع اعتقاد دارد كه مذاكرات ثمربخش براي تدوين نظام حقوقي جامع و پايدار مبتني بر اصول و موازين حقوق بين‌الملل، منصفانه بودن نتايج تحديد حدود، اتفاق آراي پنج‌جانبه و انحصار حاكميت، حقوق حاكمه و صلاحيت در اين دريا صرفا به پنج كشور ساحلي بايد هر چه سريع‌تر به نتيجه برسد. تدوين نظام حقوقي جامع و كامل و مترقي، نه تنها پاسخگوي نيازهاي كنوني است بلكه تحسين نسل‌هاي آينده را نيز به دنبال خواهد داشت و اميد كه اجلاس آستراخان بتواند گام‌هاي بلندي در جهت تحقق اين هدف مشترك منطقه‌يي بردارد.
*این یادداشت در روزنامه اعتماد مورخ 1393/7/7 منتشر شده است.
نظر شما