سعید جعفری پویا: هر روز روایت جدیدی از تعاملات و اتفاقات پشت پرده کاخ سفید منتشر می شود. گزارش هایی که بعضاً انطباق چندانی هم با حقیقت ندارند و تنها با اهداف خاص سیاسی و با هدف تاثیرگذاری روی سپهر سیاسی آمریکا صورت می پذیرد. تازه ترین این موارد گزارشی است که روزنامه نیویورک تایمز منتشر کرد و طی آن مدعی شده بود اوباما به شدت با چاک هیگل (وزیر دفاع) و جان کری (وزیر امور خارجه) خود به اختلاف رسیده و از عملکرد آنها ناراضی است. همین مسئله باعث شده او در پی برکناری آنها برآید. این گزارش و در پیش بودن انتخابات میان دوره ای مجلس سنای آمریکا بهانه ای شد تا با دکتر مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل آمریکا گفتگویی داشته باشیم که مشروح آن در پی می آید:
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی اظهار داشته باراک اوباما اختلاف نظر جدی با جان کری و چاگ هگل پیدا کرده و احتمالا وزرای خارجه و دفاع خود را تغییر خواهد داد. چنین احتمالی در روند تحولات سیاسی آمریکا چقدر نزدیک به واقعیت است؟
در ایالات متحده آمریکا از یکسو شخصیت تصمیم گیرندگان و از سویی دیگر نقش و جایگاه آنها در ساختار تصمیم گیری به همراه نظم بروکراتیک حاکم، بر تصمیم گیری آنها تاثیر به سزایی ایجاد می کند. من بر این باورم شخصیت اوباما یک شخصیت دموکرات و دارای آلستیته ای در همکاری با نگرش های متفاوت و حتی دارای سلیقه های متباین با خویش است. من چندان این نکته که میان اوباما و کری و هگل اختلاف سلیقه وجود دارد را دور از پذیرش و مقبولیت نمی دانم.
در یک ساختار قدرت با وجود همکاری شخصیتهای متفاوت در یک حوزه فکری اختلاف سلیقه قابل قبول است و گسترش این اختلاف سلیقه ها در حوزه عملی و اجرایی امری طبیعی است. اما در آمریکا در کنار شخصیت تصمیم گیرندگان نقش و جایگاه تصمیم گیرندگان نیز از قدرت برخوردار است. کری، اوباما و هگل هر کدام شخصیتی مجزا و سلایق فکری متفاوتی دارند ولی نمی توانند خارج از جایگاه تعریف شده از منظر تصمیم گیری رفتار نمایند. فلذا در این چارچوب بروز و ظهور چنین اطلاعاتی از سوی روزنامه های آمریکایی بیشتر ناشی از رقابت میان احزاب دموکرات و جمهوری خواه در انتخابات میان دوره ای سنا و همچنین در انتخابات آینده ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا است. ممکن است اوباما در دولت کنونی و بر اساس نظرسنجی های که دموکرات ها برگزار کرده اند نیاز به ایجاد نوعی جذب افکار عمومی دارد و این روند با یک پوست اندازی در حوزه دولتی آمریکا محقق شود ولی در مجموع باید گفت اختلاف سلیقه میان شخصیت های تصمیم گیرنده امری تعیین کننده است ولی تسری آن در حوزه تصمیم گیری به گونه ای که در تقابل با رئیس جمهور به عنوان تصمیم گیرنده نهایی قرار گیرد پذیرفته نشده نخواهد بود.
اساسا شاخص هایی از اختلاف نظر میان اوباما و کری مشاهده شده است؟ چون به نظر می رسد کری بیش از هر فرد دیگری در کابینه دولت آمریکا به اوباما نزدیک باشد.
با شما موفقم و معتقدم کری و اوباما همچون روی دور روی یک سکه در حوزه سیاست خارجی عمل می کنند. اگر به حافظه تاریخی خود مراجعه کنیم می بینیم زمانی که کری به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری مطرح بود ایده هایی را مطرح کرد که پژواک قابل لمسی را در اوباما هم داشت. کری خود دارای نوعی سلیقه همگون با اوباما در حوزه سیاست خارجی است و نگرش های او در زمانی که در سنای آمریکا مسئولیت کمیته روابط خارجی آن مجموعه را بر عهده داشت همینطور بود. در واقع فکت های همگرایانه میان کری و اوباما بسیار بیشتر از نشانگان اندک واگرایی میان این دو است. اگر به حافظه تاریخی رجوع کنیم کمتر از مصادیق واگرایی میان این دو شخصیت می یابیم. در موضوع اسرائیل، سوریه، پرونده هسته ای ایران، مقوله اوکراین و حتی چین ما نوعی همگرایی میان تفکرات کری و اوباما را شاهد هستیم. اگرچه هگل گرایشاتی دموکراتیک سنتی و نزدیک به نگرش های کلینتونی را بروز داده است، ولی کری بیشتر به اوباما نزدیک بوده است.
با این تفاسیر شرایط را در آستانه برگزاری انتخابات میان دوره ای مجلس سنا چگونه می بینید؟ آیا دموکرات ها می توانند اکثریت حداقلی خود را حفظ کنند یا خیر؟
به نظر می رسد اکثریت شکننده دموکرات ها در وضعیت بسیار سخت به سر می برد. فلذا پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران و حل و فصل سریع آن تاثیر بسزایی در حفظ این برتری شکننده ایفا می کند و می تواند شرایط را برای دموکرات ها بهبود بخشد. اما در صورتی که این مهم در سیاست خارجی اوباما رخ ندهد باید اذعان داشت که جمهوری خواهان می توانند ورق معادله را به سود خود باز گردانند.
اما انتخابات میان دوره ای سنا نزدیک تر از دور آتی مذاکرات هسته ای ایران و گروه کشورهای 5+1 است. بر این اساس نتیجه گفتگوها چگونه می تواند بر نتیجه انتخابات میان دوره ای سنا تاثیر بگذارد؟
بله همینطور است. ولی مسئله تنها به برگزاری مذاکرات و نتیجه آن محدود نمی شود. واقعیت این است فضاسازی هایی که در روزهای اخیر پیرامون روند مذاکرات از سوی رسانه های آمریکایی رخ داده خود شاخصی برای تاثیرگذاری بر نتیجه انتخابات میان دوره ای سنای آمریکا است. به دیگر سخن آنها با توجه و با عنایت به تحولات رخ داده در حوزه عمل می خواهند فکت هایی را ارائه دهند تا در پرتو آن رای دهندگان آمریکایی را اقناع سازند که در این روند موفق عمل کرده اند. هرچند در برخی موارد این فضاسازی ها با شیطنت هایی هم همراه بوده است و از سوی وزیر خارجه ایران به سرعت تکذیب شده است. اما به هر حال این اقدامات را باید در چارچوب و قالب خودش سنجید و مورد مطالعه قرار داد.
52308
نظر شما