ژنرالی که بیشتر مفتی بود تا یک نظامی

دوران حیاتش برخلاف مرگش آنچنان آرام نبود.نام "گل" که در زبان اردو یادآور آرامش و زیبایی ست،مطلقا انعکاسی در چهره و روحیه او نداشت. گرچه از اواخر سال های دهه 90 از صحنه رسمی سیاسی پاکستان کنار رفت، اما این کناره گیری از"حمید گل" به مراتب چهره ایی مخوف تر ترسیم کرد. خبری ساده دیروز روی خروجی خبر گزاری های بین المللی قرار گرفت.
" ژنرال حمید گل بر اثر سکته قلبی درسن 79 سالگی در گذشت".
چند سال پیش در سفربه پاکستان ،در لاهور ملاقاتی با رئیس اقبال آکادمی داشتم . هنگام قدم زدن در مسجد شاهی و بازدید از مقبره اقبال به بهانه تحولات افغانستان نامی هم از ژنرال حمید گل به میان آمد. میزبان من می گفت" ژنرال گل همواره او را نگران میکند.البته از جنبه ملی گرایی آمیخته با خصلت های شدید ایدئولوژیک فرد شایسته ای به شمار می رود.اما کافی ست یک متر از هر طرف و سوی مرز های کشور فاصله بگیرید. آنگاه خواهید فهمید چه نفرتی از ما وجود دارد.گل برای کشورش زیادی بزرگ بود ؛لکن پاکستان هم برای او بیش از حد وسیع و بزرگ!!".رئیس اقبال آکادمی ادامه داد" منظورم این است او آنقدر خود را بزرگ می دید که همه را تحقیر آمیزنگاه میکرد و تحت کنترل داشت.او متهم به طراحی قتل بی نظیر بوتو با همکاری پرویز مشرف بود.متهم به طراحی و همکاری در کودتای جولای 1977 ضیاءالحق و توطئه چینی برای اعدام ذوالفقار علی بوتو درآوریل1979 شناخته می شد،والبته مسئول بسیاری از قتل ها و نا امنی های سیاسی در کشور. این به جز کارنامه "گل" در ماجراهای بعد از اشغال افغانستان در سال 1979،تشکیل گروه های جهادی و در نهایت طراحی تمامی گروه های مسلح و تروریستی در سال های دهه 80 19تا نیمه 2000 است.به اعتقاد من ژنرال "گل" تاثیر گذارترین سیاستمدار نظامی مذهبی پاکستان از سال استقلال 1947تا کنون بوده".
اهمیت ژنرال "حمید گل" را لازم نبود یک پاکستانی یادآور شود. تا زمانی که قدرت داشت و حرف اول را نه در ارتش که در کل ساختارسیاسی و حاکمیتی پاکستان میزد، هیچکس جرات به زبان آوردن نام او را نداشت.خنده دار است در راولپندی از یک فروشگاه چند کتاب خریدم و از فروشنده پرسیدم کتابی در مورد آقای ژنرال "گل" دارید؟رنگ از چهره اش پرید. کتابها را پس گرفت و به اردو گفت "نداریم .نداریم!!برو بیرون".بعدها به من گفتند اسمی از او به زبان نیاورم، خصوصا در اسلام آباد و پیشاور.
ژنرال گل که به دلیل گرایشات تند و غیر قابل کنترل مذهبی اش بیشتر به یک مفتی بزرگ شباهت داشت تا یک نظامی ارشد و همین ترس از اورا بیشتر و موثر تر می کرد، در خارج از پاکستان شناخته شده تر بود.برای هندی ها که آرزوی مرگش را می کردند و اورا مسئول همه عملیات تروریستی در کشورشان می دانستند و به نظرم نگاه درستی بود،برای مجاهدان افغان که برای طول عمرش دعا می کردند،هرچند دولت کابل آرزوی مشابه هندی ها را داشت ، در نهایت و از همه مهمتربرای عربستان سعودی که اورا شهروند افتخاری سعودی می دانست و افضل ترین برادر خطابش می کرد.
دفتر کار ژنرال "گل" در تمامی سال های اشغال 10 ساله افغانستان به ستاد اصلی گروه های افغانی،نظامیان و نیروهای اطلاعاتی کشور های غربی خصوصا ایالات متحده و دول محافظه کار عرب خلیج فارس تبدیل شد.هماهنگی میان گروه های پراکنده جهادی،نظامیان و سازمان های اطلاعاتی غربی و حساب های بانکی رهبران عرب تنها از عهده فردی چون او بر می آمد. ارزیابی های سازمان اطلاعاتی ایالات متحده در آن سالها نشان میدهد برای "حمید گل" موضوع افغانستان اشغال شده توسط کمونیست های کافر نه صرفا یک موضوع منطقه ایی و امنیتی که بیشتریک مسئله مذهبی وایدئولوگ محور بوده است. همین نگاه اورا ازیک طرف از سایر همطرازانش متمایز می کرد و از 3 جهت دیگر به رهبران محافظه کار عرب و جامعه عربی،مجاهدان ضد شوروی افغانی و در نهایت ایالات متحده پیوند می داد. همین گزارش ها نشان میدهد طرح جهاد مقدس،استخدام و به کار گیری جوانان عرب برای مقابله با اشغالگری روسها در افغانستان توسط او ارائه و پیاده سازی شد. گروه های "عرب افغانی" ،و در داخل خود پاکستان لشگر طیبه و جنگوی که بعدها هسته های اولیه القاعده و طالبان را تشکیل دادند شناخته شده ترین این کلونی های تروریستی به شمار میروند. بن لادن ،ایمن الظواهری، ملاعمرو گلبدین حکمتیاربارزترین رهبران این هسته های تروریستی بوده و هستند.
فهرست اقدامات حمید گل طولانی ست.شاید در باره او بهتر از هرکسی هندی ها بتوانند قضاوت کنند . از دخالت های روزافزون عوامل "آی اس آی" در کشمیر وهدایت و اعمال خشونت های قومیتی دراین منطقه گرفته تا عملیات تروریستی در شهر های هندوستان. بارزترین این عملیات طی سال های اخیرحملات خشونت بار به هتل تاج محل بومبای در سال 2008 بود که ضمن اعلام مسئولیت آن به سازمان اطلاعات ارتش پاکستان از سوی دلهی نو، بار دیگر اما در سایه نام "حمید گل" به میان آمد.
او چشم از جهان فروبست و مطمئنا دولت پاکستان با تشریفات کامل ژنرال به خواب رفته را تشییع خواهد کرد. البته کسانی مانند دوستان عربش خصوصا سعودی گرفته تا گلبدین حکمتیارو عبدالرسول سیاف از مرگ ژنرال ناراحت خواهند شد.اما کم نیستند بسیاری در منطقه شبه قاره،آسیای مرکزی و غربی و خلیج فارس که از دیشب کابوس حضوراورا نخواهند دید،هرچند سایه سازمان مخوفی که بازسازی کرد و ارتقاء داد همچنان پایدار است. matinmos@gmail.com