روزنامه واشنگتن پست در مقاله‌ای تغییر مرزهای منطقه خاورمیانه را راه حل بحران این منطقه پر منازعه می‌داند.

دیوید ایگناتیوس تحلیلگر آمریکایی در مقاله ای در روزنامه واشنگتن پست به موضوع بحران در خاورمیانه و بی ثباتی در مرزهای این منطقه پرداخته است. به گزارش خبرآنلاین ترجمه این مقاله را در ادامه می‌خوایند. 

 این ماه صدمین سالگرد توافق "سایکس – پیکو" است که به شکل گیری عراق، سوریه و دیگر کشورهای بی ثبات خاورمیانه جدید انجامید. در چند هفته گذشته شواهد تازه و بسیار مهمی پیش آمد (البته نیازی به شواهد بیشتر نیست) که نشان می دهد چارچوب استعماری قدیم که از سوی بریتانیا و فرانسه ایجاد شد، کارساز نیست.

عراق و سوریه دستخوش تجزیه اند: عراق به شیوه ای مؤثر به سه منطقه در حال جنگ تقسیم شده است: منطقه سنی نشین که "دولت اسلامی" بر آن حاکم است، خرده کشور کردستان که تا حدودی خود مختار است و منطقه ای از پایتخت به سمت جنوب که در اختیار حکومت شیعه قرار دارد. ساختار شکننده ای شبیه به همین در سوریه نیز وجود دارد. دولت مرکزی در هر دو کشور از بین رفته است.

مسرور بارزانی، مشاور امنیت ملی اقلیم کردستان، که از دفتر مرکزی خود در منطقه ای کوهستانی به اربیل نگاه می کرد، در مصاحبه ای سخنان بی پرده ای بر زبان آورد: «١٠٠ سال است که نظامی در عراق روی کار بوده و اکنون شکسست خورده است. عراق هیچ گاه بر مبنایی درست ساخته نشد. این کشور در راستای منافع قدرت های بزرگ شکل گرفت. صد سال ناکامی کافی است. باید به گزینه های جدید نگاه کنیم.»

برهم صالح، نخست وزیر پیشین "دولت اقلیم کردستان" و معاون پیشین نخست وزیر عراق، سخنان مشابهی درباره این که عراق و منطقه در مرحله حساسی قرار داد، بیان کرد. ما در سلیمانیه در ٩٠ مایلی جنوب شرقی اینجا گفتگو کردیم؛ وی اکنون در آنجا "دانشگاه آمریکایی عراق – سلیمانیه" را اداره می کند.

صالح این طور استدلال کرد: «موضوع، سازماندهی دوباره یک حکومت نیست. نظام سیاسی پس از سال ٢٠٠٣ میلادی که با حمایت آمریکا روی کار آمد، در حال فروپاشی است. دورانی جدید آغاز شده است. انتخاب میان فروپاشی عراق آشفته کنونی و تبدیل آن به حکومتی استبدادی یا شاید، تدبیری قانونی که به تشکیل عراقی تمرکز زدایی شده و فدرال بیانجامد.»

در جریان سفر من به عراق، دیدگاه های مشابهی را از همه رهبران کرد و نیز از برخی سنی هایی که با آنها دیدار کردم، شنیدم. استدلال آنها این است که عراق و سوریه در نقطه عطف قرار دارند. اولویت مهم شکست "دولت اسلامی" است اما آمریکا باید با متحدان خود درباره ساختار سیاسی آینده صحبت کند (جایگزینی برای "مرزهایی در ماسه" که سر مارک سایکس و فرانسوا جورج – پیکو ترسیم کردند و نیز جایگزینی برای فاجعه پس از سال ٢٠٠٣ آمریکا در استعمارگری نوین).

اگر می خواهید از اینکه چگونه آمریکا می تواند درباره پایان دادن به این فاجعه خلاقانه فکر کند، الگویی در ذهن داشته باشید، به سیاست آمریکا در سال ١٩٤٤ نگاه کنید. هنوز تا پیروزی در جنگ جهانی دوم یک سال خونبار مانده بود؛ اما رئیس جمهور فرانکلین روزولت این آینده نگری را داشت که بررسی دقیق نهادهایی را که پس از جنگ از صلح و رفاه پاسداری کنند، شروع کند. تا پایان آن سال، برنامه ریزی دقیقی برای "صندوق بین المللی پول"، "بانک جهانی" و "سازمان ملل متحد" آغاز شده بود.

این چالشی برای مدت زمان باقی مانده از دوران ریاست جمهوری باراک اوباما و نخستین ماه های روی کار آمدن رئیس جمهور بعدی است: شروع ساختن پایه های نظم جدید در خاورمیانه که امنیت، حاکمیت و رفاه اقتصادی بهتری را برای سنی ها، شیعیان و کُردها و اقلیت های کوچک تری که در تار و پود این منطقه تنیده شده اند، فراهم کند. به مردم این منطقه ویران شده کمک کنید تا ساختارهای حکومتی را ایجاد کنند که کارآمد باشند.

کُردها ممکن است به زودی با همه پرسی از مردم درباره این که آیا خواستار استقلال کردستان عراق هستند یا خیر، این مسئله را پررنگ تر کنند. آمریکا باید در صورتی که (و فقط در صورتی که) چنین حکومتی از طریق توافقی حاصل از مذاکره با دولت مرکزی در بغداد ایجاد می شود، از این فرایند حمایت کند. بسیاری از رهبران سنی و شیعه در عراق به طور خصوصی به من گفته اند که با قانون اساسی جدید برای عراقی فدرال که حکومت منطقه ای اهل سنت و نیز حکومت منطقه ای کُردها را در بر گیر، موافق اند. مذاکره ای مشابه برای سوریه ای به نسبت فدرال یا کنفدرال باید بخشی از انتقال سیاسی در آن کشور نیز باشد.

تلاش برای کنار هم قرار دادن این تکه ها در قالب کشور هایی یکپارچه کارساز نخواهد بود. آمریکا تلاش کرد و در عراق شکست خورد. اکنون ایران نیز خود را قادر به حفظ این نظم در آنجا نمی بیند. این درسی است که باید از خشونت هفته گذشته در مجلس عراق که اکثریت آن در اختیار شیعیان است، گرفت؛ خشونتی که بیشتر یک دعوای داخلی شیعه با شیعه بود.

یکی از عراقی های سرشناس توضیح داد: «ایرانی ها همان اشتباهی را مرتکب می شود، که آمریکا پس از سال ٢٠٠٣ میلادی مرتکب شد. ... آنها خیلی محکم وارد شدند و فکر کردند می توانند همه کارها را انجام دهند. اما بنای یکپارچه شیعه در حال شکستن است.»
ترمیم خاورمیانه تکه تکه شده کار یک نسل است. اما زمان برای آمریکا، اروپا، روسیه، عربستان سعودی و ایران سپری شده است و آنها باید در کنار مردم سوریه و عراق به ساختارهای جدید بیاندیشند که سرانجام اشتباهات و بی عدالتی های یک قرن پیش را چاره کند.

5050

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 534266

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 12 =