پس از شکست طرح «فریز نفتی» در دوحه، به نظر نمی‌رسد این اجلاس تغییری در سطح تولید نفت سازمان اوپک ایجاد کند. سازمانی که نه‌تنها نظام سهمیه‌بندی ندارد بلکه سقف تولیدش را هم کنار گذاشته است. پس 13 عضو این سازمان هر چقدر که بخواهند می‌توانند نفت تولید کنند. بدون محدودیت و بی‌هیچ خط‌کشی. بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی دبیرخانه اوپک به نقل از منابع ثانویه، کشورهای عضو اوپک در ماه آوریل مجموعا 32 میلیون و 440 هزار بشکه در روز نفت تولید کرده‌اند که 188 هزار بشکه بیش از ماه مارس بوده است. با این همه اجلاس 169 اوپک، ویژگی‌های منحصربه فردی دارد.
اولین جلسه‌ای که نفت ایران تحریم نیست
بعد از چهار سال، این نخستین اجلاس اوپکی است که نفت ایران از تحریم درآمده و وزیر نفتش می‌تواند به پشتوانه سهم بازاری که در چهار ماه پس از لغو تحریم‌ها بدست آورده است با قدرت بیشتری پشت میز بنشیند. گزارش ماه می‌اوپک، به نقل از منابع ثانویه حاکیست که تولید نفت خام ایران در ماه آوریل به‌طور متوسط به 3 میلیون و 451 هزار بشکه رسیده است. این عدد 614 هزار بشکه بیشتر از متوسط تولید نفت ایران در سال 2015 است. مدیرعامل شرکت ملی نفت هم اعلام کرده است که صادرات نفت خام ایران بدون احتساب میعانات گازی به 2 میلیون بشکه در روز افزایش یافته و تا تابستان از 2 میلیون و 200 هزار بشکه در روز خواهد گذشت. اغلب کارشناسان خارجی اذعان کرده‌اند که ایران زودتر از پیش‌بینی‌ها به ارقام اعلام‌شده برای افزایش تولید و صادرات نفتش دست یافته است. وزیر نفت ایران، بارها اعلام کرده است که ایران تا قبل از کسب سهم بازار به میزان قبل از تحریم‌ها مذاکره‌ای درباره محدودیت برای تولید نفتش نخواهد داشت. با اینکه تولید نفت ایران افزایش یافته است اما هنوز به ارقام 3 میلیون و 900 تا بیش از 4 میلیون و 100 هزار بشکه‌ای (متغیر در سال‌های مختلف) پیش از تحریم‌ها نرسیده است. بنابراین ایران در اجلاس آتی اوپک، پرقدرت‌تر از اجلاس‌های قبل ظاهر خواهد شد و پیش‌بینی نمی‌شود که محدودیتی برای تولید و صادرات نفتش بپذیرد.
اولین جلسه‌ای که النعیمی حضور ندارد
پس از 20 سال، این اولین جلسه اوپک است که علی‌النعیمی، وزیر نفت معزول عربستان در آن حضور ندارد. چنین قدمتی اگر با پشتوانه تولید 10 میلیون و 125 هزار بشکه‌ای (در ماه آوریل) عربستان جمع شود کافیست تا نبود النعیمی را یکی از مشخصات اجلاس 169 اوپک بدانیم. علی‌النعیمی، در دوم اوت سال 1995 وزارت نفت را از هشام ناظر تحویل گرفت و در هفتم می2016 این سمت را به خالدالفالح تحویل داد. النعیمی بالا و پایین نفت را دیده است. چه آن زمان که قیمت نفت به 147 دلار رسید و چه دوره‌ای که به کمتر از 10 دلار فروش رفت. النعیمی 81 ساله دیگر جزیی از وزرای اوپک نیست اما بخشی از تاریخ نفت است. او آخرین ماموریتش را با شکست به پایان برد. زمانی که وزرای نفت کشورهای تولیدکننده عضو و غیرعضو اوپک را در دوحه جمع کرد تا تولید نفت را در سطح ماه ژانویه متوقف کنند، علیرغم تفاهمی که قبل از آن با روسیه، قطر و ونزوئلا امضاء کرده بود اجلاس را به شکست کشاند. چون ایران نمی‌خواست به طرح فریز نفتی بپیوندد. هر چند منابع مطلع دلیل شکست اجلاس دوحه را پافشاری نایب ولیعهد سعودی بر حضور ایران در طرح فریز نفتی ذکر می‌کنند اما تاریخ آن را در دوره وزارت علی‌النعیمی ثبت کرد. حالا خالدالفالح با سیاست‌هایی نزدیکتر به محمدبن‌سلمان سکان وزارت بزرگ‌تری شده و انرژی و منابع معدنی این کشور را به عهده گرفته است.
خالدالفالح، اولین حضور
وزیر جدید انرژی و منابع معدنی عربستان سعودی تکنوکراتی فارغ‌التحصیل شده از دانشگاه تگزاس است. الفالح 56 ساله از سال 1979 به استخدام شرکت آرامکو درآمد و در دوره ریاستش بر این شرکت کوشید ظرفیت پالایشگاهی عربستان را توسعه دهد و واحدهای بیشتری برای خرید نفت این کشور در داخل و خارج عربستان ایجاد کند. سال گذشته وقتی پادشاه سلمان به آمریکا رفت، خالدالفالح بود که سیاست‌های سعودی را در واشنگتن تشریح کرد. او با تجریه وزارتش بر سازمان بهداشت این کشور عضو کابینه سلمان‌بن‌عبدالعزیز هم بود. اگر چه عزل ناگهانی علی‌النعیمی برای بازار نفت تعجب‌آور بود اما دور از انتظار و شوک‌آور نبود؛ چه، همه کارشناسان از خالدالفالح شنیده بودند. او برای اولین بار در اجلاس این هفته اوپک به‌عنوان وزیر، پشت پرچم عربستان خواهد نشست. آیا وزیر نفت ایران با وزیر جدید انرژی و منابع معدنی عربستان در حاشیه اجلاس اوپک ملاقات خواهند کرد؟ پازل را که درست بچینیم پاسخ به این سوال ساده‌تر می‌شود. خالدالفالح، جزو حلقه نزدیکان محمدبن‌سلمان و پادشاه سعودی است. دربار سعودی این روز‌ها رابطه‌ای پرتنش با دولت ایران دارد. عربستان در ایران سفارت‌خانه ندارد و حجاج ایرانی ممکن است امسال به عربستان اعزام نشوند. تهران و ریاض در موضوعات منطقه‌ای نظیر یمن و سوریه، مواضعی روبه‌روی هم دارند. عربستان می‌خواهد با طرح فریز نفتی جلوی افزایش تولید نفت ایران را در دوره لغو تحریم‌ها بگیرد. ایران با این سیاست به شدت مقابله کرده است. زنگنه بلافاصله پس از اجلاس اوپک و در همان روز پنجشنبه، وین را به مقصد تهران ترک خواهد کرد. همه این اجزاء در کنار هم احتمال دیدار زنگنه و خالدالفالح را دور از ذهن نگه می‌دارد. هر چند در سیاست حکم قطعی برای هیچ موضوعی نمی‌توان صادر کرد. حضور الفالح در وین از ویژگی‌های اجلاس 169 اوپک خواهد بود.
خداحافظی با البدری
تعیین دبیرکل جدید سازمان کشورهای صادرکننده اوپک، از جمله مهمترین دستورکارهای اجلاس این هفته وزراست. در اجلاس قبلی، عبدالله سالم‌البدری، از صندلی دبیرکلی اوپک برداشته و قرار شد تا این جلسه را بعنوان سرپرست دبیرخانه اوپک اداره کند. سه‌شنبه هفته گذشته، هفتاد و شش سالگی البدری تمام شد. او از سال 2007 تا پایان سال 2015 دبیرکل اوپک بود. مهمترین نکته‌ای که به تمدید دبیرکلی‌اش کمک کرد اختلاف کشورهای بزرگ عضو اوپک بود. ایران و عربستان به سختی می‌توانند روی یک نفر تفاهم کنند. در شرایط فعلی هم ایجاد این نفاهم سخت‌تر شده است. تشدید این اختلاف باز هم باعث خواهد شد که احتمالا نماینده هیچ کدام از کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت روی صندلی دبیرکلی ننشینند. در چنین شرایطی است که کشورهای نظیر نیجریه، اندونزی، اکوادور و... ممکن است هوس اعلام کاندیدا کنند. از پنجشنبه به بعد بعید است البدری دوباره دبیرخانه اوپک را اداره کند، مگر...!
3939
نظر شما