مناظره درباره فیش های حقوقی: احمدی نژاد «اشتباهی» بود/ کسی که به دنبال پول می رود، را اعدام کنید

«پدیده فیش های حقوقی غیرمتعارف از کجا شکل گرفت؟» این سوالی است که در مناظره خبرگزاری خبرآنلاین مورد بررسی قرار گرفته است.

مریم فکری: ماجرای فیش‌های حقوقی همچنان داغ است؛ این روزها از زاویه های متفاوتی به ریشه‌یابی درباره دلایل ایجادی آن پرداخته می شود. برخی صاحب‌نظران درباره ماجرای افشای فیش‌های نجومی، می گویند که ریشه فساد در اقتصاد ایران و به خصوص در سال‌های اخیر، اقتصاد دولتی است، بنابراین نیاز به اصلاح ساختار داریم. اما در مقابل، گروهی نیز ریشه این مشکل را مربوط به گذشته می‌دانند و عنوان می‌کنند تفکر سرمایه‌داری لیبرالی باعث شد که افراد به دنبال منافع خود بروند. در همین خصوص، ابراهیم رزاقی، اقتصاددان و مهدی پازوکی، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی با حضور در مناظره خبرگزاری خبرآنلاین درباره آسیب‌شناسی فساد، به بررسی پدیده فیش‌های نجومی حقوق پرداختند. به باور مهدی پازوکی، «سیستم اداری ایران در سال‌های گذشته، به خصوص از دولت‌های نهم و دهم یک سیستم درهم شد و این سیستم فساد را بازتولید می‌کرد.» اما بنا به گفته ابراهیم رزاقی،«فساد به دنبال دیدگاههای لیبرالی از دولت سازندگی بوجود آمد،درواقع دیدگاه سرمایه‌داری لیبرالی به توصیه صندوق بین‌المللی پول- بدون توجه به قانون اساسی در ایران پیاده شد و روز به روز موجب شد تا فساد رشد کند، یعنی مدیریتی اعمال شد که آن مدیریت هیچ ارتباطی با مدیریت اقتصادی ایران ندارد.»

****

* در یک دهه گذشته بحث مبارزه با فساد در شکل‌های مختلف مطرح می‌شد؛ به خصوص در دوره آقای احمدی‌نژاد که ایشان بر مبارزه با فساد تاکید داشت و گاها می‌شنیدیم که از لیستی صحبت می‌کند که در جیب اش است، اما هیچ‌گاه این لیست منتشر نشد. منتقدان می گویند که این یک شعار سیاسی است. دولت روحانی نیز زمانی که روی کار آمد، موضوع مبارزه با فساد را مطرح کرد. پرونده سه هزار میلیارد تومانی تا پرونده بابک زنجانی همگی نشان دهند ریشه دار بودن فساد در کشور است. امروز هم بحث فیش‌های نجومی مطرح شده است. به نظر شما ریشه فسادهایی که اتفاق می افتد کجاست؟ آیا باید در ساختار اداری کشور آن را جستجو کرد،یا قوانین کشور راه گریز را افزایش داده است؟

ابراهیم رزاقی: من فکر می‌کنم مساله یک‌مقدار پرسابقه‌تر است. در دوران انقلاب و دفاع‌مقدس افراد جان خود را می‌دادند و به فقرا کمک می‌کردند. چه اتفاقی افتاده که بعضی از افراد به سمت فساد رفتند و فساد به تدریج سرعت هم گرفت؟ من فکر می‌کنم رشد تفکر سرمایه‌داری که بعد از کودتای رضاشاه به اران آمده بود،دوباره رشد کرد. مبنای فکری آنها با مبانی اسلامی ایرانی نمی‌خواند. مبنای فکری این نباید باشد که شما همه چیز خود را برای ثروت بگذارید، مبانی اقتصاد اسلامی این‌گونه نیست. نکته‌ای که مهم است، این‌که انسان نمی‌تواند همه هستی خود را برای پول در آوردن بگذارد.

در دوران انقلاب افراد آمدند که برای دیگران جان می‌دادند. اما شرایط اینگونه نماند. در دولت سازندگی تحت تاثیر سیاست‌هایی صندوق بین‌المللی پول تحت عنوان جهانی‌سازی و صنعتی شدن، قرار گرفت. در واقع حرف‌هایی که آدام اسمیت زده بود و اجرا نشده بود، دوباره گفته شد.

 40 سال است می‌بینیم این توصیه ها صورت می‌گیرد، اما هیچ کشوری صنعتی نشده و تنها کشورهای معینی صنعتی شده‌اند. در حالی که سیاست‌های تعدیل و اصلاحات اقتصادی در ایران اجرا شد، یعنی سیاست انتقال اقتصاد از حالت دولتی به بخش خصوصی در دولت سازندگی پیاده شد. در رأس هم این تصمیم گرفته شد. نه مجلس تصویب کرد و نه توجه کردند به این‌که سیاستی که صندوق بین‌المللی پول می‌گوید، چه ربطی به قانون اساسی دارد. قانون اساسی می‌گوید که اقتصاد وسیله است، نه هدف. در صورتی که در نظام سرمایه‌داری، اقتصاد به معنای واقعی کلمه هدف است. اصل 43 قانون اساسی می‌گوید که وظیفه دولت است که برای همه مسکن، خوراک، پوشاک، کار، بیمه، درمان و بهداشت فراهم کند. در صورتی که در سرمایه‌داری چنین چیزی معنا ندارد و هر کسی دنبال درآمد خود می‌رود.

از سوی دیگر، در اصل 44 قانون اساسی، اقتصاد سه بخشی است؛ دولتی، تعاونی و خصوصی. در صورتی که دولت سازندگی فقط بر بخش خصوصی تاکید می کرد. مسوولان در سخنرانی های خود این مسایل را بسیار مطرح می‌کردند. بعدها در دولت اصلاحات نیز کل نظام اقتصادی کشور با یک دید دیگری نگاه می شد. آقای احمدی‌نژاد هم خصوصی‌سازی و هم ادغام وزارتخانه‌ها را مطرح می‌کرد. 

این مجموعه 26- 25 ساله یک هدف را مرتب تکرار کردند. برای مثال، در دولت سازندگی ابتدا گفتند شرایط جنگ بوده و ما نتوانستیم مصرف کنیم و حالا مصرف می‌کنیم. در نتیجه تفکر واردات به شدت تبلیغ می شد. افراد بر این اساس برگزیده می‌شدند که این فکر را تقویت کنند. هر کسی به دنبال سود خود برود. در نتیجه کسی دنبال تولید نرفت.

این تفکر تبلیغ و تکثیر شد و به دنبال آن می بینم که فساد اتفاق می افتد.وقتی یک‌دفعه حقوق قضات و اساتید دو برابر می شود، در صورتی که باید 10 سال طول بکشد تا حقوق یک استاد دو برابر شود،معلوم است که فساد رخ می دهد. حقوق‌ها به طور نجومی بالا رفت. این نشان می‌داد که با پول دادن، افراد خوب کار می‌کنند. در این فضا توده‌های مردم چه فکری می‌کنند؟ نتیجه این شد که در جامعه با وجود بیکاران، حاشیه‌نشین‌ها و روستاها یک دوگانگی ایجاد می شود. عده ای از راه های غیرتولید به ثروت رسیدند. مجازات هم نمی‌شوند و در خرید و فروش‌ها و مناقصه‌ها حضور فعال دارند. مالیات هم نمی‌دهند. در این فضا آرام‌آرام مدیرانی به وجود می‌آیند که پول بیت‌المال را حق خود می‌دانند.

به نظر می‌رسد مشکل صرفا مربوط به آقای احمدی‌نژاد یا روحانی نیست، این مشکل ریشه 26-25 ساله دارد و به آرامی رشد کرده و امروز به اوج بلوغ خود رسیده است. یعنی خیلی راحت یک فرد 50 میلیون تومان می‌گیرد و می‌گوید اگر این حقوق را به من ندهید، به بخش خصوصی می‌روم. برای همین هم می‌بینیم که امروز رکود تعمیق شده و هیچ تصمیمی هم برای رکود گرفته نمی‌شود. تصمیمات قبلی ادامه پیدا می‌کند؛ یعنی فقر بیشتر، ناامیدی بیشتر و بیکاری بیشتر شده است.

من فکر می‌کنم این یک ضایعه‌ای است که عمق و گستردگی زیادی دارد. حالا بعضی‌ها می‌گویند 900 نفر، بعضی‌ها می‌گویند 3 هزار نفر. ما این فساد را در دستگاه‌های دیگر نیز می‌بینیم.

ریشه فساد اقتصاد دولتی است

- مهدی پازوکی: اما دیدگاه من متفاوت است. ریشه فساد در اقتصاد ایران به خصوص در سال‌های اخیر، اقتصاد دولتی است. ما نیاز به اصلاح ساختار داریم و اگر قرار باشد در کشور سیستم و ساختار را اصلاح نکنیم، به طور قطع فساد روزبه‌روز بیشتر می‌شود.

مثالی می‌زنم آقای احمدی‌نژاد با شعار فساد روی کار آمد و از لیست در جیب خود صحبت می‌کرد. آقای احمدی‌نژاد دوست داشت به فقرا برسد، اما ساختار و سیستم نداشت و این نداشتن سیستم باعث شد بزرگ‌ترین فساد تاریخ اقتصاد ایران، فساد 10 هزار میلیارد تومان بابک زنجانی اتفاق بیفتد؛ به دلیل این‌که آن سیستم وجود نداشت و رانت اقتصادی ایجاد شد. در دولت آقای احمدی‌نژاد ارزش پول ملی به یک سوم سقوط کرد. چرا این اتفاق افتاد؟ چون اقتصاد بی‌رحم است و اگر برای آن برنامه نداشته باشید و سیاست‌گذاری نکنید، باعث می‌شود فساد اتفاق بیافتد. حتی در دولت قبل نرخ بهره به صورت دستوری کاهش یافت، اما نکته این‌جاست که بالاترین نرخ بهره را نیز از بدو پیدایش بانکداری با نرخ 23 درصد در این دولت داشتیم که بانک مرکزی اوراق مشارکت را با نرخ 23 درصد چاپ کرد.

با شعار کشور را نمی‌شود اداره کرد. به نظر من بی‌انضباطی اقتصادی در دولت قبل تسری پیدا کرد؛ این بی‌انضباطی شامل بی‌انضباطی پولی، مالی و اداری است. به حدی که به این‌جا رسیدیم که داستان فیش‌های حقوقی نامتعارف اتفاق افتاد.

به نظر من قانون خدمات مدیریت کشوری سیستم اداری را فشل کرده است. در ابتدای قانون استثناهایی وجود دارد. ما گفتیم اساتید دانشگاه، قوه‌قضاییه، بانک‌ها، بیمه‌ها و... استثنا هستند. حتی پرسنل ستادی وزارت بهداشت نیز از قانون خدمات مدیریت کشوری استثنا هستند. وقتی در بیمارستان به یک پزشک 200 میلیون تومان پرداخت می‌شود و بعد به یک پرستار که 4 سال کمتر درس خوانده، یک میلیون تومان پرداخت می‌شود، این باعث می‌شود که سیستم ناکارآمد شود.

سوال این‌جاست که مدیرکل کارگزینی قوه‌قضاییه با مدیرکل کارگزینی وزارت آموزش و پرورش چه تفاوتی دارد؟ چرا حقوق مدیرکل کارگزینی قوه‌قضاییه باید 60 درصد بیشتر باشد؟ چرا باید تفاوت حقوق‌ها در دستگاه‌های مختلف و بین افراد تا این اندازه معنادار باشد؟!

بر این اساس، من معتقدم سیستم بد از بی‌سیستمی بهتر است. به نظر من سیستم اداری ایران در سال‌های گذشته، به خصوص از دولت‌های نهم و دهم یک سیستم قاراشمیش شد. در حال حاضر فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعتی‌شریف که یکی از بهترین دانشگاه‌های کشور است، کمتر جذب سیستم اداری دولت می‌شوند و اکثرا سمت اقتصادهای توسعه‌یافته می‌روند؛ چراکه وقتی می‌بینند یک نفر از یک دانشگاه سطح پایین با کمترین سواد رییس یک سیستم می‌شود، کنار می‌کشند. به نظر من عدم شفافیت اطلاعات به اقتصاد ایران آسیب رسانده است.

دو راهکار برای شفافیت اقتصادی در اقتصاد ایران

در سال‌های اخیر سیستم اداری کشور به‌هم زده شد و این سیستم قاراشمیش شد. این سیستم بازتولید فساد می‌کرد. من اعتقاد دارم دولت ایران دو کار اساسی را انجام دهد، به نفع اقتصاد کشور خواهد بود. اول این‌که یک سیستم مالیاتی کارا طراحی شود. یعنی از فردی که صاحب درآمد است، باید مالیات گرفته شود. البته بد نیست که بدانید ایران بهشت سرمایه‌داران دلال‌صفت است. در حال حاضر در سیستم مالیاتی مشکل داریم. خیلی خوب بود که فساد بابک زنجانی را سیستم مالیاتی متوجه می‌شد.

از سوی دیگر، طراحی یک سیستم تامین اجتماعی کارا اهمیت بسیاری دارد. از طریق آن سیستم تامین اجتماعی، افرادی که زیر خط فقر هستند، به طور قطع باید تحت حمایت قرار گیرند، ولی ما این کارها را نکردیم. من سوال می‌کنم در تهران اکثر وزارتخانه‌های دولت از گذشته، از ریاست‌جمهوری تا بخش‌های نظامی خانه سازمانی دارند. این در حالی است که اگر این خانه‌ها فروخته شود و 50 درصد این پول وارد خزانه شود، دولت کوچک می‌شود. همه این‌ها فساد است. دیده می‌شود یک نفر خانه خود را ماهانه 5 میلیون تومان اجاره داده است و خانه‌ای با رقم ماهانه 100 هزار تومان اجاره کرده است. چرا این اتفاق می‌افتد؟ یا در حال حاضر سراسر دریای خزر برای بخش دولتی است.

ما هم‌اکنون دولت را بزرگ کردیم و همه این‌ها زمینه‌های به وجود آمدن رانت اقتصادی است. ما اگر بخواهیم صنعت توریست حرکت کند، ابتدا باید توریست داخلی شکل بگیرد. برای این‌که توریست داخلی شکل بگیرد، ابتدا باید قدرت خرید افزایش یابد.

احمدی‌نژاد اقتصاد ایران را ربع قرن عقب برد

در حال حاضر سیستم اداری کشور بیمار است. دولت قبل به نظر من در اقتصاد ایران یک پدیده بود. یعنی احمدی‌نژاد ربع قرن اقتصاد ایران را به عقب برد. احمدی‌نژاد سیستم نداشت و اثرات آن را امروز شاهد هستیم. فیش‌های نجومی حقوق به این دولت مربوط نمی‌شود. بنابراین ما الان باید سیستم را درست کنیم.

به نظر من ساختار سیستم اداری نیاز به اصلاح دارد و آن را فوق‌العاده فشل کردیم. من صراحتا می‌گویم قانون اداری استخدامی قبل از انقلاب به مراتب از قانون مدیریت خدمات کشوری بهتر است. این قانون به‌گونه‌ای نوشته شده که شما در بدو استخدام، از حداقل حقوق پایین می‌افتید. ما در دستگاه‌های مختلف دکان باز کردیم. ما کشور را داریم گران اداره می‌کنیم و این گران اداره کردن به دلیل نبود سیستم و در نهایت بی‌سیستمی است. این سیستم قاراشمیش و ناهماهنگ باعث بی‌انضباطی اقتصادی شده است. این بی‌انضباطی اقتصادی در ابعاد مختلف به بی‌انضباطی پولی انجامیده است. شما در سیستم بانکی مشاهده کردید که بدهی دولت به بانک‌ها به شدت افزایش پیدا کرده است. هم‌اکنون که من با شما صحبت می‌کنم، بدهی دولت به سیستم بانکی و بخش خصوصی و کل بدهی‌اش بالغ بر 540 هزار میلیارد تومان است.

خوشبختانه در حال حاضر بانک مرکزی در جهت انضباط حرکت می‌کند و همین باعث شده که نرخ بهره به سمت کاهش برود. قبل از احمدی‌نژاد، این اتفاق داشت در دولت اصلاحات می‌افتاد و نرخ سود سپرده و تسهیلات به هم نزدیک می‌شد، اما بعدا دهشتناک افزایش پیدا کرد. بنابراین انضباط پولی باید برگردد.

از سوی دیگر، انضباط مالی مطرح است. ما در حال حاضر خیلی دولت را بزرگ کرده‌ایم؛ به طوری که بودجه به جاهایی می‌دهیم که نباید بدهیم. مگر قرار نیست بهترین نیروهای کشور معلم شوند؟ چرا کسانی که در بهترین دانشگاه‌ها درس خوانده‌اند، بیکار هستند، اما کسی که در یک دانشگاه سطح پایین درس می‌خواند، از روز اول سر کار می‌رود و حقوق می‌گیرد، بنابراین سیستم ایراد دارد و این باعث می‌شود نیروهای متخصص به آموزش و پرورش نیایند.

مشکل ما این است که می‌خواهیم با یک مدیریت سنتی، یک جامعه صنعتی را اداره کنیم و این باعث می‌شود دچار مشکل شویم. به نظر من جهان مدرن را اندیشه‌های مدرن اداره می‌کند، نه ابزارهای مدرن. ما نیاز داریم دیدمان را تغییر دهیم.

به اعتقاد من گروه‌های مخالف دولت از این موضوع استفاده کردند، اما عقل دولت باید برسد. در شرایط فعلی باید سعی کنیم مخالفان را تبدیل به فرصت کنیم و با شفافیت و صادقانه با مردم صحبت کنیم که کشور را در چه شرایطی تحویل گرفتیم. هیچ کسی سوال نمی‌کند که باعث این همه هزینه های دولت چیست؟ آقای روحانی در شرایطی کشور را تحویل گرفت که همه شاخص‌های اقتصادی کشور بدون استثنا منفی شد و ما تقریبا مراودات‌مان با جهان بین‌الملل کم شد.

ما دو کشور در دنیا داریم؛ کره‌شمالی و کره‌جنوبی. کره‌شمالی یک سیستم بسته دارد و در فعل و انفعالات جهانی هیچ نقشی ندارد، اما کره‌جنوبی سالانه بالغ بر 200 میلیارد دلار صادرات دارد؛ علاوه بر نیازهای داخلی خود. همچنین این کشور شرکت‌هایی در اشل‌های بین‌المللی دارد. اما آیا ما در ایران یک شرکت در حد سامسونگ، ال‌جی، هیوندای و... داریم؟! آنها شرکت‌های فراملی هستند و آمدند از سرمایه‌های بین‌المللی استفاده و ایجاد اشتغال کردند، ولی ما سرمایه‌داری ملی را در ایران منکوب کردیم.

به نظر می‌رسد کشور نیاز به تعمق دارد و اگر با مشکلات اقتصادی برخورد کارشناسی و علمی کنیم، به طور قطع موفق هستیم، منتها در یک بازار رقابتی. اگر با منطق و در چارچوب منافع ملی حرکت کنیم، به طور قطع موفق خواهیم بود.

ژاپن از نظر سیاسی می‌تواند ایالت 51 آمریکا باشد، اما امروز سومین قدرت اقتصادی دنیا است. ژاپن دو برابر ایران جمعیت دارد، یک سوم کشور ما مساحت دارد و منابع خدادادی کشور ما را نیز ندارد. اما چرا امروز سومین قدرت اقتصادی دنیا شده است؟! در آن‌جا مدیریت علمی حاکم است و منافع ملی مطرح است. همچنین با فساد مبارزه می‌کنند.

ما در حال حاضر افرادی در سیستم اداری می‌شناسیم که مدرک جعل کرده‌ است، اما سیستم اداری این فرد را بیرون نمی‌کند. سیستم اداری ما بیمار است و ما سیستم اداری را فشل کردیم.

احمدی‌نژاد «اشتباهی» بود

در مجموع می‌خواهیم بگویم که اگر آقای روحانی که سه سال از دولت ایشان گذشته، یک‌بار دیگر انتخاب شود و 5 سال دیگر به عنوان رییس‌جمهور ایران باشد، به لحاظ شاخص‌های کلان اقتصادی برگردیم به پایان دولت هشتم، باید از دولت آقای روحانی تقدیر کرد. ایران ربع قرن به عقب رفته است. بنابراین نبود شفافیت در اقتصاد ایران و اقتصاد دولتی را ریشه فساد می‌دانم. اگر می‌گذاشتند شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در ایران حضور داشته باشند، رقابت در کشور شکل می‌گرفت و انحصار از بین می‌رفت. رقابت در بلندمدت به نفع ما است. ما باید کاری کنیم که در اقتصادمان شفافیت، ایجاد رقابت سالم و نفی هر گونه انحصار شکل بگیرد.

بر این اساس، باید اصلاحات اقتصادی را در دستور کار نظام اقتصادی قرار دهیم و سیستم بانکی و سیستم مالیاتی در جهت شفاف‌سازی اصلاح شود. انضباط پولی و مالی باید به اقتصاد ایران باز گردد. بحران عقلانیت برای اقتصاد کشور مشکل به‌وجود آورده است.

به نظر من آقای احمدی‌نژاد فرد بدی نبود، اما برنامه نداشت. مثل گفته فیلم آقای مدیری که آقای احمدی‌نژاد «اشتباهی» بود. به نظر من فقر مهم نیست، احساس فقر مهم است. شما می‌دانید که تولید ملی در سال‌های گذشته به شدت تضعیف شد که آمار آن را از طریق رشد اقتصادی منفی شاهد بودید.

مشکل، از اعمال دیدگاه سرمایه‌داری لیبرالی است

- ابراهیم رزاقی: آقای دکتر درباره زمینه‌های مختلفی صحبت کردند. در حالی که از دولت سازندگی تاکنون یک دیدگاه اقتصادی بدون توجه به قانون اساسی در ایران پیاده شده و روز به روز فساد رشد کرده است.

- مهدی پازوکی: چه دیدگاهی؟

- ابراهیم رزاقی: دیدگاه سرمایه‌داری لیبرالی توصیه شده توسط صندوق بین‌المللی پول. براین اساس مدیریتی اعمال شد که آن مدیریت هیچ ارتباطی با مدیریت اقتصادی ایران ندارد. مدیریت اسلامی ایرانی فرد را خادم می‌داند و مدیر را خادم مردم معرفی می کند. او موظف است که مسایل جامعه را حل کند. اما مدیریتی که آقایان دنبال کردند، مدیریت سرمایه‌داری لیبرال است. از دولت سازندگی شرایطی را پیش آوردند که درست خلاف مصلحت ایران بوده است.

اشتباه از آن‌جا شروع شد که یک مدیر فکر می‌کرد وظیفه دارد افرادی را که می‌شناسد، پولدار کند و خودش نیز جزو آنها باشد. بعد هم تاکید کردند که باید اقتصادمان شبیه کره‌جنوبی یا آلمان شود یا ترکیه شویم؟! در حالی که ما باید در کشورمان به افراد محروم خدمت کنیم. کالاهایی وارد کردیم که منجر به مصرف شد وبه تولید داخلی ضربه زد. دلالی را پرورش دادیم. این رویه حتی با فلسفه لیبرالی هم هماهنگی ندارد. کشورهای پیشرفته از تولید داخلی دفاع می‌کنند، در حالی که ما حمایت نمی‌کنیم، از مصرف داخلی همراه با واردات حمایت می‌کنیم. شاهان امروز ما واردکنندگان، دلالان و بساز و بفروش‌ها هستند. رییس‌جمهور افراد را انتخاب می‌کند و مجلس روی آنها صحه می‌گذارد.

به نظر می‌رسد که همه مشکلات از آنجا نشات می‌گیرد که مدیران ما در غفلت هستند و تعداد آنها نیز زیاد نیست. این گروه از یکدیگر حمایت می‌کنند، و به جایی اینکه فقرا را کمک کنند، خودشان را توانمند می کنند. این‌گونه است که فاسدترین افراد رشد می‌کنند.

این‌که گفته می‌شود ما سیستم می‌خواهیم و بدون سیستم و برنامه نمی‌شود کاری کرد، درست نیست. سیستم را چه کسی به وجود می‌آورد؟ چرا مدیرانی را که در دوره دفاع به وجود آمدند، حذف کردیم؟! اصل مدیریت، مدرک تحصیلی نیست. اگر مدیریت فقط خود را بشناسد، سنگ روی سنگ بند نمی شود. ما باید مدیران فاسد را کنار بگذاریم. مساله امروز اقتصاد ایران برنامه نیست، مساله افراد است که فساد را تولید می‌کنند. چرا ما نباید بدانیم چه کسانی حقوق‌های بالا می‌گیرند؟! درست نیست ما با حرف‌هایی مانند سیستم فاسد، مدیران را که عامل اصلی ناکارآمدی هستند، در امان بدانیم؛ حالا خواسته یا ناخواسته. من فکر می‌کنم ریشه فساد در مدیران است. به نظر من مهم نیست که مدیر تخصص نداشته باشد، مهم این است که فرد ایمان داشته باشد و انگیزه خدمت به دیگران را داشته باشد؛ وگرنه برخی افراد با بهترین مدرک تحصیلی، فساد می‌کنند. ما می‌خواهیم اقتصاد مقاومتی را با سیستم لیبرالی پیاده کنیم. مگر می‌شود؟ در اقتصاد مقاومتی، فرد دنبال سود خود نیست، اما در سیستم لیبرالی افراد فقط به فکر منافع خود هستند.

من فکر می‌کنم اداره درست کشور بستگی به مدیران سالم دارد. وقتی مدیر، بد انتخاب می‌شود، فساد اتفاق می‌افتد. در چنین شرایطی امکان ندارد مبارزه با فساد انجام شود. در انتخابات بعدی هم کسی نمی‌تواند این کار را کند. تمام بودجه‌هایی که در 25-25 سال گذشته تصویب شده، همه با تفکر اقتصاد لیبرالی بوده است؛ واردات، افزایش مصرف و عدم اجرای مالیات اتفاق افتاده است. وقتی فضا این‌گونه نیست، امیدی به دستگاه اداری نیست.

دانشگاه‌ها پرستش پول را رواج می‌دهند
 130 میلیون شغل باید ایجاد می‌شد، اما 13 میلیون شغل ایجاد کردیم که نصف آن دلال است. باید در ادارات انقلاب باید صورت گیرد. دانشگاه‌های ما باید تغییر کند. دانشگاه‌های ما دارد پرستش پول را رواج می‌دهد. برجام برای ما ننگ بود. یعنی ما این‌قدر بینوا بودیم؟! همه کارهایی که آمریکایی‌ها خواستند، انجام دادیم و حتی یکی از تعهدات آنها انجام نشد. تازه چه تعهداتی؟! سرمایه آمریکایی ایران بیاید؟ بوئینگ به ایران بیاید؟ ما نمی‌توانیم هواپیما بسازیم؟

ما نباید مردم را فریب دهیم. باید اجازه دهیم بیکاران 12 میلیونی سر کار بروند. در چنین فضایی احساس می‌کنیم بیان مطالبی که درد را نمی‌گوید، بی فایده است. این مطالب مربوط به بی‌دردهاست. یک‌سری از مدیران ما در بخش خصوصی و واردات دست دارند.

من فکر می‌کنم نیاز به دگرگونی شدید در قوه‌قضاییه، دانشگاه‌ها، مجلس و دولت وجود دارد. باید کسانی را انتخاب کنیم که انقلابی هستند. کسانی که به دنبال پول می‌روند، مجازات و اعدام کنیم. لازم است که خشونت به خرج دهیم. باید به مردم جسارت دهیم که این فاسدها اتفاق نیفتد. اما با این سازوکار مدیریتی به نظر من امیدی نیست.

دوران آزمون و خطا گذشته است

- مهدی پازوکی: شما می‌گویید یک نفری که فقیر است، بگذاریم رییس‌جمهور شود؛ یا یک نفری که شعار فقرا را می‌دهیم. ما خوشبختانه این آزمون و خطاها را در کشور کرده‌ایم. از دوره ناصرالدین شاه تا امروز، ضعیف‌ترین دولتی که بیشترین فساد اقتصادی را داشته، دولت‌های نهم و دهم بوده است.

در حال حاضر قوه‌قضاییه که دست دولت نیست، بنابراین هر کسی که فساد انجام می‌دهد را باید با او برخورد کند. دیوان محاسبات، جایی است که حقوق خود را استثنا کرده است. من نگرانم پوپولیست در ایران مجدد به قدرت برسد. پوپولیست خطرناک است.

آلمان چگونه آلمان شده است؟ ژاپن چگونه ژاپن شده است؟ بحث من این است که کشور نیاز به تعمق دارد. این‌که شما به لیبرالیسم اشاره می‌کنید، ریشه لیبرالیسم، ناسیونالیسم است. ناسیونالیسم یعنی اصالت خِرَد و اندیشه. یعنی فکر کنیم با تعمق و منطق عمل کنیم. حرفی که آدام اسمیت، پدر علم اقتصاد زده، هنوز جاری و ساری است. وظیفه دولت این است که امنیت ایجاد کند و قانون و مقررات خوب وضع کند.

من به اصلاحات اعتقاد دارم. آقای احمدی‌نژاد که آهنگرزاده‌ای از گرمسار بود، چرا کشور را این‌گونه کرد؟ ما در دوره دفاع‌مقدس هزار کیلومتر با دشمن می‌جنگیدیم، اما شاخص‌های اقتصادی منفی نشد و مردم اصلا احساس قحطی نکردند. من فکر می‌کنم ما همین‌طور که دشمنانی داریم، دوستانی نیز داریم. اگر نباید تفکر بسته را گسترش دهیم. بیشترین واردات خودروهای لوکس در دولت قبل انجام شد. شما قبلا شمال می‌رفتید، از هر 10 خودرو یک خودرو خارجی بود. الان از هر 10 خودرو، 6 خودرو لوکس است. این اشکال ندارد.

شما به کشورهای اسکاندیناوی بروید. شما از لحظه‌ای که متولد می‌شوید تا لحظه‌ای که می‌میرید، اگر زیر خط فقر بیفتید، دولت به شما کمک می‌کند. اما اگر بالاتر از خط فقر درآمد داشته باشید، از شما مالیات می‌گیرد. در واقع از مرگ می‌شود فرار کرد، اما از مالیات نمی‌شود فرار کرد، چون سیستم خوب طراحی شده است. شما ببینید پزشک‌هایی که درآمد نجومی دارند، چقدر مالیات می‌دهند؟! یک دندان‌پزشک که ماهانه 100 میلیون تومان درآمد دارد، حداقل ماهانه باید 10 میلیون تومان مالیات پرداخت کند، ما چند دندان‌پزشک داریم که ماهانه 10 میلیون تومان مالیات بدهد. این در حالی است که یک کارمند دولت قبل از این‌که حقوق خود را بگیرد، 400 هزار تومان مالیات بدهد.

عوام‌زدگی باعث عقبگرد اقتصاد ایران شد

- مهدی پازوکی: من برخلاف جلال‌آل‌احمد که می‌گفت غرب‌زدگی عامل مشکلات است، اعتقاد دارم عوام‌زدگی در اقتصاد و مدیریت ایران باعث عقبگرد شده است. تندروی جز عقبگرد اقتصاد ایران، چیزی به دنبال ندارد. بنابراین این طرز تفکر بسته، کشور را دچار مشکل کرده است.

ما چه به روز تولید آوردیم. ما کارخانه کفش ملی را به کجا کشاندیم. کارخانه را مصادره کردیم، دولتی کردیم و زمین‌ها و انبارهایش را به این و آن دادیم. من می‌بینم که در عسلویه، قطر که کمتر از نصف استان هرمزگان است، همین الان بیشتر از ما بهره‌برداری می‌کند. الان 20 هزار جوان در عسلویه کار می‌کند و روزانه میلیون‌ها مترمکعب گاز وارد شبکه می‌شود.

در حوزه هوایی، من خجالت می‌کشم که قطر ایرلاین یا دوحه، هاب منطقه شده است. این در حالی است که ما اصلا فرودگاه امام خمینی را ایجاد کردیم که هاب منطقه شود.

- ابراهیم رزاقی: ما باید از کسانی خجالت بکشیم که گرسنه هستند. ما وقتی سرمایه‌ها را آن‌طرف بردیم، این‌گونه شد.

- مهدی پازوکی: آقای دکتر، ما باید سرمایه را پاس بداریم. در حال حاضر کشورهایی همچون روسیه و آلمان، خودشان را اصلاح کردند.

- ابراهیم رزاقی: فساد نبوده است. این‌که شما می‌گویید، وقتی با فساد توأم شود، این اتفاق افتاد.

- مهدی پازوکی: با اقتصاد بسته این اتفاق می‌افتد.

- ابراهیم رزاقی: قانون اساسی می‌گوید بخش دولتی، تعاونی و خصوصی، هر کدام یک ویژگی دارد.

- مهدی پازوکی: اقتصاد ما که دولتی است.

همه نفت را به زودی می‌بلعند

- ابراهیم رزاقی: اقتصاد ایران از لحاظ تولید دیگر دولتی نیست و همه بخش خصوصی است. فقط نفت مانده است که آن را هم به زودی می‌بلعند. ما صنعت نداریم، همه‌اش واردات صورت می‌گیرد. وقتی که بخش خصوصی فقط دنبال واردات و دلالی می‌رود، بخش‌های دفاعی دنبال صنعت می‌رود.

- مهدی پازوکی: یک مثال ساده می‌زنم. شما که به عنوان مصرف‌کننده به بازار می‌روید، دنبال این هستید که یک کالا را با بهترین کیفیت و پایین‌ترین قیمت خریداری کنید. این رفتار عقلایی است. آقای دکتر، این طرز تفکر که غرب را جدا می‌داند، همین مشکلات را برای ما به‌وجود آورد.

- ابراهیم رزاقی: به این نکته توجه کنید که این‌جا ایران است. ما انقلاب کردیم که عدالت اقتصادی به وجود آید و کسی بیکار و فقیر نباشد.

- مهدی پازوکی: وقتی این اتفاق می‌افتد که سرمایه و تولید به کار بیفتد.

- ابراهیم رزاقی: ما خط و الگو برای بقا داریم. شاه هم که نوکر آمریکا بود، صنعتی نشد. ما حرف داریم و هنوز هم افرادی هستند که جان خود را برای کشور می‌دهند. اما تئوری غربی سرمایه‌داری لیبرال پیاده شد.

- مهدی پازوکی: علم که غربی و شرقی ندارد؟

- ابراهیم رزاقی: دقیقا علم شرقی و غربی دارد.

- مهدی پازوکی: آیا ریاضیات غربی و شرقی داریم؟

- ابراهیم رزاقی: شما ریاضیات را مثال می‌زنید، اما من علوم اجتماعی و انسانی را می‌گویم.

- ابراهیم رزاقی: قانون اساسی می‌گوید اقتصاد وسیله است، نه هدف.

- مهدی پازوکی: ما هم می‌گوییم اقتصاد وسیله است.

- ابراهیم رزاقی: وقتی شما می‌گویید هر کسی دنبال سود خود برود، یعنی اقتصاد هدف است.

- مهدی پازوکی: شما زیربند همان بند را بخوانید. انسان‌ها آزاد هستند که هر فعالیتی را انجام دهد. شما می‌توانید تولید کفش یا میز کنید. ولی کسی نمی‌توانید شغلی را به شما تحمیل کند.

- ابراهیم رزاقی: شما به آنچه که در جهان مسلط است، توجه نمی‌کنید.

- مهدی پازوکی: جهان تغییر کرده است.

- ابراهیم رزاقی: شما ببینید قبل از سرمایه‌داری جهان چگونه اداره می‌شد؟ همه مستقل بودند. ولی زمانی که انقلاب صنعتی در انگلیس صورت می‌گیرد و تولید ماشینی می‌شود، این وضعیت به وجود می‌آید. حالا یک کشور در دنیا مثل انگلستان می‌تواند برای همه دنیا پارچه تولید کند. در حال حاضر 7، 8 کشور در دنیا، تمام کشورها را به صورت وابسته در آوردند. چرا؟ چون ارتباط اجتماعی به گونه‌ای نیست که توزیع مناسب صورت گیرد و فقرا نمی‌توانند در این خریدها شرکت کنند. آمریکایی و اروپایی‌ها نمی‌خواهند کشورهای دیگر مستقل شوند. پس جنگ بی‌رحمانه‌ای در حوزه اقتصاد است. ما انتظار داریم آمریکایی‌ها به ما صنعت بدهند که کره‌جنوبی شویم یا ژاپن؟ این امکان ندارد.

در مجموع ما دو گروه داریم. یک گروه فقط منافع فردی خود را می‌بیند. یک گروه هم مانند خاقانی می‌مانند که سر در خانقاه خود نوشته بود: «هر کس از این در آمد، نانش دهید    دینش نپرسید» از این منظر نگاه می‌کند. با ضرر هم می‌سازد، اما اشتغال ایجاد می‌کند. افرادی که در کشور ما به قدرت رسیدند و فساد می‌کنند، این را قبول ندارند. ما نیاز به کار و آگاهی داریم.

- مهدی پازوکی: من اعتقاد دارم که دولت آقای روحانی باید از این فرصت استفاده کند. من همین الان می‌گویم مدیران دولتی به مراتب حقو‌ق شان از مدیران نهادهای غیروابسته به دولت کمتر است. من اعتقاد دارم در ایران گروه‌های تندرو که باعث این بی‌نظمی شدند، سیستم اقتصادی ایران را فشل کردند. بنابراین من فکر می‌کنم اگر شفافیت به اقتصاد برگردد، تمام مشکلات ما حل خواهد شد.

22535

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 558345

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 0 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 13
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام A1 ۰۹:۳۲ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    58 7
    عزیزانی که این همه میگن اقتصاد خصوصی خوبه آیا توجه کردن باید قوانین هم درست باشه؟الان بنگاه های خصوصی شده محل استثمار نیروی کار.کمترین حقوق رو میدن و بیشترین بهره وری رو میخوان.خصوصی شدن خوبه اما باید اول به فکر نیروی کار بود.من شاغل در بخش خصوصی وقتی هرچی کار میکنم بازم نمیتونم حداقل های زندگی رو تامین کنم با این نوع خصوصی سازی مخالف صد در صدم
    • محسن IR ۱۱:۱۵ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
      20 0
      موضوع این است که بایدشفافیت وجودداشته باشد.یعنی اگرکارفرمای شماحقوقتان رابه حساب بانکی شمابریزد نمیتواندحقتان رابخورد.البته شماهم باید8ساعت کارمفیدبکنی تابرای کارفرماصرف کندشمارااستخدام کند
    • همون اولی A1 ۱۶:۲۴ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
      5 0
      آقا محسن عزیز.کارفرما حقوق رو به حساب میریزه شاغل هم از کارش نمیزنه.احتمالا بخش خصوصی کار نکردی که بدونی از زیر کار در رفتن توش نیست.بحث اینه دولتها هم به فکر نیستن.وقتی قراره بیست هزار تومن به حقوق اضافه بشه داد کارفرما بلندمیشه که ورشکست شدم.دولت هم پشت سر کارفرماست تا کارگر.8 ساعت در روز کار برای در نهایت یک میلیون تومان حقوق در ماه.شما برو با این حقوق زندگی کن.ببین خرج چند روزت میشه.بحث اینه عزیز من.کارفرما موظفه در قبال کاری که انتظار داره درآمد متناسب بده ولی با شرایطی که وجود داره فقط بهره کشی میکنه.
  • مختار A1 ۱۰:۱۸ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    32 1
    با سلام، من با نظر آقای پازوکی کاملا موافق هستم، ولی با علم به اینکه تمام همه ما این مسائل و مشکلات رو بهش آشنا هستیم تا کی بایستی صبر کرد و چه کسی بایستی برنامه ای جهت بهبود این وضعیت ارائه بدهد؟ متاسفانه تصمیم گیرنده در این مملکت زیاد داریم و هر کسی به خودش اجازه میدهد که در هر زمینه ای اظهار نظر کند وقتی پروژه های ما قبل از اینکه کاملا به شرایط راه اندازی برسند در یک برنامه نمایشی به بهرهبرداری میرسند فقط به این دلیل که دولت مربوطه آمار خودش رو بالا ببره، از رشد و ترقی و آرمانهای کوتاه و بلند مدت صحبت کردن و به فکر فقرا بودن کاری بیهوده می باشد. اگه ژاپن، آلمان و کره جنوبی امروز به رشد و شکوفایی رسیدند ، اونا از خودشون شروع کردند و با جامعه جهانی با دوستی و سیاست برخورد کردند
  • مختار A1 ۱۰:۲۵ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    11 0
    من یه سوال از این ریاست محترم مجلس دارم. طبق کدام مصوبه و قانون در مجلس، نفری و شخصی که در کارگاهی و یا اداره ای مشغول به کار هست بایستی با چند ماه تاخیر حقوق دریافت کنه؟ کسی که در مناطق گرمسیر مثل پارس جنوبی و در شرایط بسیار سخت و بسیار بسیار آلوده کار میکنه چرا باید با تاخیر چند ماهه حقوق بگیره وقتی کسی پول نداشته باشه که مخازج زندگیش رو تامین کنه، چه کاری بایستی انجام بده؟؟ وقتی حقوق ها با تاخیر 2 تا 4 ماه پرداخت میشه چه راهکاری واسه کنترل جرائم در نظر گرفته میشود؟
  • بی نام GB ۱۰:۴۹ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    100 2
    قبل از انقلاب نود در صد استخدام ها با امتحان کتبی بود.الان نود در صد استخدام ها غیر کتبی و رانتی است.چرا؟مدارک جعلی تحصیلی و جعلی حضور در جبهه ها و حتی جانبازی غوغا میکند.ساخت کالای جعلی به جایی رسیده که در حضور رهبری کالایی که صدسال پیش اختراع شده به عنوان اختراع جدید نشان میدهند.در ایران نیاز به کشتی نوح برای پاکسازی نسل حاضر داریم.
  • بی نام DE ۱۰:۴۹ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    43 2
    تا حالا من یک اظهار نظر درست از آقای ابراهیم رزاقی نشنیدم و ایشان تماما نظرات ناکارآمد و شکست جریان منفعت طلب اصولگرا را تکرار میکند و جالب اینکه علی رغم همه این مسائل کماکان به عنوان کارشناس اقتصادی دعوت میشوند.
    • بی نام IR ۱۲:۴۴ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
      30 0
      بنظرم ایشان در دنیای امرور زندگی نمی کنند این صحبتها مربوط یه صد سال پیش است
    • بی نام IR ۲۰:۱۱ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
      17 0
      موافقم ایضا اقای دکتر مهدی تقوی که کلا در دنیای دیگری سبر می کنند این اقتصاد دانان واقعا برای جامعه ما تفکراتشون خطرناکه و ما رو فععلا وارد رکود کردن
  • بی نام IR ۱۰:۵۴ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    21 5
    چرا سطح مناظره و کارشناسی شما این قدر پایین است؟ خاصه استادی که هنوز در حال و هوای جنگ سرد است و احتمالا" اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی را سمبل استقلال ایجاد اشتغال و دفاع از منافع طبقه کارگر میداند صدها اقتصاد دان با رتبه بالاتر و دانش نوین تر و دیدگاه روز آمدتر داریم از انها دعوت کنید. مصاحبه دیروز با جناب اصغر پور به مراتب مفیدتر بود. شعار درمانی بارها امتحان پس داده و ناکارایی خود را نشان داده است. شجاعت شروع بحث و نقد اقتصادی در مواردی که تابو شده را داشته باشید و بدانید که برای اصلاح انحرافات و کژی ها باید کمی شهامت و شجاعت داشت وگر نه سیاستمداران کهنسال به مراتب از جوانان محافظه کار وبی اعتنا در عمل موفق ترخواهند بود. اگر شوقی هست سرزنش خار مغیلان جای غم خوردن نخواهد داشت موفق باشید.
  • بی نام IR ۱۱:۱۷ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    20 1
    من یک سوال از اقای رزاقی دارم اگر اقتصاد بسته خوب باشد باید امروز کشور های مانند کره شمالی وکوبا وبلارس پیشرفته ترین کشور بودند نتیجه اداره بسته کشور وبستن مرزهای کشور به روی اقتصاد دنیا انفجار از درون میشود که شوروی به ان دچار شد کشورهای مانند ویتنام وکوبا بعداز50 سال در اقتصاد خود رابروی دیگر کشور ها باز کردند وجهت اطلاع اقای رزاقی عرض می کنم امروز ویتنام تولید وصادر کننده محصولات امریکاه به دیگر کشور ها از جمله ایران می کنئد اقای رزاقی پیشرفت در چین تز زمانی شروع شد که در کشور به روی سرمایه گذاران خارجی باز شد امروز دیگر کشور با تئوری اول انقلاب نمی شود اداره کردواتفاقات بیشترین تخلفات در زمان کسانی انجام شده که شعارهای انقلابی گری بیشتر می دادند
  • بی نام A1 ۱۶:۲۲ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    2 13
    متاسفانه مصداق عينى افكار متعلق به زمان جنگ سرد اقاى رزاقى مجموعه اى از تجارب عملى بغايت ناكام در شرق و غرب عالم بعد از جنگ دوم جهانى بوده و با درد و دريغ بسيار پارادايم كاملاً شكست خورده مذكور بعضاً هوادارنى جدّى در سطوح بالاى كشور دارد اما واقعيت بيانگر اين بوده كه بعد از انقلاب صنعتى اقتصاد هاى دولتى غير از ناكامى ، فساد ، ناكارامدى ، فقر و فلاكت عمومى هيچ دستاوردى نداشته اند. شوربختانه كشور با تسلط گفتمان هايى از اين جنس قطعاً درجا خواهد زد...
  • بی نام DE ۲۱:۲۴ - ۱۳۹۵/۰۴/۳۰
    36 1
    آقای رزاقی ما می تونیم هواپیما بسازیم؟ ایران141 یادت رفته. لطفا شما سنگ مردمو به سینه نزنید جهت اطلاع خودرو هم بلد نیستیم بسازیم. راه هم بلد نیستیم بسازیم. راننده هم بلد نیستیم آموزش بدیم. تنها یک راه میمونه دقیقا همانطور که گفتید برگردیم به عصر قبل از سرمایه داری انگلستان و با اسب و درشکه و هزار بیماری لاعلاج زندگی کنیم. خداییش از این دنیای آرمانی که ساختی خودت خندت نمیگیره