گفتگو با عوامل نمایش "چرا نازی پرواز کرد؟"

مهدی تیموری-خبرآنلاین: ششمین جشنواره تاتر استانی البرز در راه است. جشنواره ای که هر ساله با همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز برگزار می شود و میزبان حضور پیشکسوتان این عرصه در استان و استعدادهای نوظهور می شود. پس از وسواس در تایید متن های فرستاده شده به دبیرخانه ی جشنواره گروه های نمایشی با حدود دو ماه تمرین کامل حالا دیگر آخرین روزهای تمرین خود را تا مرحله بازبینی سپری می کنند. از این رو ما از «ندا قربانیان» یکی از کارگردانان با سابقه ای که در ادوار گذشته ی جشنواره شرکت داشته و این دوره نیز می تواند از مدعیان جدی حضور در جشنواره و کسب جوایز باشند و «علی بابایی» دستیارکارگردان و «ایمان روزبهانی» آهنگساز این کار دعوت کردیم تا مصاحبه ای را با این گروه داشته باشیم که این روزها سخت درگیر آماده سازی کامل کارشان برای بازبینی هستند و پیش بینی می شود تا با جدیتی که در کارشان دارند بتوانند به توفیق بسیاری دست پیدا کنند.

* ابتدا یک خلاصه ای از سوابق کاری تان را شرح دهید.
ندا قربانیان: من کار رسمی ام را از سال 74 با بازیگری آغاز کردم و تا اوایل دهه 80 مشغول آموزش دوره جامع تآتر زیر نظر اساتید مجرب در حوزه هنری و مرکز آموزش بودم. آن اوایل جسارت کارگردانی و کار به صورت مستقل رو نداشتم و پس از گذشت 6 سال و در سال 1380 اولین کارگردانی ام با متنی که نوشته خودم نبود را به مرحله اجرا رساندم. طی این سال ها چندین اثر نمایشی را کارگردانی کرده ام که در عمده آنها به عنوان بازیگر نیز حضور داشته ام. نمایش هایی مثل "نریمان"، "دیلان"، "ساده با تو با یک ترانه" از نمایش هایست که کارگردانی کرده ام و آخرین اثرم که واپسین مراحل تمریناتش را می گذراند تا به مرحله ی بازبینی برسد. "چرا نازی پروازکرد؟" نام دارد.
علی بابایی: من هم بین سال های 85 تا 87 کارم رو شروع کردم. از ابتدا با کارگردانی و آن هم با نمایشنامه ای از خودم به صورت تآتر آزاد که جسارت خیلی بالایی را می خواست و من به لطف خدا و کمک همگی افراد گروه توانستم تا در سن 23 سالگی اولین کارم را با نمایشنامه ای از خودم کارگردانی کنم. بعد از آن بیشتر به بازیگری پرداختم تا اینکه این افتخار نصیبم شد تا با خانم قربانیان همکاری کنم که همیشه از دنبال کنندگان آثارشان بودم.
ایمان روزبهانی: اولین بار در سال 87 و در 13 سالگی به صورت جدی وارد موسیقی و کار اجرا شدم. پیش از این تا سال 93 بیشتر به نوازندگی سازهای گیتار الکتریک و گیتار باس و آهنگ سازی مشغول بودم تا اینکه تصمیم گرفتم فعالیت هایم را رسمی کنم و به انتشار قطعات نزدیک تر شوم تا اینکه امسال با نمایش "چرا نازی پرواز کرد؟" اولین کارم در زمینه تآتر آغاز شد، کاری که تاکنون تجربه ی بسیار شیرین و دلنشینی در کنار این گروه دوست داشتنی برای من به شمار می رود و حضور در کنار این اسم ها و استفاده از تجربه هایشان برایم یک افتخار است.
* حال و روز تآتر در کرج رو چطور ارزیابی می کنید؟
ندا قربانیان: حال و روز تآتر به عوامل متعددی بستگی دارد اما ما مشکلات مالی همیشه داشتیم و داریم و خواهیم داشت و تا وقتی که هیچ یک از ارگان ها دغدغه ی هنری نداشته باشند و هنر به خصوص تآتر را بی اهمیت بدانند و حاضر نباشند زمان و هزینه ای برای آن متحمل شوند وضعیت تغییر چندانی نخواهد کرد. نزدیک به سه ماه هست که در حال تمرین کار جدید هستیم تا آن را برای ششمین جشنواره استانی آماده کنیم.
* استقبال مردم را تاتر را چگونه ارزیابی می کنید؟
ندا قربانیان: تآتر با اجرای عموم است که زنده می شود و شکل یک تآتر رسمی را پیدا می کند، نه صرفا همیشه اجراهای جشنواره ای که متاسفانه تاتر کرج یک تاتر جشنواره ای است و چندان از سوی مردم مورد توجه نیست، به دلیل اطلاع رسانی های ضعیف و عوامل دیگر اجراهای عموم در آن جا نیفتاده است.
علی بابایی: من هم با گفته های ندا قربانیان موافقم. مسئولان استانی باید مقداری مهربان تر با تاتر رفتار کنند. در حال حاضر بیشترین استقبال از سوی مسئولان از نمایش های مذهبی صورت می گیرد و برای آثار دیگر هیچ تبلیغی نمی کنند و برای آن سرمایه گذاری نمی کنند. این یک مشکل اساسی و بزرگ است که باید حل شود.
* در حوزه موسیقی چه مشکلاتی در استان وجود دارد؟ اهل فن معتقدند که امروزه از هر هزار موزیسین یک نفر توان و پشتکار موفقیت و رسیدن به مراتب بالا را دارد.
ایمان روزبهانی: در شرایط فعلی مشکلات مالی به شدت همه ی گونه های هنر را تحت تاثیر خود قرار داده، در کشور ما قانون کپی رایت رعایت نمی شود و همین موضوع که ظاهرا خیلی ساده به نظر می آید می تواند به راحتی گردش مالی موسیقی یک کشور را فلج کند. با یک آمار خیلی ساده می توان متوجه شد. در حال حاضر یک آلبوم موسیقی به طور متوسط صد هزار نسخه از آن چاپ می شود. اگر این صد هزار نسخه با رعایت قانون کپی رایت خریداری شوند یک سرمایه ی خیلی خوب و عظیم وارد چرخه ی موسیقی می شود و وقتی هم این سرمایه وارد شود هنرمند دیگر مجبور نیست برای مخارج زندگی و روزمره اش هر کاری را انجام دهد و در آن شرایط است که با خیال راحت توان و انرژی خود را تماما صرف هنر می کند و آن چیزی را که به دلش می نشیند انجام می دهد و شک نکنید هنرمندی که خودخواه باشد، آثارش مخاطبان خاص خود را پیدا خواهد کرد و ماندگار خواهد شد.
* آقای بابایی گفتید که اولین کارتان به شکل کمدی و تآتر آزاد بود. آن سبک را ادامه دادید؟ چرا؟
علی بابایی: خیر. ادامه ندادم و به طور کلی کمتر به کارگردانی پرداختم و تمرکزم را بیشتر به سمت بازیگری و سرودن شعر و نوشتن معطوف کردم و فکر می کنم در این حیطه موفق تر باشم. البته همین امسال نمایش کمدی تک پرسوناژ "منوی هشتم" را با بازی خانم قربانیان در جشنواره تک به روی صحنه بردیم که در 4 شب اجرا با استقبال بسیار بالایی مواجه شد. طوری که خیلی ها به من گفتند که آمار مخاطب و فروش 4 شب اجرای ما با 20 شب اجرای آن ها برابری می کرده و بلکه بیشتر هم بوده!
* آیا تآتر در کرج در جایگاهی که لیاقت آن را دارد دیده می شود؟
ندا قربانیان: متاسفانه اصلا اینگونه نیست. تاتر کرج ظرفیت ها، پتانسیل و استعدادهای بسیار خوبی دارد و با توجه به ریشه و قدمت خوبی هم که از گذشته دارد حق آن بیش از این هاست و در اجرای عموم که تآتر با آن معنا می گیرد در کرج جا نیفتاده و از بین عموم مردم حتی خیلی ها از وجود تاتر در این شهر بی خبرند و اطلاع رسانی های ضعیف و تبلیغات و مدیریت رسانه ای کمتر نسبت به این بخش از استان باعث شده تا تآتر کرج بیش از تآتر سایر نقاط کشور مظلوم واقع شود.
* موسیقی در تآتر و هنرهای دیگر چه جایگاه و اهمیتی دارد؟

ایمان روزبهانی: من خودم از کودکی دغدغه ی موسیقی را همراه دارم. به نظرم موسیقی یک هنر نامحدود است که شامل بقیه ی هنرها هم می شود و خیلی از عوامل موفقیت آثار هنری از جمله تآترها و فیلم ها بی اغراق نیست اگر بگوییم که وامدار موزیک درخشانشان هستند و قطعا موسیقی نقش بسزایی را در انتقال روح، حس و حالات بازیگر به مخاطب ایفا می کند و یک مکمل خوب برای یک اثر موفق خواهد بود.

مسئله فقط کم توجهی مسئولان نیست. خود رسانه ها و فضای تبلیغاتی و حتی خود ما برای تبلیغات تآتر و پوشش اخبار دنیای تآتر کم کاری می کنیم، بنابراین بی توجهی مسئولان تنها یک طرف ماجراست و طرف دیگر آن خود ما و رسانه ها هستیم که متاسفانه تآتر را جدی نمی گیریم و کمتر برای آن وقت صرف می کنیم.

ندا قربانیان: به نظر من دنیا امروزه با ماشینی شدن به سمتی می رود که دیگر از حال و حوصله اکثریت خارج است تا یک نفر به همراه خانواده اش آخر هر هفته هزینه ای صرف کند و زمان بگذارد تا برود و یک تآتر ببیند. به طور کلی رسالت در درجه اول آگاهی و انتقال مفاهیم است. نقطه مقابل سینما که رسالتش در وهله اول سرگرمی است. من فکر می کنم بشر امروز کمتر حوصله شنیدن و دیدن دارد. متاسفانه این اصلا خوب نیست و باید راه حلی برای آن پیدا کرد.

: این دو مقوله کاملا متفاوت است، در برخی بخش ها بخصوص بازیگری تآتر واقعا نفسگیرتر است اما به نظر من در بخش کارگردانی در سینما جزئیات بیشتری دارد و سختی هایش کمی بیشتر است. چرا که تمام بخش های کارگردانی تآتر در سینما هم هست اما در کارگردانی سینما کار با دوربین و خیلی چیزهای دیگری است که در تآتر نیازی به آن وجود ندارد.

ندا قربانیان: در گذشته شرایط برای کار خیلی سخت تر و البته به مراتب بهتر بود. هرکسی که میخواست وارد این حرفه شود باید دوره های آموزشی را طی می کرد و باید چندین کار را در پشت صحنه می گذراند، تا اجازه مستقل کار کردن را داشته باشد. حتی اگر کسی می خواست کاری را اجرا کند در کلاس ها به دنبال بازیگر و هنرجو می گشت تا بتواند هنرجویان با استعداد را برای کارش پیدا کند، امروز متاسفانه برخی از پارک و کافه بازیگر برای کارشان انتخاب می کنند و دوستانشان که حتی یک تآتر هم ندیده اند را برای عوامل پشت صحنه انتخاب می کنند و آن ها را بعضا در مقام نورپرداز می گذراند در صورتی که آن شخص کوچکترین اطلاعاتی از تآتر و نورپردازی ندارد اما چون فقط با چند کلید سر و کار دارد فکر می کند که می تواند نورپردازی تآتر انجام دهد! من خودم چندین سال به خودم اجازه کارگردانی ندادم و پله پله همه ی مراحل را طی کردم اما این سلسله مراتب امروز خیلی کمتر رعایت می شود و هنرجویان اکثرا دنبال موفقیت ناگهانی و رسیدن به مراحل بالا در مدت خیلی کم هستند.

علی بابایی: به نظر من آنچنان نمی توان رتبه بندی خاصی را در نظر گرفت اما به طور کلی اردبیل و مشهد در این زمینه از ما جلوتر هستند، البته این هم باید در نظر گرفت که تاتر در شهر ما بیش از شهرهای دیگر مظلوم است و نیازمند دیده شدن بیشتری از سوی مخاطب و رسانه می باشد و اگر انگیزه های مالی خوب در پروژه ها ایجاد شود باور کنید تاتر کرج می تواند در سراسر کشور درخشان باشد چرا که ظرفیت بسیار بالایی دارد.

ندا قربانیان

: به نظر من کل این کار سوپرایز خواهد بود از طراحی صحنه و لباس بازیگران گرفته تا کاراکتری که افراد ایفا می کنند و تک تک آنها دارای شخصیت های شناسنامه ای هستند تا موسیقی آن که به طور زنده در صحنه اجرا می شوند و از کار گروه موسیقی هم به شدت راضی هستم.

: خیلی ممنونم از مصاحبه خوبتون. به امید موفقیت بیشتر شما در رسانه. از مردم هم می خواهم که تاتر کرج را بیشتر ببیند و اجراها را پیگیری کنند. این شهر حرف های زیادی برای گفتن خواهد داشت.
علی بابایی: متشکرم که ما را دعوت کردید.