کتاب «ایرج، نابغه آواز ایران» دربرگیرنده مجموعه‌ای از مصاحبه‌ها، خاطرات و دل‌نوشته‌ها درباره ایرج است و در بخش‌هایی از آن نگاه تخصصی، موسیقایی هنرمندان و منتقدان موسیقی به آثار این آوازخوان ایرانی گنجانده شده است. تحلیل تعدادی از آوازهای ماندگار ایرج از نقطه‌نظر ردیف‌ها و گوشه‌های آوازی اجراشده نیز بخشی از این کتاب را تشکیل می‌دهد.
علی‌محمد خورشیددوست نویسنده کتاب می‌گوید: «علاقه‌ام به صدای ایرج از ۱۵ سالگی آغاز شده است و پس از آن صدای ایرج همه سال‌های عمر و زندگی‌ام را تسخیر کرده و این‌ها بهانه‌ای برای نوشتن و تدوین کتابی در وصف این هنرمند موسیقی ایران شده است.»
او معتقد است: «ایرج آوازخوانی است که چنان کارنامه درخشانی از خود به جا گذاشته که تا سالیان دراز قابل تکرار نخواهد بود و صاحب صدایی است که هرگز در تاریخ موسیقی ایران مانندی نخواهد یافت.»
خورشیددوست ادامه می‌دهد: «از مدت‌ها قبل مترصد نوشتن مطلب و کتاب درباره ایرج بودم. این کار را از هنگامی آغاز کردم که اینترنت در ایران کم‌کم سر و سامان یافت. قبل‌تر چنین امکانی فراهم نبود و فقط غبطه می‌خوردم که چرا نمی‌توانم از ایرج بگویم. بعدها که شبکه‌های اجتماعی اینترنتی شکل گرفت از همان سال‌های اولیه شروع کردم به نوشتن مطالبی پراکنده در مورد ایرج. آن روزها نوشتن از ایرج بسیار دشوار بود و دشواری‌ها متعدد؛ دشوار از این جهت که متأسفانه ایرج برای جوانان امروزی ناشناخته مانده بود.»
به گفته این نویسنده، انتشار کتاب‌های متعدد در وصف و مدح خوانندگان دیگر، بیش از پیش به انزوای ایرج دامن می‌زد. حتی کار به جایی رسید که در محافل هنری نام بردن از ایرج با نوعی حقارت همراه بود و بلافاصله بحث به بیراهه و به سمت و سوی چگونگی آوازخوانی ایرج در فیلم‌های فردین کشانده و منحرف می‌شد.
خورشیددوست می‌گوید: «مشکلات یکی دو تا نبود و در واقع از شماره خارج بود. اول می‌بایست ایرج را از نو تعریف کنیم، بعد جایگاه او را نشان دهیم و تازه پس از آن کم‌کم و با طمأنینه ثابت کنیم که ایرج در موسیقی ایران همتا ندار.. این وظایف بر سختی و ناهمواری این راه می‌افزود؛ راهی که برای من انتها ندارد، و همیشه باز است.»
خورشیددوست با اشاره به اینکه پس از کارهای وبلاگی بسیار و همکاری تعداد بی‌شماری از علاقه‌مندان، ایرج دوباره بر سر زبان‌ها افتاد، می‌گوید: «این یعنی حداقل بازخوردی که من از این همه شور و اشتیاق برای شناساندن ایرج انتظار داشتم. اکنون در جایگاهی هستیم که ایرج همچون گذشته‌های دور فروغ تابناکی دارد. جایگاه بسیار احترام‌آمیزی که آرزوی همیشه‌های زندگی من بوده است.»
این کتاب شامل معرفی‌ها، مصاحبه‌ها، و در نهایت تحلیل آوازهای ایرج است و به گفته خورشیددوست، تحلیل گوشه‌های برخی از آوازهای ایرج که جنبه آموزشی دارند، توسط مهدی اصغرپور (خواننده و از شاگردان استاد محسن کرامتی)، پیام پژوهش‌فر استاد ویولن و هنرآموز از شاگردان استاد اسدالله ملک، آزاده حسینی، بهمن مهدوی و در مواردی به‌وسیله خود او انجام و در کتاب گنجانده شده است.
58243
نظر شما